Προοδευτική Διακυβέρνηση: Λυκοσυμμαχία, αναγκαστική επιλογή ή επιδίωξη;
Νίκος Μπίστης, TVXS.gr, Δημοσιευμένο: 2021-07-21
Ο Παντελής Καψής σε σχετικό άρθρο του στην Athens Voice θεωρεί ότι πρόκειται για Λυκοσυμμαχία με ολίγη λύση ανάγκης, όπου ο ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία ευκαιριακά και υποκριτικά αξιοποιεί την απλή αναλογική. Εγώ από την πλευρά μου θεωρώ ότι εκκινεί ως λύση ανάγκης που αξιοποιεί την απλή αναλογική και οφείλει παράλληλα να πείσει ότι είναι λειτουργική και σταθερή λύση.
Ο Παντελής αποδέχεται το «κάψιμο» της απλής αναλογικής - επειδή είναι παράγων πολιτικής αστάθειας- με διπλές εκλογές και προτείνει την επαναφορά της ενισχυμένης αναλογικής - επειδή εγγυάται πολιτική σταθερότητα- και υποστηρίζει ότι μακροπρόθεσμα αυτό συμφέρει τον Τσίπρα γιατί έτσι « θέλει δεν θέλει θα εκσυγχρονίσει τόσο την εικόνα όσο και την πολιτική του κόμματος του».
Ας τα πάρουμε με την σειρά. Δεν νομίζω ότι πρέπει να θεοποιούμε ούτε να δαιμονοποιούμε τα εκλογικά συστήματα. Η Ιστορία παρέχει πράγματι παραδείγματα όπου η απλή αναλογική λόγω ασυνεννοησίας των πολιτικών δυνάμεων οδήγησε σε αδύναμες κυβερνήσεις και επικίνδυνα αδιέξοδα. Παρέχει όμως και άφθονα παραδείγματα - πράγμα που ο Καψής ξεχνά- όπου πανίσχυρες υπερενισχυμένες λόγω εκλογικού συστήματος κυβερνήσεις, κατέρρευσαν σαν χάρτινος πύργος.
Στα δικά μας δε, το πιο πρόσφατο παράδειγμα είναι ακριβώς αυτής της κατηγορίας με την ταυτόχρονη κατάρρευση του ΠΑΣΟΚ και την αποδυνάμωση της ΝΔ το 2012- 15 . Αν η αποχή από τις κάλπες συνεχίσει να διευρύνεται, μαζί με την απογοήτευση των πολιτών από την πολιτική, δεν υπάρχει μαγικό εκλογικό σύστημα που θα εξασφαλίσει ηρεμία, ανάπτυξη και σταθερότητα.
Θεωρητικά και μόνο η απλή αναλογική « εκπαιδεύει» και ωθεί τις πολιτικές δυνάμεις σε συνεργασία και η ενισχυμένη σε σταθερότητα. Στην πράξη μεσολαβούν πολλοί παράγοντες, ορισμένοι αστάθμητοι και κυρίως απρόβλεπτοι. Η βεβαιότητα που διαπερνά το άρθρο του Παντελή πέραν των άλλων αγνοεί τον ρόλο αυτών των παραγόντων.( Παρεμπιπτόντως έχω καταλήξει εδώ και χρόνια , ότι το Γερμανικό εκλογικό σύστημα ή μια παραλλαγή του με συνδυασμό μονοεδρικών και απλής αναλογικής είναι καλύτερο).
Εν πιάσει περιπτώσει δύο πράγματα είναι βέβαια. Ότι οι επόμενες εκλογές θα γίνουν με απλή αναλογική και ότι η ΝΔ επείγεται να την κάψει και ενεργοποιεί προς αυτή την κατεύθυνση και το αντί ΣΥΡΙΖΑ μέτωπο.
