Η διπλή κοροϊδία στο Βοτανικό
Στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο η εκδίωξη των Ρομά από τους καταυλισμούς του Ελαιώνα
O ιός, Ελευθεροτυπία, Δημοσιευμένο: 2007-11-10
Απασχολημένες με την επιχειρηματική αποκατάσταση της ΠΑΕ ΠΑΟ και του κ. Βωβού στην περιοχή του Βοτανικού -την περιβόητη «διπλή ανάπλαση»- οι αρμόδιες αρχές έχουν εγκαταλείψει στη μοίρα τους όσους Ρομά είχαν την κακή τύχη να στήσουν τους καταυλισμούς τους στην ευρύτερη περιοχή του Ελαιώνα. Παρά τις κατά καιρούς μεγαλόστομες διακηρύξεις για αποκατάσταση των Ρομά που εκδιώκονται από τις περιοχές που «αξιοποιούνται», κανείς δεν ασχολείται σοβαρά με την υπόθεση, παρά μόνο ορισμένες μη κυβερνητικές οργανώσεις (κυρίως το ΕΠΣΕ -Ελληνικό Παρατηρητήριο των Συμφωνιών του Ελσίνκι), η δημοτική κίνηση Ανοιχτή Πόλη, οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, ενώ από τους θεσμικούς εκπροσώπους της πολιτείας ο μόνος που έχει ευαισθητοποιηθεί είναι ο Συνήγορος του Πολίτη, με επισκέψεις στην περιοχή και συνεχείς υποδείξεις προς τις αρμόδιες υπηρεσίες να αναλάβουν τις ευθύνες τους. Στις αρχές του καλοκαιριού καταγράψαμε την αδιαφορία των διάφορων υπηρεσιών που στέλνουν το μπαλάκι η μία στην άλλη και, κυρίως, τις αντιφατικές τοποθετήσεις του Δήμου Αθηναίων («Εθνοκάθαρση στο Δήμο Αθηναίων», 24.06.07).
Σε πρόσφατη επιστολή του Συνηγόρου του Πολίτη Γιώργου Καμίνη προς τον υπουργό Εσωτερικών Προκόπη Παυλόπουλο (26.10) περιγράφονται οι τραγικές συνθήκες διαβίωσης των Ρομά στην περιοχή και επισημαίνεται κυρίως η ευθύνη των ελληνικών αρχών: «Η πιθανολογούμενη αρνητική έκβαση της υπόθεσης, με την τυχόν απομάκρυνση (πολλώ δε μάλλον τη βίαιη έξωση) του εν λόγω ευαίσθητου πληθυσμού χωρίς να έχει προηγηθεί η υπόδειξη της μετεγκατάστασής του σε κατάλληλο για αξιοπρεπή διαβίωση χώρο θα είναι οπωσδήποτε τραυματική για την εικόνα της χώρας μας».
Μετά τη διάλυση του καταυλισμού της οδού Πολυκάρπου στην αρχή του καλοκαιριού, με την πρωτοφανή συντονισμένη επιχείρηση αστυνομίας και ιδιωτών που έχουν συμφέροντα στην περιοχή, οι Ρομά που κατοικούσαν εκεί υποχρεώθηκαν να διασπαρούν σε άλλα σημεία της περιοχής, σε ήδη υπάρχοντες καταυλισμούς (οδός Ορφέως) και κυρίως σε ένα ακίνητο της ΒΙΑΜΑΞ στην οδό Θεσσαλίας, πάροδο της Κηφισού, όπου έχουν βρει καταφύγιο 40 περίπου οικογένειες.
Σύμφωνα με έγγραφο του Συνηγόρου του Πολίτη (16.10.07) «ο εν λόγω χώρος κατέστη εντελώς πρόσφατα το θέατρο μιας νυκτερινής αστυνομικής επιχείρησης (στις 4.10) για τη σύλληψη υπόπτων κλοπής, οι οποίοι εφέροντο να έχουν καταφύγει μεταξύ των καταυλιζομένων Ρομά. Η απροσδόκητα μεγάλη έκταση της αστυνομικής κινητοποίησης και ορισμένες αμφιλεγόμενες πτυχές της (όπως κατεξοχήν η απουσία εισαγγελικού λειτουργού κατά τις έρευνες, που φέρονται να έλαβαν χώρα εντός των προχείρων παραπηγμάτων συνοδευόμενες από απειλές περί άσκησης βίας στους ενοίκους τους) έχουν συμβάλει σοβαρά στην παρούσα όξυνση του γενικότερου κλίματος έντασης και ανησυχίας στην περιοχή».
