Τυραννία του χρέους ή δημοκρατία;

Οι Γάλλοι Σοσιαλιστές, παρά τα ιστορικά τους λάθη, τις παλινδρομήσεις τους και τις ατυχείς βιογραφίες σημαντικών στελεχών τους, δεν παύει να είναι το ένα από τα τρία σημαντικότερα κόμματα του δημοκρατικού σοσιαλισμού στην Ευρώπη. Μαζί με τους Γερμανούς Σοσιαλδημοκράτες και τους Βρετανούς Εργατικούς, αποτελούν τον πολιτικό πόλο ελπίδας και αλλαγής για το μέλλον της ηπείρου, που απειλείται ολόπλευρα από την κρίση χρέους της Ευρωζώνης.

Οι Γάλλοι Σοσιαλιστές λοιπόν, σχολιάζοντας την σουρεαλιστική κυβέρνηση του κατά τα άλλα εξαιρετικά σοβαρού και αξιόλογου Λουκά Παπαδήμου, ανέφεραν ότι «η είσοδος της Ακρας Δεξιάς (ΛΑΟΣ) στην ελληνική κυβέρνηση είναι για τους σοσιαλιστές ένα σοκ. Ο Γιώργος Καρατζαφέρης δεν μπορεί καθόλου να βοηθήσει τον ελληνικό λαό να βγει από την κρίση». Και η κατακλείδα: «Να πού οδηγείται η Ευρώπη όταν γυρίζει την πλάτη της στους λαούς, με την επιβολή σκληρής και τυφλής λιτότητας, χωρίς να δίνει τη δυνατότητα και τον χρόνο για την ανόρθωση των οικονομιών τους και παρεμβαίνοντας στη δημοκρατική λειτουργία των κρατών μελών. Στην οικονομική και κοινωνική κρίση προστίθεται μια κρίση πολιτική και δημοκρατική» (Το Βήμα on line, 12.11.2011).

Αυτή η τελευταία επισήμανση των Γάλλων Σοσιαλιστών, ότι η κρίση χρέους του Ευρώ μετατρέπεται σε πολιτική και δημοκρατική κρίση είναι το νέο μεγάλο ζήτημα όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά για ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Παρατηρούμε το τελευταίο διάστημα την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη της να οδηγούνται σε ραγδαία υποχώρηση της δημοκρατίας, καθώς υπό την απειλή της χρεοκοπίας: περιορίζεται η δημοκρατική διαδικασία, επιβάλλονται "γρήγορες" διαδικασίες, αποκλείεται η ετυμηγορία των λαών, απαγορεύονται οι πρόωρες εκλογές, προωθούνται συγκυβερνήσεις με ακραία λαϊκιστικά, αντισημιτικά, ρατσιστικά και άλλα απαράδεκτα στοιχεία, κουρελιάζονται τα συντάγματα των κρατών (όπως στη διαδικασία συγκρότησης της κυβέρνησης Παπαδήμου) κοκ. Ας ξεκαθαρίσουμε ότι το δημοψήφισμα ήταν σαφώς ένα πυροτέχνημα του Παπανδρέου, ας μην μας διαφύγει όμως η ουσία, το ότι δηλαδή υπήρξε ξεκάθαρη ετυμηγορία των συνεταίρων μας στην Ευρωζώνη ότι αν ένας λαός ασκήσει το δημοκρατικό του δικαίωμα και διεξάγει δημοψήφισμα –ή εκλογές στην περίπτωση της Ιταλίας-, τότε οι αγορές θα πάθουν αμόκ, τα επιτόκια θα ανεβούν και θα οδηγηθούμε στην κατάρρευση του Ευρώ, την χρεωκοπία πολλών κρατών, την ευρωπαϊκή ύφεση, ενδεχομένως το παγκόσμιο οικονομικό κραχ.

Χωρίς να αμφισβητώ την επαλήθευση των προαναφερθεισών αλυσιδωτών εξελίξεων, θέτω το κομβικό δίλημμα: «εντεινόμενη, αμφίβολης αποτελεσματικότητας συνεχής λιτότητα και περιορισμοί της λαϊκής κυριαρχίας και σύντομα και του κράτους δικαίου ή δημοκρατία και κοινωνική συνοχή»; Προλαβαίνω την κριτική όσων θα πουν «μα η απάντηση δημοκρατία και κοινωνική συνοχή δεν είναι μια υπαρκτή απάντηση επειδή δεν υπάρχουν πόροι για κοινωνική συνοχή, ενώ στις συνθήκες πανικού που επικρατούν, δημοκρατία σημαίνει χρεωκοπία», επισημαίνοντας ότι το ερώτημα αυτό είναι στρατηγικό, όχι τακτικό. Με άλλα λόγια, αν θέλουμε δημοκρατία και όχι μια διαρκή τυραννία του χρέους, χρειάζονται μικρές και μεγάλες αλλαγές, στην ουσία μία επανασυγγραφή του σχεδίου της υπό ενοποίηση Ευρώπης.

