To Ταμείο Ανάκαμψης είναι βραχυκυκλωμένο
Κώστας Καλλίτσης, Η Καθημερινή της Κυριακής, Δημοσιευμένο: 2021-04-25
Ενδιαφέρεται, πρακτικά, η Ευρώπη για τη θέση της στην παγκόσμια οικονομία ή όλο το ενδιαφέρον επικεντρώνεται αποκλειστικά στην αναδιανομή ισχύος και πλούτου στο εσωτερικό της;
Οσον αφορά το δεύτερο, η αναστολή του Συμφώνου Σταθερότητας και των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις επιτρέπουν σε όσα κράτη έχουν λεφτά να ενισχύουν με φρέσκα κεφάλαια τις επιχειρήσεις τους. Αυτό συμβαίνει σε μεγάλη κλίμακα σε χώρες όπως η Γερμανία, η Γαλλία, η Ισπανία. Οσα κράτη δεν έχουν λεφτά ή/και είναι καταχρεωμένα, είτε ενισχύουν τις επιχειρήσεις τους πολύ λιγότερο είτε ενισχύουν πολύ (έως πάρα πολύ) λιγότερες από αυτές. Ετσι, την επόμενη ημέρα, στη μετά την κρίση εποχή, οι επιχειρήσεις των πλουσίων χωρών θα βρεθούν σε προνομιακή θέση, οι ανταγωνιστές τους στις φτωχότερες χώρες θα είναι λιγότερο ισχυροί ή εξασθενημένοι, οι ισχυροί θα πάρουν ένα μερίδιο αγοράς ή θα εξαγοράσουν τους εξασθενημένους σε «εξασθενημένη» τιμή – όπερ ήδη εξελίσσεται.
Οσον αφορά την παγκόσμια οικονομία, η Ευρώπη δεν φαίνεται να αποφεύγει την επιδείνωση της θέσης της. Η ατμομηχανή «Ταμείο Ανάκαμψης» (όχι μεγάλης ιπποδύναμης…) δεν λέει να ξεκινήσει.
Για να κατανείμει το Ταμείο λεφτά στα 27 κράτη-μέλη, προϋπόθεση είναι να τα δανειστεί. Μπορεί να δανειστεί έως 750 δισ., αυτό ορίστηκε με την 2020/2053 απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, η οποία θα ισχύσει μόλις εγκριθεί από τα Κοινοβούλια των κρατών-μελών. Εδώ είναι τα εμπόδια. Ενα, η γερμανική δικαιοσύνη. Ο νόμος που επικυρώνει την απόφαση ψηφίστηκε μεν με πλειοψηφία δύο τρίτων από την Bundestag στις 25 Μαρτίου, ομόφωνα από την Bundesrat την επόμενη ημέρα, αλλά για να ισχύσει πρέπει να υπογραφεί από τον πρόεδρο της γερμανικής δημοκρατίας. Στις 26 Μαρτίου, όμως, το Συνταγματικό Δικαστήριο έκρινε ότι, εξαιτίας των προσφυγών που έχουν ασκηθεί ενώπιόν του, ο πρόεδρος της Γερμανίας θα πρέπει να περιμένει…
Η εκκρεμότητα συνεχίζεται. Την περασμένη Τετάρτη δεν εκδόθηκε απόφαση επί της ουσίας, ήταν αβάσιμοι οι πανηγυρισμοί. Αυτό που απέρριψε το Συνταγματικό Δικαστήριο της Γερμανίας, δεν ήταν η ουσία των προσφυγών παρά μόνο το αίτημα προσωρινής διαταγής, κοινώς, τα ασφαλιστικά μέτρα. Επιπλέον –υποστηρίζουν έγκριτοι νομικοί– ίσως το σοβαρότερο στοιχείο στην απόφασή του δεν ήταν η απόρριψη των ασφαλιστικών μέτρων αλλά κάτι άλλο: Oτι άφηνε να εννοηθεί πως η βασιμότητα των συνταγματικών προσφυγών έχει πιθανότητες να ευδοκιμήσει… Επιπλέον, δεν καθυστερεί μόνο η Γερμανία να δώσει την έγκρισή της. Καθυστερούν και άλλες εννέα χώρες: Η Ολλανδία, η Αυστρία, η Ιρλανδία, η Φινλανδία, η Ρουμανία, η Εσθονία, η Λιθουανία, η Ουγγαρία και η Πολωνία. Επιπλοκές μπορεί να υπάρξουν στις δύο τελευταίες. Ειδικά στην Πολωνία, ο ένας από τους τρεις κυβερνητικούς εταίρους διαφωνεί ανοικτά, ενώ χωρίς αυτόν πέφτει η κυβέρνηση – δεν θα έχει κοινοβουλευτική πλειοψηφία.
Υποτίθεται ότι στις αρχές του 2020 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα είχε αρχίσει να αναζητεί στις διεθνείς αγορές κεφάλαια. Δεν μπορεί να τα αναζητήσει, γιατί δεν έχει πάρει το πράσινο φως από τους «27». Τούτων δοθέντων, πόσο σοφό είναι να προεξοφλεί κανείς πόσα θα πάρει και δη μέσα στο 2021;