Το ζήτημα έφτασε στη Βουλή με ερώτηση του Φώτη Κουβέλη. Οπως κατήγγειλε ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, «ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις απέκλεισαν την περιοχή και απαγόρευσαν στους Ρομά να βγουν έξω από τα καταλύματά τους ή να επικοινωνήσουν με άλλους, ενώ κατά τη διάρκεια της πολύωρης αυτής επιχείρησης αφαίρεσαν προσωπικά αντικείμενα και συνέλαβαν 11 άτομα, τα οποία μεταφέρθηκαν σε άγνωστο χώρο, χωρίς οι οικείοι τους να γνωρίζουν εάν αυτοί βαρύνονται με κάποιες κατηγορίες». Απαντώντας στην ερώτηση, ο αρμόδιος υφυπουργός Εσωτερικών Αθανάσιος Νάκος στις 15.10.07, ενώ στην αρχή δήλωσε ότι «εφαρμόζεται το ολοκληρωμένο πρόγραμμα δράσης για τη στήριξη αυτής της ευπαθούς κοινωνικής ομάδας των Ελλήνων Τσιγγάνων», στη συνέχεια άφησε να εννοηθεί ότι φταίνε οι ίδιοι που δεν επιθυμούν να αποκατασταθούν. Το δικό μας ρεπορτάζ διαψεύδει αυτή την τοποθέτηση. Είναι τόσο άθλιες οι συνθήκες στον καταυλισμό αυτό, ώστε όλοι οι κάτοικοι δέχονται οποιαδήποτε μετεγκατάσταση τους προταθεί.
Στην ίδια απάντηση ο κ. Νάκος υπέδειξε ότι ο μόνος αρμόδιος για την εφαρμογή των προγραμμάτων αποκατάστασης των Ρομά είναι η Τοπική Αυτοδιοίκηση «η οποία δεν βρίσκει εκτάσεις για τη μετεγκατάσταση των τσιγγάνων, είτε όταν βρεθούν υπάρχει άρνηση των τσιγγάνων να μετεγκατασταθούν και να πάνε σ αυτές τις εκτάσεις».
Οταν ο κ. Κουβέλης αντέτεινε ότι η επιδρομή των ΜΑΤ δεν αφορούσε τη δημοτική αρχή αλλά την κυβέρνηση, ο κ. Νάκος ξέχασε τα περί αποκατάστασης των Ρομά και θυμήθηκε ότι «στις περιοχές των τσιγγάνων κρύβονται και βρίσκουν ασυλία κακοποιά στοιχεία».
Κατά σύμπτωση, την ίδια μέρα που συζητιόταν η ερώτηση για τους Ρομά στη Βουλή, το θέμα έμπαινε από τον Αλέξη Τσίπρα και στη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου της Αθήνας. Ο εκπρόσωπος της «Ανοιχτής Πόλης» υπενθύμισε ότι «σύμφωνα με την κοινή υπουργική απόφαση 23461/2002 είμαστε υποχρεωμένοι να προβούμε σε συγκεκριμένες ενέργειες, προκειμένου να βρεθεί κατάλληλος χώρος (για μετεγκατάσταση)». Ο Νικήτας Κακλαμάνης απάντησε ότι ενημερώθηκε για την αστυνομική επιχείρηση μια μέρα μετά, ενώ αντέστρεψε το ερώτημα για το χώρο μετεγκατάστασης: «Εχετε βρει εσείς να μου πείτε κάτι που εγώ δεν έχω βρει, μέσα στα πλαίσια των ορίων του Δήμου της Αθήνας;» Στη συνέχεια βέβαια ξανάστειλε το μπαλάκι στο υπουργείο Εξωτερικών, οχυρωνόμενος πίσω από το γεγονός ότι οι Ρομά του Βοτανικού προέρχονται από την Αλβανία: «Και για να μην κρυβόμαστε πίσω από το δάκτυλό μας, ξέρετε ότι το πρόβλημα αυτό είναι κατεξοχήν μεταναστευτική πολιτική. Εγώ, το τελευταίο που μου μένει να κάνω είναι να ζητήσω πλέον από τον κ. Παυλόπουλο ή όποιον άλλον θέλει [...] να πάει και ο Δήμος της Αθήνας, δεν έχω κανένα πρόβλημα και από τα λεφτά τα οποία υπάρχουν, όπως γνωρίζω, για προγράμματα τέτοιου είδους, να δούμε τι κάνουμε με αυτούς τους ανθρώπους».
