Στα περίπου 2,6 δισ. ευρώ των τελευταίων μηνών, προστέθηκε 1,1 δισ. για να στηριχθεί η οικονομία, νοικοκυριά και επιχειρήσεις το τρίμηνο έως τον Ιούνιο. Φαίνεται ότι αυτή τη φορά έγινε απόπειρα τα μέτρα να είναι στοχευμένα σε οικογένειες που έχουν ανάγκη και σε επιχειρηματικούς κλάδους που πλήττονται περισσότερο και «αναμεταδίδουν» τις ανατιμήσεις στο γενικό επίπεδο τιμών, και, τέλος, στη μεταποίηση – που το κόστος της ενέργειας πάντα ταλαιπωρούσε και υπονόμευε την ανταγωνιστικότητά της, αλλά τώρα πλέον τη δοκιμάζει πολύ σκληρά. Νομίζω, όμως, ότι κι αυτή η απόπειρα έμεινε κάπου στη μέση. Κατ’ αρχήν, δύο παρατηρήσεις:

Πρώτη: τα μέτρα ούτε λύνουν ούτε θα μπορούσαν να λύσουν το πρόβλημα, εν μέρει θα μπορούσαν να το αντιμετωπίσουν μέτρα σε ευρωπαϊκό επίπεδο – όπως, π.χ., η αλλαγή του μοντέλου οριακής τιμής στο χονδρεμπόριο της ηλεκτρικής ενέργειας. Για να θυμόμαστε, η Ελλάδα είναι υπερχρεωμένη, τα ομόλογά της είναι στην κατηγορία «σκουπίδια» και την τελευταία 2ετία μοιράστηκαν 43,3 δισ. ευρώ με πολιτικάντικη «απλοχεριά» σε ό,τι κινούνταν. Διά ταύτα: οι αγορές δεν βλέπουν με καλό μάτι ένα κράτος που δανείζεται για να κάνει οριζόντιες παροχές, κάποια στιγμή αρνούνται να το δανείσουν. Στο σημείο αυτό έχουμε ξαναβρεθεί.

Δεύτερη: ούτε αυτή τη φορά υπάρχει η εύλογη αυστηρή διαχείριση. Πολλοί «φτωχοί» είναι απλώς φοροφυγάδες με μικρό φορολογητέο εισόδημα και χλιδάτο βιοτικό επίπεδο. Προφανώς η κυβέρνηση (κάθε κυβέρνηση) το γνωρίζει, αλλά αντί να προσφύγει στο εργαλείο ενός συνδυασμού κριτηρίων ελέγχου, κλείνει τα μάτια και φέρεται ως αν δεν υπήρχε θέμα –άλλωστε, σε αυτόν τον τόπο οι φοροφυγάδες και οι μπαταχτσήδες είναι οι τυχεροί, μια βαριά παράδοση που συνεχίζεται αδιαλείπτως.

Μου φαίνονται, ωστόσο, ενδιαφέρουσες μία παράλειψη και μία αντίφαση.

Στο νέο πακέτο των μέτρων δεν υπάρχει καμία αναφορά στους ανέργους, καμία ειδική πρόβλεψη για αυτούς που το εισόδημά τους δεν μειώνεται, διότι έχει καταστραφεί ολοσχερώς, αφού έχουν μείνει χωρίς δουλειά. Η απουσία ειδικής μέριμνας σε μια χώρα που έχει την υψηλότερη ανεργία στην Ευρώπη, κανονικά θα ξάφνιαζε. Δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο, ούτε η αντιπολίτευση ακούστηκε να λέει κάτι γι’ αυτό –ίσως το λησμόνησε μέσα στη μονοτονία της γενικής μουρμούρας «δώστε περισσότερα σε περισσότερους». Η δε αύξηση του κατώτατου, που θα συμπαρασύρει το επίδομα ανεργίας, δεν είναι ικανοποιητική εξήγηση. Η αύξηση του Μαΐου ουσιαστικά έχει ήδη ροκανιστεί από το κύμα της ακρίβειας, τα πενιχρά επιδόματα ανεργίας (που είναι ζήτημα αν δίδονται στο 10% των ανέργων…) έχουν ήδη χάσει μεγάλο μέρος της αγοραστικής δύναμής τους.

Ενώ, όμως, για τους ανέργους δεν προβλέπεται σεντς ειδική μέριμνα, ανανεώθηκε η κυβερνητική μέριμνα για τους τυχερούς των (μη) επιστρεπτέων προκαταβολών. Θυμίζω, έχουν μοιραστεί 8,3 δισ. λεφτά των φορολογουμένων σε 700.000 επιχειρήσεις οριζοντίως – σε υγιείς και σε ζόμπι και σε virtual επιχειρήσεις που ευημερούν λόγω φορο- και εισφορο-διαφυγής. Υποτίθεται ότι αυτά τα λεφτά θα επιστρέφονταν σε 5 χρόνια. Ωστόσο, χαρίστηκαν τα 6 δισ., αυτά δεν θα επιστραφούν ποτέ – κάποια από αυτά έγιναν καταθέσεις, πολυτελή αυτοκίνητα ή αγορές ακινήτων. Τώρα, με την ευγενική κυβερνητική φροντίδα, τα υπόλοιπα 2,3 δισ. ευρώ θα επιστραφούν άτοκα σε 8 χρόνια! Μέχρι το καλοκαίρι του 2030, λοιπόν, δωρίζονται στους τυχερούς δικαιούχους περίπου150 εκατ. ευρώ επιπλέον, από τους φορολογουμένους – όλους, και τους ανέργους, αφού κι αυτοί πληρώνουν έμμεση φορολογία. Αλλη μια οριζόντια παροχή πάνω σε όσες έχουν ήδη δοθεί και δίδονται – παρά τις περί του αντιθέτου δεσμεύσεις.