Τι ακριβώς είναι η Προγραμματική Συμφωνία ΝΔ - ΠΑΣΟΚ; Το διαπιστώνει εύκολα όποιος έχει όρεξη να εντρυφήσει στις 4.041 λέξεις που χρειάστηκαν για να διατυπωθεί.

- Πρώτον: Ως πολιτικό κείμενο συνιστά τον ορισμό του ευχολογίου. Ολα παραπέμπονται στο μέλλον, στο «πρέπει» και στο «μπορεί». Δηλαδή λείπουν δεσμευτικά χρονοδιαγράμματα με αριθμούς - παρότι υπογράφουν δύο κόμματα που βρίσκονται στην κυβέρνηση! Από αυτή την άποψη, μια χαρά τα λένε, απλώς, σε πολλά σημεία αυτά που λένε έρχονται σε αντίθεση με όσα κάνουν - καλή ώρα η φορολογική επιδρομή στην ακίνητη περιουσία. Ή με όσα πρόκειται να κάνουν - όπως π.χ. η προσφυγή σε νέα μέτρα καθώς οι προβλέψεις για σύντομη έξοδο από το Μνημόνιο είναι φρούδες ελπίδες. Οπως και με όσα προβλέπονται από άλλες πηγές - όπως η πρόβλεψη του ΚΕΠΕ για ανεργία 30% το 2014 και 36% από τη ΓΣΕΕ για το 2016.

- Δεύτερον: Ως πλαίσιο κυβερνητικής λειτουργίας, η Συμφωνία έχει σχετική αξία, δεδομένου ότι τα δύο κόμματα συγκυβερνούν από τον περασμένο Ιούνιο. Τι νόημα έχει ύστερα από τόσο καιρό να δηλώνουν εγγράφως ότι... συμφωνούν να συγκυβερνήσουν; Είναι σαν να δίνουν τις απαντήσεις και μετά να διατυπώνουν τις ερωτήσεις. Σαν να δουλεύει κάτι στην πράξη και μετά να ψάχνουν αν δουλεύει και στη θεωρία.

- Τρίτον: Ως πολιτικό μανιφέστο το κείμενο έχει χαρακτήρα τροχιοδεικτικής βολής για το μέλλον - και αυτό είναι το πιο ενδιαφέρον στοιχείο του. Προοιωνίζεται τη μέλλουσα - δηλαδή τη μετεκλογική και άρα μόνιμη - συμπόρευση των δύο κομμάτων. Γι’ αυτό και η αξίωση του Σκανδαλίδη να δηλωθεί ότι λήγει η συνεργασία τους στις προσεχείς εκλογές δεν συζητήθηκε καν. Πίσω από τις γραμμές, αναδύεται ήδη η πρόβλεψη ότι θα πάνε με αυτό το κείμενο τουλάχιστον στις ευρωεκλογές. Θα έχουν δηλαδή το ίδιο προεκλογικό πλαίσιο - αν θα έχουν και το ίδιο ψηφοδέλτιο, είναι άλλη υπόθεση.

- Τέταρτον: Ως διαρκές πλαίσιο αναφοράς, το κείμενο είναι μετέωρο, καθόσον η βιωσιμότητά του στον χρόνο περνάει αναγκαστικά από την κάλπη του Ιουνίου. Ενα άσχημο αποτέλεσμα για έναν από τους δύο, ή και για τους δύο, θα αλλάξει τα δεδομένα - ιδιαίτερα στο ΠΑΣΟΚ μπορεί να αλλάξει και την ηγεσία.

Συμπέρασμα; Και γι’ αυτό το κείμενο ισχύει ό,τι έλεγαν οι Μπολσεβίκοι στους ρώσους στρατιώτες όταν πήγαιναν καμαρωτοί με τις καινούργιες στολές τους στο μέτωπο: «Θα τα πούμε όταν λειώσουν τα άρβυλα».