Πάντως η υπόθεση ήδη ξεπέρασε τα σύνορα της χώρας. Την προσεχή Τρίτη 13 Νοεμβρίου εκδικάζονται έπειτα από αναβολή στο Ειρηνοδικείο της Αθήνας τα ασφαλιστικά μέτρα που έχει καταθέσει η εταιρεία ΒΙΑΜΑΞ εναντίον ορισμένων από τους Ρομά που έχουν εγκατασταθεί στο ακίνητο της οδού Θεσσαλίας. Κατά «σύμπτωση», τα ονόματα αυτά είναι των Ρομά που προσήγαγε η αστυνομία στην επιχείρηση της 4.10.
Η ενέργεια αυτή της ΒΙΑΜΑΞ ανάγκασε το Ελληνικό Παρατηρητήριο των Συμφωνιών του Ελσίνκι και το Ευρωπαϊκό Κέντρο για τα Δικαιώματα των Ρομά να προσφύγουν στις 29.10 με την εξαιρετική και σπάνια διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων κατά της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) ώστε να υποχρεωθεί η πολιτεία να μετεγκαταστήσει νόμιμα και με αξιοπρέπεια τους Ρομά, όπως έχει υποχρέωση. Την επόμενη ημέρα (30.10), το ΕΔΔΑ έκανε παραδεκτή την προσφυγή, την καταχώρισε με αριθμό 47236/07 και ξεκίνησε τη διαδικασία συζήτησης των ασφαλιστικών μέτρων. Και το σημαντικότερο: ζητεί από την ελληνική κυβέρνηση να το ενημερώσει για τις «δυνατότητες μετεγκατάστασης των προσφευγόντων στην περίπτωση που το Ειρηνοδικείο δεχθεί την αίτηση ασφαλιστικών μέτρων της ΒΙΑΜΑΞ». Η ελληνική κυβέρνηση έχει κληθεί να απαντήσει πριν από τις 13 Νοεμβρίου, δηλαδή πριν από την εκδίκαση των ασφαλιστικών.
Μ αυτή την εξέλιξη, το κρυφτούλι των αρμοδίων-αναρμοδίων παίρνει τέλος. Πρέπει επιτέλους να δώσουν μια λύση στο πρόβλημα της εγκατάστασης των Ρομά του Βοτανικού, αν δεν θέλουν να καθίσει η χώρα μας για μια ακόμα φορά στο εδώλιο του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.
Σ.Σ.: Οι φωτογραφίες είναι από την εξαιρετική εργασία του Sam Barzilay «Dis-parity» (Παρίσι, 2007) για τους Ρομά του Ελαιώνα.
--------------------------------------------------------------------------------
Τα χαμένα δικαιώματα
Η Ντόρα Μπακογιάννη, ως Δήμαρχος Αθηναίων, δέχθηκε τον Αύγουστο 2005 έκκληση εννέα ελληνικών και διεθνών ΜΚΟ για να φροντίσει για την από τότε επαπειλούμενη έξωση των Ρομά του Βοτανικού: δεν απάντησε ποτέ και δεν έκανε τίποτε.
Το Νοέμβριο 2005, Συνήγορος του Πολίτη (ΣτΠ) και ΟΑΣΕ επισκέπτονται έναν καταυλισμό στο Βοτανικό και διαπιστώνουν τα προβλήματα. Περνάει πάνω από ένας χρόνος μέχρι να στείλει στις αρχές ο ΣτΠ το πρώτο έγγραφο, όπου επισημαίνει τις υποχρεώσεις τους. Από τότε έχει στείλει πάμπολλα έγγραφα. Μέσα στο 2007, δέχεται προσφυγή Ρομά μέσω ΕΠΣΕ που στην αρχή ζητούσαν να μάθουν πού θα μετεγκατασταθούν, μετά διαμαρτυρήθηκαν για την παράτυπη μη απάντηση του Δήμου Αθηναίων σε σχετικό ερώτημα, και τελικά κατήγγειλαν τις παράνομες εξώσεις και παρενοχλήσεις της ΕΛ.ΑΣ. Ο ΣτΠ ποτέ δεν την εξέτασε ουσιαστικά. Το ίδιο συνέβη και με τη μετέπειτα προσφυγή της ΒΙΑΜΑΞ για την κατάληψη ακινήτου της από εκδιωχθέντες Ρομά του Βοτανικού, με την οποία ζητούσε τελικά την παρέμβαση του ΣτΠ στον εισαγγελέα ώστε να υποχρεώσει τη διοίκηση να συμμορφωθεί ή να την τιμωρήσει.
Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών και ΕΛ.ΑΣ. αρνήθηκαν να εφαρμόσουν την αυτόφωρη διαδικασία στις 1-2 Ιουνίου 2007 για να αποτρέψουν την παράνομη έξωση των Ρομά από το δίδυμο Δήμου Αθηναίων - Βωβού, την οποία τους κατήγγειλε το ΕΠΣΕ όταν ήταν σε εξέλιξη. Απλώς άνοιξαν μια προκαταρκτική εξέταση που ακόμα συνεχίζεται με βραδύτατους ρυθμούς.
Τέσσερις εκκλήσεις του Ευρωπαϊκού Κέντρου για τα Δικαιώματα των Ρομά (ERRC) και του ΕΠΣΕ στους αρμόδιους Επίτροπο για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου στο Συμβούλιο της Ευρώπης και Ειδικό Εισηγητή για το Δικαίωμα στη Στέγαση στον ΟΗΕ να παρέμβουν προληπτικά για τις επαπειλούμενες παράνομες εξώσεις Ρομά σε διάφορα μέρη της Ελλάδας ή να κινητοποιήσουν άλλα όργανα του Συμβουλίου της Ευρώπης και του ΟΗΕ έμειναν αναπάντητες. Η πρόθεση του πρώτου να ξαναέρθει στην Ελλάδα μετά τη δεύτερη έκκληση («Ε» 27/7/07) ξεχάστηκε...
Ετσι φτάσαμε φυσιολογικά στα ασφαλιστικά μέτρα της ΒΙΑΜΑΞ κατά των Ρομά τον Οκτώβριο 2007. Ευτυχώς, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, ύστερα από προσφυγή ERRC-ΕΠΣΕ, ενεργοποίησε για πρώτη φορά στην ιστορία του τη διαδικασία ασφαλιστικών μέτρων σε υπόθεση εξώσεων Ρομά και ζητάει από την Ελλάδα να απαντήσει πού θα μετεγκατασταθούν οι Ρομά αν, όπως αναμένεται, βγει δικαστική απόφαση έξωσης. Ας μάθουν έτσι οι ελληνικές δικαστικές και ανεξάρτητες αρχές από το μόνο θεσμό που σέβεται την αποστολή του πώς προστατεύονται αποτελεσματικά τα δικαιώματα των πλέον αδύνατων και απροστάτευτων.
Παναγιώτης Δημητράς
(Εκπρόσωπος του Ελληνικού Παρατηρητηρίου των Συμφωνιών του Ελσίνκι - ΕΠΣΕ)
Σε πρόσφατη επιστολή του Συνηγόρου του Πολίτη Γιώργου Καμίνη προς τον υπουργό Εσωτερικών Προκόπη Παυλόπουλο (26.10) περιγράφονται οι τραγικές συνθήκες διαβίωσης των Ρομά στην περιοχή και επισημαίνεται κυρίως η ευθύνη των ελληνικών αρχών: «Η πιθανολογούμενη αρνητική έκβαση της υπόθεσης, με την τυχόν απομάκρυνση (πολλώ δε μάλλον τη βίαιη έξωση) του εν λόγω ευαίσθητου πληθυσμού χωρίς να έχει προηγηθεί η υπόδειξη της μετεγκατάστασής του σε κατάλληλο για αξιοπρεπή διαβίωση χώρο θα είναι οπωσδήποτε τραυματική για την εικόνα της χώρας μας».
