Θεμέλια αριστερής και προοδευτικής πολιτικής στην οικονομία

Οσοι παρακολούθησαν τη συζήτηση για τον προϋπολογισμό έγιναν μάρτυρες της επιτηδευμένης θριαμβολογίας των υπουργών και των βουλευτών της Ν.Δ.

Έναν προϋπολογισμό που οδηγεί μεθοδευμένα τα νοικοκυριά και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις στην πτώχευση, που μειώνει τις δαπάνες για την Υγεία ενώ η πανδημία επελαύνει, που κόβει στο μισό το συγχρηματοδοτούμενο σκέλος του ΠΔΕ για τις υποδομές ενώ τα δημόσια έργα θα μπορούσαν να αντιστρέψουν την οικονομική καταστροφή.

Είναι προφανές ότι η Ν.Δ. συνεχίζει εφησυχασμένη, ξαφνιασμένη, ανέμελη.

Παρότι η Ελλάδα είναι πλέον πρωταθλήτρια στον αριθμό των νεκρών (ανά εκατομμύριο πολιτών) στο δεύτερο κύμα της πανδημίας, πρωταθλήτρια στην ύφεση και τον αποπληθωρισμό.

Οι προοπτικές της οικονομίας είναι, δυστυχώς, δυσοίωνες.

Οι νεοφιλελεύθερες εμμονές, όπως αποτυπώνονται και στο σχέδιο Πισσαρίδη μεταξύ άλλων, θα επιτείνουν την ύφεση.

Στον αντίποδα αυτής της προοπτικής, πρέπει να αναπτυχθεί μια συμπαγής προοδευτική στρατηγική, η οποία κάθε άλλο πάρα μπορεί να είναι υπόθεση μόνο ενός κόμματος. Μπορεί και πρέπει να γίνει υπόθεση όλων των προοδευτικών δυνάμεων και όλων των ζωντανών και δημιουργικών δυνάμεων της κοινωνίας.

Μπορεί και πρέπει να οικοδομηθεί πάνω σε ισχυρά θεμέλια όπως:

1. Την αποτροπή της γρήγορης επιστροφής της χώρας στη δημοσιονομική πειθαρχία και στα πλεονάσματα. Είναι μια άποψη που έχει ακουστεί και από αρμόδια κυβερνητικά χείλη, όταν η ύφεση δεν τιθασεύεται και η ανεργία καλπάζει.

2. Τη στήριξη της εργασίας και του κοινωνικού κράτους. Είναι εξωφρενικό να μειώνονται οι δαπάνες για την Υγεία, ενώ κάθε νομοθέτημα του υπουργείου Εργασίας συμπιέζει τους μισθούς και ελαστικοποιεί ακόμα περισσότερο τις εργασιακές σχέσεις.

3. Τη γενναία μεσοπρόθεσμη στήριξη των επιχειρήσεων σε δύο κύματα, ώστε κατ’ αρχάς να επιβιώσουν και σε άμεση δεύτερη φάση να ανασυγκροτηθούν, να προχωρήσουν στον ψηφιακό τους και πράσινο μετασχηματισμό, να ενσωματώσουν νέες τεχνολογίες, να αναβαθμίσουν την παραγωγικότητά τους. Μια πολιτική εκ διαμέτρου αντίθεση με αυτήν του σχεδίου Μητσοτάκη-Πισσαρίδη, το οποίο χαρακτηρίζει «ζόμπι» τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, δρομολογώντας την εκκαθάριση του κλάδου προς όφελος των μεγάλων συμφερόντων, που θα απολαύσουν τα πακέτα της ετεροχρονισμένης κρατικής βοήθειας.

4. Την αποτελεσματική αξιοποίηση των δυνατοτήτων της Αναπτυξιακής Τράπεζας. Πρέπει να αρθεί η αδυναμία του Δημοσίου να ασκήσει πολιτική στον τραπεζικό τομέα, ο οποίος σήμερα δεν επιδέχεται κανενός είδους δημοκρατικό πολιτικό έλεγχο, ενώ είναι εκ των πραγμάτων ο μεγάλος ασθενής της ελληνικής οικονομίας. Τα όποια μέτρα ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας (μέσω εγγυημένων δανείων από το Δημόσιο) ακυρώθηκαν επί της ουσίας από το τραπεζικό φίλτρο.