Το μέγα πρόβλημα με την πρόταση του Παντελή είναι ότι αποδέχεται εμμέσως πλην σαφώς την διαιώνιση της κυβερνητικής εξουσίας της ΝΔ. Το μεγάλο - κατά την γνώμη μου πάντα - προσόν της πρότασης που υποστηρίζω είναι ότι θέτει ως πρώτη προτεραιότητα- και εφικτή λόγω εκλογικού συστήματος - την αντικατάσταση της ΝΔ από μια κυβέρνηση των προοδευτικών δυνάμεων.
Αν κάποιος , βέβαια, θεωρεί πρώτη προτεραιότητα την ήττα του ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία καλώς απο την οπτική του συμβάλλει στην ακύρωση της απλής αναλογικής Αν πάλι είναι ενθουσιασμένος με το « μεταρρυθμιστικό» έργο της κυβέρνησης στην οικονομία, την παιδεία, την υγεία, τα εργασιακά , την αντιμετώπιση της πανδημίας μετά την πρώτη φάση, καλώς ενισχύει τις επιδιώξεις της ΝΔ.
Αν όμως δεν συμβαίνει κάτι από τα δύο , οφείλει να εξηγήσει γιατί οχυρώνεται πίσω από πραγματικές η μεγεθυμένες δυσκολίες, για να απορρίψει a priori την προοπτική της Προοδευτικής διακυβέρνησης και καταγγέλλει ως υποκριτική την αξιοποίηση της απλής αναλογικής. Η αν έχει πρόχειρη , να μας προτείνει μια άλλη λύση με μεγαλύτερες πιθανότητες επιτυχίας από την προοπτική συγκρότησης Προοδευτικής διακυβέρνησης.
Εμένα άλλη είναι η ανησυχία μου. Ότι ενώ στον ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία στις διακηρύξεις μας και στην πρόσφατη πολιτική απόφαση της Προγραμματικής μας Συνδιάσκεψης είμαστε διαπρύσιοι υποστηρικτές της Προοδευτικής διακυβέρνησης πολλές φορές ενεργούμε σαν να μην έχουμε την αίσθηση του επείγοντος , σαν να αφήνουμε τα πράγματα να προκύψουν από μόνα τους την επομένη των εκλογών. Σαν να περιμένουμε να καταρρεύσει από μόνο του το αντί ΣΥΡΙΖΑ Μέτωπο . Αλλά αυτό είναι μια άλλα συζήτηση.
Ο Καψής στην κατακλείδα του άρθρου του προτρέπει τον Τσίπρα να αξιοποιήσει την ενισχυμένη για να αλλάξει το κόμμα του και να αντιληφθεί «ότι υπάρχει ζωή και μετά τις επόμενες δύο εκλογικές αναμετρήσεις». Το κρίσιμο όμως ερώτημα είναι αν μπορούμε να αντιληφθούμε ποια θα είναι η ζωή για την χώρα και τους πολίτες της με κυβέρνηση για δεύτερη θητεία της ΝΔ.
Επίσης φαίνεται να αγνοεί ή να μην αποδίδει την σημασία που πρέπει στο γεγονός ότι η στροφή του 2015:έχει ήδη δημιουργήσει μια νέα πραγματικότητα. Με δυσκολίες και αντιστάσεις; Ναι αλλά και με αποφασιστικότητα. Η κρίση εν προκειμένω του Παντελή και η παραπομπή στο μέλλον για εξελίξεις νομίζω ότι αδικεί και τον Τσίπρα και τον ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία και την πραγματικότητα.
Πάμε σε άλλα σημεία. Πως , διερωτάται ο Καψής, να συνεργαστούν , έστω δίνοντας ανοχή, το ΚΚΕ και το ΜεΡα 25; Δεν είπα ποτέ ότι είναι εύκολο, ισχυρίζομαι ότι δεν είναι αδύνατο. Εν πολλοίς εξαρτάται από το πως εμείς θα πολιτευθούμε από τώρα μέχρι τις εκλογές.
