Η παγίδα του κ. Χρυσοχοΐδη

Αυτή τη φορά ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη ήταν προετοιμασμένος. Με προσωπική του δήλωση την περασμένη Παρασκευή έξω από το μέγαρο Μαξίμου πέταξε το γάντι στην Αριστερά, θέτοντας εκτός νόμου τη συγκέντρωση και την πορεία για την επέτειο της εξέγερσης του Πολυτεχνείου: «Το 2020, δεν γιορτάσαμε την 25η Μαρτίου, την 28η Οκτωβρίου, δεν γιορτάσαμε μαζί το Πάσχα, δεν γιορτάσαμε τίποτα από αυτά που μας ενώνουν. Αρα λοιπόν, το ίδιο θα συμβεί και με το Πολυτεχνείο. Νομίζω, είναι μία ευκαιρία να γίνει μία πλατιά συζήτηση, με σεβασμό και κατάνυξη στη μνήμη των νεκρών του Πολυτεχνείου, να του αποδώσουμε το νόημα που πρέπει και όταν πια θα ανοίξει η χώρα, όταν θα κλείσει αυτή η περιπέτεια, είμαστε εδώ και πάλι, όλοι μαζί, να γιορτάσουμε όλες αυτές τις μεγάλες γιορτές που μας ενώνουν».

Ο κ. Χρυσοχοΐδης ήξερε τι έκανε. Με τον αυταρχικό τρόπο που ανακοίνωσε την απαγόρευση, οδήγησε κόμματα και οργανώσεις της Αριστεράς, καθώς και συλλογικότητες εκπροσώπων του αντιδικτατορικού αγώνα να δηλώσουν ότι η πορεία θα πραγματοποιηθεί και να προχωρήσουν σε πρόσκληση λαϊκής συμμετοχής στην εκδήλωση μνήμης και αγώνα. Η πρόθεση της κυβέρνησης να προκαλέσει την Αριστερά φάνηκε εξάλλου με τη χτεσινή επίθεση του πρωθυπουργού προς τον γενικό γραμματέα του ΚΚΕ, με την απειλή «να ξέρετε ότι η κυβέρνηση δεν θα επιτρέψει καμιά τέτοια συμπεριφορά».

Υπόδειξη Μπογδάνου

Χρυσοχοΐδης και Μητσοτάκης δεν κάνουν τίποτε άλλο παρά να υιοθετούν την υπόδειξη του κ. Μπογδάνου, ο οποίος με ερώτησή του προς τον κ. Χρυσοχοΐδη ζητούσε στις 30.10 να μάθει «ποιες ενέργειες προγραμματίζονται ώστε να αποφευχθεί η διεξαγωγή παράνομων συναθροίσεων και διαδηλώσεων στην Αθήνα και αλλού εν όψει της επετείου της 17ης Νοεμβρίου».

Η ερώτηση δεν απαντήθηκε με την τυπική διαδικασία, αλλά βέβαια ο ερωτών βουλευτής είχε την ευτυχία να του απαντήσουν με τον πιο επίσημο τρόπο υπουργός και πρωθυπουργός.

Τι άλλο θα μπορούσε να κάνει η κυβέρνηση; Μα αυτό που η ίδια διαλαλούσε ότι έκανε σε ανάλογη περίσταση στο πρώτο lockdown. Σύμφωνα με την επίσημη ενημέρωση του υφυπουργού Πολιτικής Προστασίας στις 2.5.2020, η κυβέρνηση είχε τότε προσπαθήσει να έρθει σε συνεννόηση με σωματεία και πολιτικά κόμματα, προκειμένου να υπάρχει συμφωνία. Τι άλλαξε τώρα και η κυβέρνηση αποφασίζει και διατάσσει;

Αλλά θα ήταν λάθος από την πλευρά των κομμάτων και των συλλογικοτήτων της Αριστεράς να σηκώσουν το γάντι της Δεξιάς και να δώσουν στην κυβέρνηση την ευκαιρία να προβάλει ως υπεύθυνο για τη μετάδοση του κορονοϊού το… μαζικό κίνημα!

Από αυτή την άποψη ήταν ορθή η επιλογή του ΣΥΡΙΖΑ και του ΜέΡΑ25 να δηλώσουν ότι θα περιορίσουν τη συμμετοχή τους στις εκδηλώσεις μνήμης για το Πολυτεχνείο στη συμβολική παρουσία μιας αντιπροσωπείας.