5. Την αποτροπή ιδιωτικοποίησης των κρίσιμων δημόσιων υποδομών. Η δημόσια περιουσία, ειδικά στις μεγάλες υποδομές και στα μεγάλα δίκτυα, μπορεί να γίνει ατμομηχανή της νέας δίκαιης ανάπτυξης και της τεχνολογικής και περιβαλλοντικής μετάβασης της οικονομίας.

6. Την επανεκκίνηση των μεγάλων έργων υποδομής, τα οποία παραδώσαμε δρομολογημένα ή σε εκτέλεση και παραμένουν «παγωμένα» εδώ και 17 μήνες. Χαρακτηριστικές περιπτώσεις αποτελούν ο ΒΟΑΚ στην Κρήτη, η Πατρών-Πύργου, ο Ε65, το Μετρό Θεσσαλονίκης και η γραμμή 4 του Μετρό της Αθήνας. Η εκτέλεση αυτών των έργων μπορεί να δημιουργήσει χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας, να συνεισφέρει με έσοδα στα δημόσια ταμεία, να προσφέρει στη χώρα ένα βελτιωμένο απόθεμα υποδομών.

7. Την υλοποίηση έργων ψηφιακού μετασχηματισμού, που θα συμβάλουν στην ισόρροπη ανάπτυξη και συνοχή. Εργα, όπως το Σύστημα Ηλεκτρονικής Διακίνησης Εγγράφων με απομακρυσμένες ψηφιακές υπογραφές στο Δημόσιο, το ΣΥΖΕΥΞΙΣ ΙΙ, η πρόσβαση όλων των νοικοκυριών και επιχειρήσεων, όπου και αν βρίσκονται, στα δίκτυα νέας γενιάς, το ψηφιακό ΓΕΜΗ, η ευφυής γεωργία κ.ά., τα οποία εκκίνησε η δική μας κυβέρνηση, πρέπει να συνεχιστούν και να ολοκληρωθούν.

8. Τον προοδευτικό και τεχνολογικό μετασχηματισμό της δημόσιας διοίκησης για την υψηλότερη απορρόφηση πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης. Η επάρκεια των διοικητικών δομών του κράτους δεν είναι αυτή που μπορεί να ωριμάσει έργα και να απορροφήσει κονδύλια της κλίμακας που περιγράφονται στο ΕΣΠΑ και το Ταμείο Ανάκαμψης. Η ευκαιρία ανάκαμψης δεν πρέπει να αφεθεί στα χέρια ιδιωτικών συμφερόντων.

Υπάρχει μια συνολικά νέα φάση στην οποία η χώρα είναι πρωταθλήτρια στην ύφεση. Συνεπώς, η προοδευτική επανεκκίνηση της οικονομίας προϋποθέτει μια τομή σε σχέση με το πρόσφατο παρελθόν.

Τούτων δοθέντων, τα θολά απόνερα των μνημονίων και των μεταμνημονιακών αξιολογήσεων, αν δεν ταραχθούν, θα βαλτώσουν την οικονομία και την κοινωνία για χρόνια.

Oι δυνατότητες υπάρχουν. Οι αριστερές και προοδευτικές δυνάμεις καλούνται να τολμήσουν, πριν κληθούν από τα συνήθη κέντρα να συναινέσουν στην επιταχυνόμενη καταστροφή. Με δική τους πρωτοβουλία, αναλαμβάνοντας αναλογικά την ιστορική ευθύνη.

Η πολιτική και κοινωνική πλειοψηφία που θα στρέψει τις εξελίξεις προς αυτή την κατεύθυνση είναι μια ιστορική δυνατότητα. Η χώρα μπορεί και πρέπει να επιστρέψει σε προοδευτική τροχιά.