Με τον ίδιο τρόπο που το Πορτογαλικό ΚΚ συνεργάζεται επι 6 χρόνια με τους Σοσιαλιστές και το Αριστερό Μπλόκο. Όπως οι Podemos με τον Σάντσεθ. Ή μήπως ο Παντελής νομίζει ότι εκεί ήταν εύκολο ή ότι προέκυψε μέσα « από ένα κοινό πρόγραμμα» πλήρως επεξεργασμένο;
Όπως σωστά επισημαίνει ο ίδιος, αυτό ανάγεται στην πολιτική των Συμμαχιών της δεκαετίας του 80. Τώρα έγιναν περισσότερο εκ των ενόντων με βάση τα αριθμητικά δεδομένα και την πολιτική εγγύτητα και ιστορικότητα των χώρων, την οποία υποβαθμίζει ο Καψής. Προφανώς πρέπει να δημιουργηθεί το κατάλληλο κλίμα , δεν είναι εύκολο μια ατμόσφαιρα μετωπικής αντιπαράθεσης να δώσει την θέςη της στην προοδευτική διακυβέρνηση . ( Αν και στην Ισπανία ακριβώς αυτό έγινε. Μέχρι την προηγουμένη των εκλογών Σοσιαλιστές και Podemos ήταν στα μαχαίρια. Την επομένη σχημάτισαν κυβέρνηση και ακόμα συγκυβερνούν ).Ξεκίνησαν σαν λύση ανάγκης και εξελίχθηκαν σε ευπρόσδεκτη πραγματικότητα .
Όπως βλέπετε από όλα έχει ο πολιτικός μπαξές και πολλά θα κριθούν από την αποφασιστικότητα και ευλυγισία της επισπεύδουσας μεγάλης δύναμης , του ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία. Οι προγραμματικές αποκλίσεις ανάμεσα στις δυνάμεις της ελληνικής Αριστεράς πράγματι είναι μεγάλες. Μικρότερες πάντως από αυτές του ΠΑΣΟΚ, της ΝΔ και του ΛΑΟΣ όταν συγκυβέρνησαν.
Αυτό , τέλος, που μου κάνει εντύπωση είναι ότι ενώ ο Παντελής αναφέρεται στις προφανείς ιδεολογικές και πολιτικές δυσχέρειες με το ΚΚΕ και το ΜεΡα 25 , είναι φειδωλός στις αναφορές του στο ΚΙΝΑΛ. Όμως χωρίς το ΚΙΝΑΛ δεν έχει νόημα η συζήτηση και η πρόταση για Προοδευτική Διακυβέρνηση. Στην μια του μάλιστα αναφορά παρά την αρνητική του διάθεση ή πρόβλεψη για την συνεργασία ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία και ΚΙΝΑΛ , αναγνωρίζει την εγγύτητα των χώρων .
Ο ΣΥΡΙΖΑ κατά τον Καψή είναι ένα κόμμα που « φλερτάρει» την Σοσιαλδημοκρατία, ενώ το ΚΙΝΑΛ ανήκει σε αυτήν. Για να το κάνω πιο παραστατικό διερωτώμαι : γιατί ο Τσίπρας και η Γεννηματά μπορούν να είναι μαζί στην σύνοδο των Ευρωσοσιαλιστών και δεν μπορούν να βρουν τρόπο να συγκυβερνήσουν; Τους χωρίζει το παρελθόν , φωνάζουν από το αντί ΣΥΡΙΖΑ Μέτωπο. Πρέπει να τους ενώσει το μέλλον, είναι η απάντηση από την Προοδευτική διακυβέρνηση.