Το επιχείρημα του ΚΚΕ ότι θα περιφρουρήσει το δικό του μπλοκ στην πορεία με μέτρα υγειονομικής ασφάλειας (αποστάσεις, μάσκες) είναι ασφαλώς πειστικό, αλλά μένει αναπάντητο το πώς θα περιφρουρηθεί η υπόλοιπη συγκέντρωση. Νομίζω, λοιπόν, ότι είναι λάθος να δοθεί η ευκαιρία στην κυβέρνηση να μεταθέσει την ευθύνη για τον πολλαπλασιασμό των κρουσμάτων και των τραγικών συνεπειών της πανδημίας από τους δικούς της ώμους σ’ εκείνους των διαδηλωτών.

Οταν την περασμένη άνοιξη, μέσα στο πρώτο κύμα της πανδημίας είχε πάλι σχεδιαστεί από ορισμένες συλλογικότητες της Αριστεράς η διοργάνωση μιας μαζικής εκδήλωσης αλληλεγγύης για τους μετανάστες και τους πρόσφυγες, είχα θυμίσει το βαθύ πολιτικό μήνυμα της αριστουργηματικής ταινίας «Αλονζανφάν» των αδελφών Ταβιάνι («Η αλληλεγγύη στα χρόνια του κορονοϊού», «Εφ.Συν.» 21.3.2020). Το βαθύ πολιτικό μήνυμα της ταινίας αναφέρεται ακριβώς στην αδιέξοδη σύγκρουση της επαναστατικής αισιοδοξίας μιας μικρής ομάδας απομονωμένης μέσα σε μια κοινωνία τρομοκρατημένη από την πανδημία της χολέρας.

Οσο βαρύ κι αν είναι το συμβολικό φορτίο της επετείου, τίποτα δεν έχει μεγαλύτερη αξία από την περιφρούρηση της ανθρώπινης ζωής. Από αυτή την άποψη, η επιλογή της πολιτικής σύγκρουσης γι’ αυτό το ζήτημα ευνοεί εκείνους που ούτως ή άλλως επιχειρούσαν πάντοτε να υποβαθμίσουν τη σημασία της εξέγερσης και εκθέτει εκείνους που επιμένουν να αγνοούν την τραγική σημερινή κατάσταση. Ποιο είναι άραγε το πολιτικό μήνυμα της φετινής επετείου που εκπέμπουν εκείνοι που επιμένουν να προσκαλούν στην εκδήλωση; Μα απλά και μόνο το αίτημα να πραγματοποιηθεί η εκδήλωση και να μην περάσει η απαγόρευση. Αλλά η Αριστερά δεν κερδίζει από τον φετιχισμό των επετείων και οι αγώνες της δεν είναι απλές ασκήσεις μνήμης.

Δυσανεξία της Δεξιάς

Ο εκνευρισμός του κ. Μητσοτάκη στην κατάληξη της δευτερολογίας του πρόδιδε χτες ότι το πρόβλημά του ήταν η ίδια η μνήμη του Πολυτεχνείου. Δεν είναι σημερινό βέβαια φαινόμενο η υπόγεια σύγκρουση Δεξιάς-Αριστεράς γύρω από την εξέγερση. Η δυσανεξία της Δεξιάς απέναντι στο μήνυμα του Πολυτεχνείου παρουσιάστηκε ήδη από την πρώτη επέτειο.

Το 1974, λίγους μήνες μετά την πτώση της χούντας, ο πρώτος πρωθυπουργός της Μεταπολίτευσης Κωνσταντίνος Καραμανλής φρόντισε να ορίσει τις εκλογές στις 17 Νοεμβρίου, συνδέοντας την επέτειο με τη δική του θριαμβευτική νίκη. Ηταν ο ίδιος που τις μέρες του Νοέμβρη του 1973 δεν είχε βρει ούτε λέξη να πει από το Παρίσι για την αντιδικτατορική εξέγερση.

Η αδράνειά του καταγράφεται στο επίσημο αρχείο του: «Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, μη έχοντας άμεση εποπτεία των δραματικών γεγονότων που εκτυλίσσονταν στην Αθήνα και εν όψει πιθανών ανεξέλεγκτων εξελίξεων που ήταν δυνατό να επιφυλάσσουν, δεν θεώρησε προφανώς σκόπιμο, μετά την πρόσφατη σαφή και αναλυτική διατύπωση των απόψεών του, να κάμει οποιαδήποτε εσπευσμένη δήλωση» (τ. 7, σελ. 202).

Αλλά και στη συνέχεια, οι κυβερνήσεις της Ν.Δ. εκδήλωσαν την απέχθειά τους για την επέτειο με σειρά απαγορεύσεων της πορείας. Πρώτη απαγόρευση το 1976, δεύτερη το 1980, με κόστος δύο νεκρούς από το όργιο της αστυνομικής βίας. Ασφαλώς αυτές τις μέρες νοσταλγεί ο κ. Χρυσοχοΐδης, ο οποίος θέλει πάση θυσία να ξεχαστεί το κεντροαριστερό του παρελθόν. Δεν πρέπει να του δοθεί η ευκαιρία.