Μετά τη διάλυση του καταυλισμού της οδού Πολυκάρπου στην αρχή του καλοκαιριού, με την πρωτοφανή συντονισμένη επιχείρηση αστυνομίας και ιδιωτών που έχουν συμφέροντα στην περιοχή, οι Ρομά που κατοικούσαν εκεί υποχρεώθηκαν να διασπαρούν σε άλλα σημεία της περιοχής, σε ήδη υπάρχοντες καταυλισμούς (οδός Ορφέως) και κυρίως σε ένα ακίνητο της ΒΙΑΜΑΞ στην οδό Θεσσαλίας, πάροδο της Κηφισού, όπου έχουν βρει καταφύγιο 40 περίπου οικογένειες.
Σύμφωνα με έγγραφο του Συνηγόρου του Πολίτη (16.10.07) «ο εν λόγω χώρος κατέστη εντελώς πρόσφατα το θέατρο μιας νυκτερινής αστυνομικής επιχείρησης (στις 4.10) για τη σύλληψη υπόπτων κλοπής, οι οποίοι εφέροντο να έχουν καταφύγει μεταξύ των καταυλιζομένων Ρομά. Η απροσδόκητα μεγάλη έκταση της αστυνομικής κινητοποίησης και ορισμένες αμφιλεγόμενες πτυχές της (όπως κατεξοχήν η απουσία εισαγγελικού λειτουργού κατά τις έρευνες, που φέρονται να έλαβαν χώρα εντός των προχείρων παραπηγμάτων συνοδευόμενες από απειλές περί άσκησης βίας στους ενοίκους τους) έχουν συμβάλει σοβαρά στην παρούσα όξυνση του γενικότερου κλίματος έντασης και ανησυχίας στην περιοχή».
Το ζήτημα έφτασε στη Βουλή με ερώτηση του Φώτη Κουβέλη. Οπως κατήγγειλε ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, «ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις απέκλεισαν την περιοχή και απαγόρευσαν στους Ρομά να βγουν έξω από τα καταλύματά τους ή να επικοινωνήσουν με άλλους, ενώ κατά τη διάρκεια της πολύωρης αυτής επιχείρησης αφαίρεσαν προσωπικά αντικείμενα και συνέλαβαν 11 άτομα, τα οποία μεταφέρθηκαν σε άγνωστο χώρο, χωρίς οι οικείοι τους να γνωρίζουν εάν αυτοί βαρύνονται με κάποιες κατηγορίες». Απαντώντας στην ερώτηση, ο αρμόδιος υφυπουργός Εσωτερικών Αθανάσιος Νάκος στις 15.10.07, ενώ στην αρχή δήλωσε ότι «εφαρμόζεται το ολοκληρωμένο πρόγραμμα δράσης για τη στήριξη αυτής της ευπαθούς κοινωνικής ομάδας των Ελλήνων Τσιγγάνων», στη συνέχεια άφησε να εννοηθεί ότι φταίνε οι ίδιοι που δεν επιθυμούν να αποκατασταθούν. Το δικό μας ρεπορτάζ διαψεύδει αυτή την τοποθέτηση. Είναι τόσο άθλιες οι συνθήκες στον καταυλισμό αυτό, ώστε όλοι οι κάτοικοι δέχονται οποιαδήποτε μετεγκατάσταση τους προταθεί.
Στην ίδια απάντηση ο κ. Νάκος υπέδειξε ότι ο μόνος αρμόδιος για την εφαρμογή των προγραμμάτων αποκατάστασης των Ρομά είναι η Τοπική Αυτοδιοίκηση «η οποία δεν βρίσκει εκτάσεις για τη μετεγκατάσταση των τσιγγάνων, είτε όταν βρεθούν υπάρχει άρνηση των τσιγγάνων να μετεγκατασταθούν και να πάνε σ αυτές τις εκτάσεις».
Οταν ο κ. Κουβέλης αντέτεινε ότι η επιδρομή των ΜΑΤ δεν αφορούσε τη δημοτική αρχή αλλά την κυβέρνηση, ο κ. Νάκος ξέχασε τα περί αποκατάστασης των Ρομά και θυμήθηκε ότι «στις περιοχές των τσιγγάνων κρύβονται και βρίσκουν ασυλία κακοποιά στοιχεία».