Αν γίνει αυτό , προβλέπει ο Παντελής «το ΚΙΝΑΛ θα διασπαστεί». Δεν μπορώ να το αποκλείσω. Όμως μια διάσπαση στην βάση της άρνησης της Προοδευτικής Διακυβέρνησης, δεν συνεπάγεται υποχρεωτικά εξαέρωση του ΚΙΝΑΛ. Μπορεί να σημάνει αναζωογόνηση του. Αντιθέτως διαιώνιση της σημερινής ερμαφρόδιτης κατάστασης - με το ένα πόδι στο αντι ΣΥΡΙΖΑ Μετωπο και με το άλλο στην Προοδευτική Διακυβέρνηση - εξασφαλίζει πιστοποιητικό αργού θανάτου.
Ο Παντελής αποδέχεται το «κάψιμο» της απλής αναλογικής - επειδή είναι παράγων πολιτικής αστάθειας- με διπλές εκλογές και προτείνει την επαναφορά της ενισχυμένης αναλογικής - επειδή εγγυάται πολιτική σταθερότητα- και υποστηρίζει ότι μακροπρόθεσμα αυτό συμφέρει τον Τσίπρα γιατί έτσι « θέλει δεν θέλει θα εκσυγχρονίσει τόσο την εικόνα όσο και την πολιτική του κόμματος του».
Ας τα πάρουμε με την σειρά. Δεν νομίζω ότι πρέπει να θεοποιούμε ούτε να δαιμονοποιούμε τα εκλογικά συστήματα. Η Ιστορία παρέχει πράγματι παραδείγματα όπου η απλή αναλογική λόγω ασυνεννοησίας των πολιτικών δυνάμεων οδήγησε σε αδύναμες κυβερνήσεις και επικίνδυνα αδιέξοδα. Παρέχει όμως και άφθονα παραδείγματα - πράγμα που ο Καψής ξεχνά- όπου πανίσχυρες υπερενισχυμένες λόγω εκλογικού συστήματος κυβερνήσεις, κατέρρευσαν σαν χάρτινος πύργος.
Στα δικά μας δε, το πιο πρόσφατο παράδειγμα είναι ακριβώς αυτής της κατηγορίας με την ταυτόχρονη κατάρρευση του ΠΑΣΟΚ και την αποδυνάμωση της ΝΔ το 2012- 15 . Αν η αποχή από τις κάλπες συνεχίσει να διευρύνεται, μαζί με την απογοήτευση των πολιτών από την πολιτική, δεν υπάρχει μαγικό εκλογικό σύστημα που θα εξασφαλίσει ηρεμία, ανάπτυξη και σταθερότητα.
Θεωρητικά και μόνο η απλή αναλογική « εκπαιδεύει» και ωθεί τις πολιτικές δυνάμεις σε συνεργασία και η ενισχυμένη σε σταθερότητα. Στην πράξη μεσολαβούν πολλοί παράγοντες, ορισμένοι αστάθμητοι και κυρίως απρόβλεπτοι. Η βεβαιότητα που διαπερνά το άρθρο του Παντελή πέραν των άλλων αγνοεί τον ρόλο αυτών των παραγόντων.( Παρεμπιπτόντως έχω καταλήξει εδώ και χρόνια , ότι το Γερμανικό εκλογικό σύστημα ή μια παραλλαγή του με συνδυασμό μονοεδρικών και απλής αναλογικής είναι καλύτερο).
Εν πιάσει περιπτώσει δύο πράγματα είναι βέβαια. Ότι οι επόμενες εκλογές θα γίνουν με απλή αναλογική και ότι η ΝΔ επείγεται να την κάψει και ενεργοποιεί προς αυτή την κατεύθυνση και το αντί ΣΥΡΙΖΑ μέτωπο.
Το μέγα πρόβλημα με την πρόταση του Παντελή είναι ότι αποδέχεται εμμέσως πλην σαφώς την διαιώνιση της κυβερνητικής εξουσίας της ΝΔ. Το μεγάλο - κατά την γνώμη μου πάντα - προσόν της πρότασης που υποστηρίζω είναι ότι θέτει ως πρώτη προτεραιότητα- και εφικτή λόγω εκλογικού συστήματος - την αντικατάσταση της ΝΔ από μια κυβέρνηση των προοδευτικών δυνάμεων.
