Ο γάιδαρος και το σαμάρι (ξανά...)

Στη Βρετανία, ως γνωστόν, κυκλοφορούν δύο λογιών εφημερίδες. Οι «ποιοτικές», μεγάλου σχήματος συνήθως, πολιτικές και σοβαρές από τη μια και οι «λαϊκές», ταμπλόιντ, ζωηρές και με ροπή προς τη σκανδαλοθηρία από την άλλη. Οι δεύτερες έχουν, φυσικά, κυκλοφορίες πολύ μεγαλύτερες από τις πρώτες.

Η «Σαν», για παράδειγμα, πουλά επτά φορές περισσότερα φύλλα από τους «Τάιμς». Αλλά αυτό δεν έβαλε ποτέ τους «Ταιμς» στον πειρασμό να δημοσιεύσουν φωτογραφίες γυμνόστηθων πιν απ γκερλς ή να κάνουν ρεπορτάζ κλειδαρότρυπας για να νικήσουν τη «Σαν» στο γήπεδό της και να πουλήσουν περισσότερα φύλλα. Ούτε, βέβαια, σκέφτηκε κανείς στη Φλιτ Στριτ να προτείνει να απαγορευθεί η δημοσίευση των δελτίων κυκλοφορίας, ως μέσο για «να βελτιωθεί η ποιότητα των βρετανικών εφημερίδων» ή για να προστατευθούν οι δημοσιογράφοι των «Τάιμς» από τον πειρασμό να αυξήσουν τις πωλήσεις τους μιμούμενοι τα ήθη της «Σαν». Αν, λοιπόν, οι δικοί μας τηλεοπτικοί «Τάιμς»- τηρουμένων των αναλογιών- δεν καταφέρνουν να αντισταθούν στον πειρασμό να μιμηθούν τους τηλεοπτικούς «Σαν», αν η ελληνική τηλεόραση γλιστρά εδώ και χρόνια προς τα «ταμπλόιντ» ήθη και αυτό αποτυπώνεται και σε δελτία ειδήσεων και σε ενημερωτικές εκπομπές, αυτό είναι πράγματι ένα πρόβλημα. Οφείλεται ασφαλώς στον παγκοσμίως πρωτότυπο τρόπο με τον οποίο διαμορφώθηκε- πέραν κάθε νόμου, ρύθμισης, κανόνα ή εποπτείας, με την ίδια μέθοδο που ακολούθησαν τα καραβάνια των αποίκων για να κατακτήσουν την Άγρια Δύση- η πληθωρική τηλεοπτική μας αγορά, στην οποία στριμώχνονται περισσότεροι παίκτες από όσους η διαφημιστική πίτα μπορεί να θρέψει. Οφείλεται, επίσης, σε μια ασυγχώρητη, εκούσια επαγγελματική έκπτωση των ανθρώπων της τηλεόρασης, που θα έπρεπε να βάλουν οι ίδιοι κάποιους κανόνες στον ανταγωνισμό, θα έπρεπε να προσκυνούν και κάποιαν άλλη θεότητα πέραν της τηλεθέασης της επιούσιας, τής με κάθε μέσον κατακτημένης.

Τώρα ακούμε, για πολλοστή φορά- αλλά για πρώτη φορά από επίσημα υπουργικά χείλη- πως η κατάσταση θα μπορούσε να γίνει καλύτερη αν εξαιρούνταν από τις (δημοσιευμένες) μετρήσεις τηλεθέασης οι ειδήσεις και οι ενημερωτικές εκπομπές.

Ακούμε, δηλαδή, ότι ο γάιδαρος θα αρχίσει να βαδίζει καλύτερα αν ρίξουμε μερικές ξυλιές στο σαμάρι του.

Καλούμαστε να πιστέψουμε, δηλαδή, πως για τα όποια κουσούρια της τηλεοπτικής ενημέρωσης (που δεν είναι, πάντως, τόσο ισοπεδωμένα ομοιόμορφη) δεν φταίνε οι κυβερνήσεις (της παρούσης περιλαμβανομένης) που επέτρεψαν ή οργάνωσαν το Φαρ Ουέστ των συχνοτήτων και έγδυσαν από ανεξαρτησία και κύρος τις ρυθμιστικές αρχές, δεν φταίνε οι κυβερνήσεις (της παρούσης περιλαμβανομένης και πάλι) που προτίμησαν να παίξουν πολιτικάντικα παιχνίδια επιρροής με τα κανάλια παρά να ρυθμίσουν το τοπίο, δεν φταίνε ούτε οι άνθρωποι της τηλεόρασης, οι τόσο πρόθυμοι στον αυτοεξευτελισμό αν αυτός κάνει «νούμερα». Αλλά φταίνε τα νούμερα. Οι μετρήσεις τηλεθέασης.

Καλούμαστε, επίσης, να πιστέψουμε πως ξαφνικά, σαν από θαύμα, οι ίδιοι άνθρωποι, γαλουχημένοι και εκπαιδευμένοι σε αυτού του είδους την τηλεόραση, στο ίδιο περιβάλλον, με τον ίδιον ανταγωνισμό, με πάντα εκκρεμή τη ρύθμιση και τη νομιμοποίηση του τηλεοπτικού τοπίου, με απουσία νόμου, κανόνων και έγκυρων αρχών εποπτείας, θα αρχίσουν να προσφέρουν στο κοινό υψηλής ποιότητας ενημέρωση, μόνο και μόνο επειδή το κοινό δεν θα μαθαίνει (καρφί που του καίγεται έτσι κι αλλιώς) ποιος ήρθε πρώτος και ποιος δεύτερος στη μάχη των οκτώ...

Ηπρόταση δεν γίνεται, υποθέτω, για να εφαρμοστεί. Αμφιβάλλω κι αν θα μπορούσε πρακτικά να εφαρμοστεί. Γίνεται για να χαϊδέψει αυτιά. Και να καλύψει ευθύνες.

Κρύβει όμως και μια επικίνδυνη νοοτροπία. Γιατί αν από την τηλεόραση αφαιρεθεί η επιρροή της τηλεθέασης, η ψηφοφορία του τηλεκοντρόλ (η οποία, το είδαμε, μπορεί να οδηγήσει σε παρατράγουδα- αλλά μόνον τους πρόθυμους να «παρατραγουδήσουν») τότε θα γιγαντωθεί, μοιραία, η μόνη εναλλακτική επιρροή, η επιρροή της εξουσίας, οικονομικής ή πολιτικής.

Αν διαβάζετε τα νέα εκ Παρισίων, όπου ο νέος πρόεδρος οργάνωσε ήδη καμπάνιες λογοκρισίας για ό,τι τον ενοχλεί ή τον βλάπτει και επιχειρεί να επιβάλει ασφυκτικό έλεγχο στα Μέσα, ξέρετε ότι ο κίνδυνος δεν είναι υποθετικός...