Κατά σύμπτωση, την ίδια μέρα που συζητιόταν η ερώτηση για τους Ρομά στη Βουλή, το θέμα έμπαινε από τον Αλέξη Τσίπρα και στη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου της Αθήνας. Ο εκπρόσωπος της «Ανοιχτής Πόλης» υπενθύμισε ότι «σύμφωνα με την κοινή υπουργική απόφαση 23461/2002 είμαστε υποχρεωμένοι να προβούμε σε συγκεκριμένες ενέργειες, προκειμένου να βρεθεί κατάλληλος χώρος (για μετεγκατάσταση)». Ο Νικήτας Κακλαμάνης απάντησε ότι ενημερώθηκε για την αστυνομική επιχείρηση μια μέρα μετά, ενώ αντέστρεψε το ερώτημα για το χώρο μετεγκατάστασης: «Εχετε βρει εσείς να μου πείτε κάτι που εγώ δεν έχω βρει, μέσα στα πλαίσια των ορίων του Δήμου της Αθήνας;» Στη συνέχεια βέβαια ξανάστειλε το μπαλάκι στο υπουργείο Εξωτερικών, οχυρωνόμενος πίσω από το γεγονός ότι οι Ρομά του Βοτανικού προέρχονται από την Αλβανία: «Και για να μην κρυβόμαστε πίσω από το δάκτυλό μας, ξέρετε ότι το πρόβλημα αυτό είναι κατεξοχήν μεταναστευτική πολιτική. Εγώ, το τελευταίο που μου μένει να κάνω είναι να ζητήσω πλέον από τον κ. Παυλόπουλο ή όποιον άλλον θέλει [...] να πάει και ο Δήμος της Αθήνας, δεν έχω κανένα πρόβλημα και από τα λεφτά τα οποία υπάρχουν, όπως γνωρίζω, για προγράμματα τέτοιου είδους, να δούμε τι κάνουμε με αυτούς τους ανθρώπους».
Πάντως η υπόθεση ήδη ξεπέρασε τα σύνορα της χώρας. Την προσεχή Τρίτη 13 Νοεμβρίου εκδικάζονται έπειτα από αναβολή στο Ειρηνοδικείο της Αθήνας τα ασφαλιστικά μέτρα που έχει καταθέσει η εταιρεία ΒΙΑΜΑΞ εναντίον ορισμένων από τους Ρομά που έχουν εγκατασταθεί στο ακίνητο της οδού Θεσσαλίας. Κατά «σύμπτωση», τα ονόματα αυτά είναι των Ρομά που προσήγαγε η αστυνομία στην επιχείρηση της 4.10.
Η ενέργεια αυτή της ΒΙΑΜΑΞ ανάγκασε το Ελληνικό Παρατηρητήριο των Συμφωνιών του Ελσίνκι και το Ευρωπαϊκό Κέντρο για τα Δικαιώματα των Ρομά να προσφύγουν στις 29.10 με την εξαιρετική και σπάνια διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων κατά της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) ώστε να υποχρεωθεί η πολιτεία να μετεγκαταστήσει νόμιμα και με αξιοπρέπεια τους Ρομά, όπως έχει υποχρέωση. Την επόμενη ημέρα (30.10), το ΕΔΔΑ έκανε παραδεκτή την προσφυγή, την καταχώρισε με αριθμό 47236/07 και ξεκίνησε τη διαδικασία συζήτησης των ασφαλιστικών μέτρων. Και το σημαντικότερο: ζητεί από την ελληνική κυβέρνηση να το ενημερώσει για τις «δυνατότητες μετεγκατάστασης των προσφευγόντων στην περίπτωση που το Ειρηνοδικείο δεχθεί την αίτηση ασφαλιστικών μέτρων της ΒΙΑΜΑΞ». Η ελληνική κυβέρνηση έχει κληθεί να απαντήσει πριν από τις 13 Νοεμβρίου, δηλαδή πριν από την εκδίκαση των ασφαλιστικών.
Μ αυτή την εξέλιξη, το κρυφτούλι των αρμοδίων-αναρμοδίων παίρνει τέλος. Πρέπει επιτέλους να δώσουν μια λύση στο πρόβλημα της εγκατάστασης των Ρομά του Βοτανικού, αν δεν θέλουν να καθίσει η χώρα μας για μια ακόμα φορά στο εδώλιο του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.
Σ.Σ.: Οι φωτογραφίες είναι από την εξαιρετική εργασία του Sam Barzilay «Dis-parity» (Παρίσι, 2007) για τους Ρομά του Ελαιώνα.