Αν κάποιος , βέβαια, θεωρεί πρώτη προτεραιότητα την ήττα του ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία καλώς απο την οπτική του συμβάλλει στην ακύρωση της απλής αναλογικής Αν πάλι είναι ενθουσιασμένος με το « μεταρρυθμιστικό» έργο της κυβέρνησης στην οικονομία, την παιδεία, την υγεία, τα εργασιακά , την αντιμετώπιση της πανδημίας μετά την πρώτη φάση, καλώς ενισχύει τις επιδιώξεις της ΝΔ.
Αν όμως δεν συμβαίνει κάτι από τα δύο , οφείλει να εξηγήσει γιατί οχυρώνεται πίσω από πραγματικές η μεγεθυμένες δυσκολίες, για να απορρίψει a priori την προοπτική της Προοδευτικής διακυβέρνησης και καταγγέλλει ως υποκριτική την αξιοποίηση της απλής αναλογικής. Η αν έχει πρόχειρη , να μας προτείνει μια άλλη λύση με μεγαλύτερες πιθανότητες επιτυχίας από την προοπτική συγκρότησης Προοδευτικής διακυβέρνησης.
Εμένα άλλη είναι η ανησυχία μου. Ότι ενώ στον ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία στις διακηρύξεις μας και στην πρόσφατη πολιτική απόφαση της Προγραμματικής μας Συνδιάσκεψης είμαστε διαπρύσιοι υποστηρικτές της Προοδευτικής διακυβέρνησης πολλές φορές ενεργούμε σαν να μην έχουμε την αίσθηση του επείγοντος , σαν να αφήνουμε τα πράγματα να προκύψουν από μόνα τους την επομένη των εκλογών. Σαν να περιμένουμε να καταρρεύσει από μόνο του το αντί ΣΥΡΙΖΑ Μέτωπο . Αλλά αυτό είναι μια άλλα συζήτηση.
Ο Καψής στην κατακλείδα του άρθρου του προτρέπει τον Τσίπρα να αξιοποιήσει την ενισχυμένη για να αλλάξει το κόμμα του και να αντιληφθεί «ότι υπάρχει ζωή και μετά τις επόμενες δύο εκλογικές αναμετρήσεις». Το κρίσιμο όμως ερώτημα είναι αν μπορούμε να αντιληφθούμε ποια θα είναι η ζωή για την χώρα και τους πολίτες της με κυβέρνηση για δεύτερη θητεία της ΝΔ.
Επίσης φαίνεται να αγνοεί ή να μην αποδίδει την σημασία που πρέπει στο γεγονός ότι η στροφή του 2015:έχει ήδη δημιουργήσει μια νέα πραγματικότητα. Με δυσκολίες και αντιστάσεις; Ναι αλλά και με αποφασιστικότητα. Η κρίση εν προκειμένω του Παντελή και η παραπομπή στο μέλλον για εξελίξεις νομίζω ότι αδικεί και τον Τσίπρα και τον ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία και την πραγματικότητα.
Πάμε σε άλλα σημεία. Πως , διερωτάται ο Καψής, να συνεργαστούν , έστω δίνοντας ανοχή, το ΚΚΕ και το ΜεΡα 25; Δεν είπα ποτέ ότι είναι εύκολο, ισχυρίζομαι ότι δεν είναι αδύνατο. Εν πολλοίς εξαρτάται από το πως εμείς θα πολιτευθούμε από τώρα μέχρι τις εκλογές.
