Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ ενώπιον των επόμενων εκλογών

Ανεξάρτητα από τον χρόνο των επόμενων εκλογών, η ουσία είναι ότι από το φθινόπωρο αλλάζει η πίστα του πολιτικού ανταγωνισμού.

Για το κυβερνών κόμμα η παρέλευση διετίας από τη νίκη των εκλογών του ʼ19 ανοίγει περίοδο ισχυρών ρευμάτων αμφισβήτησης της κυβερνητικής πολιτικής. Στην αύξηση της κοινωνικής δυσαρέσκειας συντελούν δύο εξελισσόμενες την ώρα αυτή διεργασίες.

Η πρώτη αφορά στη συνειδητοποίηση μεγάλων τμημάτων λαϊκών και μεσαίων τάξεων ότι η ασκούμενη κυβερνητική πολιτική δεν χαρακτηρίζεται από αστοχίες, λάθη ή απρόοπτα γεγονότα, αλλά αποτελεί συγκροτημένο σχέδιο ευρύτατων αναδιαρθρώσεων υπέρ του κεφαλαίου στην οικονομία, την παραγωγή, την Παιδεία και το κοινωνικό κράτος. Και η αναδιάρθρωση αυτή τους πλήττει ευθέως σε προσωπικό, οικογενειακό και επαγγελματικό επίπεδο.

Η δεύτερη αφορά στην έρπουσα ενίσχυση μιας νέου τύπου κοινωνικής Ακροδεξιάς, με αιχμή το αντιεμβολιαστικό κίνημα. Μια αντιστροφή των «Αγανακτισμένων του ʼ11». Μπορεί σε πρώτη ανάγνωση η εκ δεξιών αυτή αντίδραση να θεωρηθεί ως «υποστήριγμα» της ΝΔ, ωστόσο οι ενδείξεις και σε ευρωπαϊκό επίπεδο στον χώρο αυτό δείχνουν ότι μορφοποιείται μια νέου τύπου κοινωνική «Ακροδεξιά» που τείνει σε αυτονόμηση από τον μητρικό «αστικό χώρο».

Οι δύο αυτές έρπουσες εξελίξεις δεν σημαίνει ότι αυτομάτως και γραμμικά η δυσαρέσκεια προς την κυβέρνηση θα μετατραπεί σε ψήφο προς τα αντίπαλα κόμματα. Ετσι κι αλλιώς η δεύτερη διεργασία ενισχύει είτε την αποχή είτε κόμματα στα δεξιά της ΝΔ. Η πρώτη διεργασία όμως που είναι και η σημαντικότερη μπορεί υπό προϋποθέσεις να ενισχύσει τον ΣΥΡΙΖΑ. Χρειάζεται γιʼ αυτό, πέραν των πρωτοβουλιών που παίρνει ο Αλ. Τσίπρας με τις περιοδείες του και τις παρεμβάσεις στη Βουλή, ο ίδιος ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ να δώσει ένα σαφές στίγμα των στοχεύσεών του:

Χρειάζεται πριν απʼ όλα να αποκτήσει προγραμματική σαφήνεια και συγκεκριμένες αιχμές. Να εξάγει από το «προγραμματικό πλαίσιο» μεγάλες κεντρικές ιδέες που θα γίνουν σημεία αναφοράς για την κοινωνική πλειοψηφία. Ιδιωτικό χρέος - πτωχευτικός Κώδικας - τράπεζες, Ασφαλιστικό και συντάξεις, χρόνος - συνθήκες - αμοιβές εργασίας, ανοικτή προσβασιμότητα στην Εκπαίδευση, εθνικό σχέδιο παραγωγικής στρατηγικής, είναι πεδία για τα οποία η συντριπτική πλειονότητα της κοινωνίας περιμένει σαφέστατες, κατανοητές προτάσεις και, προφανώς, συγκεκριμένες δεσμεύσεις εφαρμογής.

Χρειάζεται να προστατέψει τη στρατηγική επιλογή της απλής αναλογικής. Να πάρει συνολική πολιτική πρωτοβουλία προς τις προοδευτικές δυνάμεις της χώρας για μια νέα δημοκρατική κυβέρνηση ειδικού σκοπού, στη βάση συγκεκριμένων μίνιμουμ προγραμματικών δεσμεύσεων. Να μην αφήσει την πρωτοβουλία των κινήσεων για παράκαμψη της απλής αναλογικής στην κυβέρνηση. Να επιδιώξει με ανοιχτές πολιτικές πρωτοβουλίες ώστε να σχηματιστεί κυβέρνηση από την απλή αναλογική και να είναι μια κυβέρνηση μίνιμουμ προοδευτικού προγράμματος.

Η πρωτοβουλία αυτή πρέπει να λάβει χαρακτήρα κοινωνικής παρέμβασης. Δεν μπορεί να είναι μόνο πρωτοβουλία κορυφής, πρέπει να έχει χαρακτηριστικά βάσης και να κινητοποιήσει το σύνολο των δημοκρατικών πολιτών, ακόμα και του χώρου της Κεντροδεξιάς, σε ένα πρόγραμμα προστασίας της κοινωνίας από τον νεοφιλελευθερισμό.

Χρειάζεται, επίσης, να προχωρήσει σε έναν ολικό μετασχηματισμό της σημερινής κομματικής μορφής του. Να ξεφύγει από τη λογική του «κόμματος-μηχανισμού» που θέλει να «καθοδηγήσει» και να ανιχνεύσει νέες μορφές συνομιλίας και αντιπροσώπευσης με τα τμήματα της κοινωνίας που παράγουν ιδέες, δίκτυα, κινητοποιήσεις, πρωτοποριακές καινοτομίες. Να ξαναφέρει στο προσκήνιο του δημόσιου χώρου μια «κοινωνία» που ασφυκτιά μέσα στην ανεπάρκεια των σημερινών θεσμών.

Καθήκοντα απαραίτητα για έναν πολιτικό χώρο που είναι «καταδικασμένος» να σκέφτεται με όρους κοινωνικής πλειοψηφίας και όχι «ιδεολογικής καθαρότητας».