--------------------------------------------------------------------------------
Τα χαμένα δικαιώματα
Η Ντόρα Μπακογιάννη, ως Δήμαρχος Αθηναίων, δέχθηκε τον Αύγουστο 2005 έκκληση εννέα ελληνικών και διεθνών ΜΚΟ για να φροντίσει για την από τότε επαπειλούμενη έξωση των Ρομά του Βοτανικού: δεν απάντησε ποτέ και δεν έκανε τίποτε.
Το Νοέμβριο 2005, Συνήγορος του Πολίτη (ΣτΠ) και ΟΑΣΕ επισκέπτονται έναν καταυλισμό στο Βοτανικό και διαπιστώνουν τα προβλήματα. Περνάει πάνω από ένας χρόνος μέχρι να στείλει στις αρχές ο ΣτΠ το πρώτο έγγραφο, όπου επισημαίνει τις υποχρεώσεις τους. Από τότε έχει στείλει πάμπολλα έγγραφα. Μέσα στο 2007, δέχεται προσφυγή Ρομά μέσω ΕΠΣΕ που στην αρχή ζητούσαν να μάθουν πού θα μετεγκατασταθούν, μετά διαμαρτυρήθηκαν για την παράτυπη μη απάντηση του Δήμου Αθηναίων σε σχετικό ερώτημα, και τελικά κατήγγειλαν τις παράνομες εξώσεις και παρενοχλήσεις της ΕΛ.ΑΣ. Ο ΣτΠ ποτέ δεν την εξέτασε ουσιαστικά. Το ίδιο συνέβη και με τη μετέπειτα προσφυγή της ΒΙΑΜΑΞ για την κατάληψη ακινήτου της από εκδιωχθέντες Ρομά του Βοτανικού, με την οποία ζητούσε τελικά την παρέμβαση του ΣτΠ στον εισαγγελέα ώστε να υποχρεώσει τη διοίκηση να συμμορφωθεί ή να την τιμωρήσει.
Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών και ΕΛ.ΑΣ. αρνήθηκαν να εφαρμόσουν την αυτόφωρη διαδικασία στις 1-2 Ιουνίου 2007 για να αποτρέψουν την παράνομη έξωση των Ρομά από το δίδυμο Δήμου Αθηναίων - Βωβού, την οποία τους κατήγγειλε το ΕΠΣΕ όταν ήταν σε εξέλιξη. Απλώς άνοιξαν μια προκαταρκτική εξέταση που ακόμα συνεχίζεται με βραδύτατους ρυθμούς.
Τέσσερις εκκλήσεις του Ευρωπαϊκού Κέντρου για τα Δικαιώματα των Ρομά (ERRC) και του ΕΠΣΕ στους αρμόδιους Επίτροπο για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου στο Συμβούλιο της Ευρώπης και Ειδικό Εισηγητή για το Δικαίωμα στη Στέγαση στον ΟΗΕ να παρέμβουν προληπτικά για τις επαπειλούμενες παράνομες εξώσεις Ρομά σε διάφορα μέρη της Ελλάδας ή να κινητοποιήσουν άλλα όργανα του Συμβουλίου της Ευρώπης και του ΟΗΕ έμειναν αναπάντητες. Η πρόθεση του πρώτου να ξαναέρθει στην Ελλάδα μετά τη δεύτερη έκκληση («Ε» 27/7/07) ξεχάστηκε...
Ετσι φτάσαμε φυσιολογικά στα ασφαλιστικά μέτρα της ΒΙΑΜΑΞ κατά των Ρομά τον Οκτώβριο 2007. Ευτυχώς, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, ύστερα από προσφυγή ERRC-ΕΠΣΕ, ενεργοποίησε για πρώτη φορά στην ιστορία του τη διαδικασία ασφαλιστικών μέτρων σε υπόθεση εξώσεων Ρομά και ζητάει από την Ελλάδα να απαντήσει πού θα μετεγκατασταθούν οι Ρομά αν, όπως αναμένεται, βγει δικαστική απόφαση έξωσης. Ας μάθουν έτσι οι ελληνικές δικαστικές και ανεξάρτητες αρχές από το μόνο θεσμό που σέβεται την αποστολή του πώς προστατεύονται αποτελεσματικά τα δικαιώματα των πλέον αδύνατων και απροστάτευτων.
Παναγιώτης Δημητράς
(Εκπρόσωπος του Ελληνικού Παρατηρητηρίου των Συμφωνιών του Ελσίνκι - ΕΠΣΕ)