Με τον ίδιο τρόπο που το Πορτογαλικό ΚΚ συνεργάζεται επι 6 χρόνια με τους Σοσιαλιστές και το Αριστερό Μπλόκο. Όπως οι Podemos με τον Σάντσεθ. Ή μήπως ο Παντελής νομίζει ότι εκεί ήταν εύκολο ή ότι προέκυψε μέσα « από ένα κοινό πρόγραμμα» πλήρως επεξεργασμένο;
Όπως σωστά επισημαίνει ο ίδιος, αυτό ανάγεται στην πολιτική των Συμμαχιών της δεκαετίας του 80. Τώρα έγιναν περισσότερο εκ των ενόντων με βάση τα αριθμητικά δεδομένα και την πολιτική εγγύτητα και ιστορικότητα των χώρων, την οποία υποβαθμίζει ο Καψής. Προφανώς πρέπει να δημιουργηθεί το κατάλληλο κλίμα , δεν είναι εύκολο μια ατμόσφαιρα μετωπικής αντιπαράθεσης να δώσει την θέςη της στην προοδευτική διακυβέρνηση . ( Αν και στην Ισπανία ακριβώς αυτό έγινε. Μέχρι την προηγουμένη των εκλογών Σοσιαλιστές και Podemos ήταν στα μαχαίρια. Την επομένη σχημάτισαν κυβέρνηση και ακόμα συγκυβερνούν ).Ξεκίνησαν σαν λύση ανάγκης και εξελίχθηκαν σε ευπρόσδεκτη πραγματικότητα .
Όπως βλέπετε από όλα έχει ο πολιτικός μπαξές και πολλά θα κριθούν από την αποφασιστικότητα και ευλυγισία της επισπεύδουσας μεγάλης δύναμης , του ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία. Οι προγραμματικές αποκλίσεις ανάμεσα στις δυνάμεις της ελληνικής Αριστεράς πράγματι είναι μεγάλες. Μικρότερες πάντως από αυτές του ΠΑΣΟΚ, της ΝΔ και του ΛΑΟΣ όταν συγκυβέρνησαν.
Αυτό , τέλος, που μου κάνει εντύπωση είναι ότι ενώ ο Παντελής αναφέρεται στις προφανείς ιδεολογικές και πολιτικές δυσχέρειες με το ΚΚΕ και το ΜεΡα 25 , είναι φειδωλός στις αναφορές του στο ΚΙΝΑΛ. Όμως χωρίς το ΚΙΝΑΛ δεν έχει νόημα η συζήτηση και η πρόταση για Προοδευτική Διακυβέρνηση. Στην μια του μάλιστα αναφορά παρά την αρνητική του διάθεση ή πρόβλεψη για την συνεργασία ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία και ΚΙΝΑΛ , αναγνωρίζει την εγγύτητα των χώρων .
Ο ΣΥΡΙΖΑ κατά τον Καψή είναι ένα κόμμα που « φλερτάρει» την Σοσιαλδημοκρατία, ενώ το ΚΙΝΑΛ ανήκει σε αυτήν. Για να το κάνω πιο παραστατικό διερωτώμαι : γιατί ο Τσίπρας και η Γεννηματά μπορούν να είναι μαζί στην σύνοδο των Ευρωσοσιαλιστών και δεν μπορούν να βρουν τρόπο να συγκυβερνήσουν; Τους χωρίζει το παρελθόν , φωνάζουν από το αντί ΣΥΡΙΖΑ Μέτωπο. Πρέπει να τους ενώσει το μέλλον, είναι η απάντηση από την Προοδευτική διακυβέρνηση.
Αν γίνει αυτό , προβλέπει ο Παντελής «το ΚΙΝΑΛ θα διασπαστεί». Δεν μπορώ να το αποκλείσω. Όμως μια διάσπαση στην βάση της άρνησης της Προοδευτικής Διακυβέρνησης, δεν συνεπάγεται υποχρεωτικά εξαέρωση του ΚΙΝΑΛ. Μπορεί να σημάνει αναζωογόνηση του. Αντιθέτως διαιώνιση της σημερινής ερμαφρόδιτης κατάστασης - με το ένα πόδι στο αντι ΣΥΡΙΖΑ Μετωπο και με το άλλο στην Προοδευτική Διακυβέρνηση - εξασφαλίζει πιστοποιητικό αργού θανάτου.