Σε αυτό το σκηνικό, που περιγράφουν άριστα οι Γάλλοι Σοσιαλιστές, η απόφαση της ΚΕ της ΔΗΜΑΡ να μην ψηφίσει την κυβέρνηση Παπαδήμου, μετά από την σχετική εισήγηση του προέδρου Φώτη Κουβέλη, αποδεικνύεται ιστορικής σημασίας για την δημοκρατική ευρωπαϊκή αριστερά της χώρας και μια ισχυρή παρακαταθήκη για την συζήτηση που τώρα ανοίγει από τις προοδευτικές δυνάμεις στο ευρωπαϊκό πλαίσιο για το πώς θα αναστραφεί το τρομακτικό έλλειμμα δημοκρατίας που δημιούργησε η κρίση χρέους και πώς θα σκιαγραφηθεί εκ νέου του προοδευτικό ευρωπαϊκό σχέδιο. Το επιχείρημα ότι αν δήθεν πήγαινε η ΔHMAP στην κυβέρνηση τότε θα αποκλειόταν ο ΛΑΟΣ, δεν στέκει, καθώς ο Παπανδρέου είχε από την πρώτη στιγμή βάλει στο πλάνο τον Καρατζαφέρη. Είναι λυπηρό για τον Γιώργο Παπανδρέου, που ελαφρά τη καρδία κάλεσε να συγκυβερνήσει ο Καρατζαφέρης. Το έπραξε όμως και τώρα, η ζημιά έχει γίνει. Η κίνηση του αυτή δείχνει μηδενικό πολιτικό έρμα, ως αν ο πρώην πρωθυπουργός να ήταν ένα πουκάμισο αδειανό από όπου υπερχειλίζει ο ναρκισσισμός που γνέφει "μετά από εμένα το χάος". Επίσης, η αντίρρηση στο μνημόνιο και το νέο πακέτο δεν είναι δυνατόν να μονοπωλείται από αντισυστημικές λαϊκιστικές δυνάμεις (ΣΥΡΙΖΑ -ΚΚΕ), αντίθετα χρειαζόταν να αρθρωθεί ένα ΟΧΙ και από τον χώρο του ορθού λόγου, της δημοκρατικής, ευρωπαϊκής αριστεράς.

Που δεν θα απομείνει ένα στεγνό όχι, αλλά θα αποτελέσει το έναυσμα για να ξεκινήσουν οι διεργασίες, μέσα από συνεργασίες με τις προοδευτικές δυνάμεις στον ευρωπαϊκό χώρο (σοσιαλιστές, πράσινους και κάποιους αριστερούς) για το πώς θα αλλάξει το διεθνές χρηματο-οικονομικό σύστημα της ασυδοσίας και της εξαγωγής υπερκερδών σε βάρος των κοινωνικών δικαιωμάτων, του επιπέδου ζωής και του ευρωπαϊκού κεκτημένου και ακόμη για να αρχίσει να συγκροτείται ένα ρεαλιστικό σχέδιο ανασυγκρότησης της Ελλάδας, μέσα από την δημιουργία ενός πολιτικού πλαισίου συνεργασίας με νέες δυνάμεις που αναδύονται στο πεδίο του πολιτικού προβληματισμού, με κοινή αναφορά τις αξίες του ευρωπαϊσμού, της κοινωνικής συνοχής, του κράτους δικαίου, της ποιότητας ζωής και της αειφορίας.

Δρόμος δύσκολος, αλλά μονόδρομος για την δημοκρατική και την Δημοκρατική Αριστερά.

Και αντί επιλόγου, ας θυμηθούμε ένα απόσπασμα από το ημερολόγιο του Γερμανού αντιφρονούντος ευαγγελιστή ιερέα Μάρτιν Νίμελερ, στο οποίο σχολιάζει τη στάση της «σιωπηλής πλειοψηφίας» την εποχή της ανόδου του ναζισμού:

“Στην αρχή ήρθαν να πάρουν τους Εβραίους.

Δεν ήμουν Εβραίος και δεν φώναξα.

Μετά ήρθαν να πάρουν τους κομμουνιστές.

Δεν ήμουν κομμουνιστής και δεν φώναξα.

Έπειτα ήρθε η ώρα των σοσιαλδημοκρατών.

Δεν ανήκα σ΄ αυτό το κόμμα και δεν έβρισκα λόγο να διαμαρτυρηθώ.

Ακολούθησαν οι ομοφυλόφιλοι.

Ούτε κι αυτό σκέφτηκα ότι με αφορούσε.

Στο τέλος ήρθε η σειρά των τσιγγάνων.

Ούτε και τότε βρήκα λόγια για να εκφράσω την αντίθεσή μου.

Ο επόμενος στη σειρά ήμουν εγώ.

Αλλά δεν υπήρχε κανείς για να φωνάξει”

------

* Συμμέτοχος στο εγχείρημα της ΔΗΜΑΡ, με ειδική επιμονή στο δημοκρατικό ευρωπαϊκό όραμα.