Το καροτσάκι κυλούσε υπέροχα

Γιάννης Παπαθεοδώρου, Ελευθεροτυπία, Δημοσιευμένο: 2008-11-08

Η φωτογραφία με το καροτσάκι που χρειάστηκε για να μεταφερθούν τα έγγραφα της δικογραφίας από την Εισαγγελία στη Βουλή ήταν πολύ χαρακτηριστική για τον δρόμο που έχει πάρει πλέον η υπόθεση του Βατοπεδίου. Παράλληλα, όμως, η σκηνή έμοιαζε να συμπυκνώνει με τον πιο συμβολικό τρόπο την πλήρη και ενδεχομένως οριστική κατάρρευση του μοντέλου της ηθικολογικής διακυβέρνησης («σεμνά και ταπεινά») από τη Ν.Δ. Κανείς, βέβαια, δεν ξέρει ακόμη αν το υπό εξέταση σκάνδαλο θα διαλευκανθεί με την απόδοση ποινικών ευθυνών -αν υπάρχουν- ούτε αν η παραγραφή των πιθανών αδικημάτων θα είναι, άλλη μια φορά, η πιο βολική λύση προκειμένου να συγκαλυφθούν οι πράξεις και οι παραλείψεις των εμπλεκόμενων προσώπων. Για μια στιγμή, όμως, βλέποντας εκείνο το καροτσάκι, μπορούσε κανείς να διακρίνει όλο το φορτίο μιας μείζονος πολιτικής κρίσης: την ανταλλαγή της δημόσιας περιουσίας με ψευδή, πλασματικά ή ακόμη και ανύπαρκτα περιουσιακά στοιχεία της Μονής Βατοπεδίου, τις εσωτερικές συγκρούσεις αλλά και τη χειραγώγηση της Δικαιοσύνης, τις ασφυκτικές εξαρτήσεις των κρατικών λειτουργών από συμφέροντα ιδιωτών και «πνευματικών».

Δεν είναι τυχαίο ότι, προτού καν ανοίξει η δικογραφία από την εξεταστική επιτροπή της Βουλής, το καροτσάκι είχε ήδη προκαλέσει τις πρώτες αμήχανες και αμυντικές κινήσεις της κυβέρνησης: ο πρωθυπουργός επέλεξε να απουσιάσει από τη Βουλή στη συζήτηση της πρότασης για την εξεταστική επιτροπή, ο επιτελικός υπουργός του παραιτήθηκε μελοδραματικά για να εκτονωθεί η κρίση, το κόμμα του αποφάσισε να απόσχει από την ψηφοφορία για την προανακριτική επιτροπή μειώνοντας το ρίσκο του εκβιασμού από τους βουλευτές του. Στα κοινοβουλευτικά χρονικά, είναι η πρώτη, ίσως, φορά, που μια κυβέρνηση προσπαθεί να κερδίσει χρόνο αποποιούμενη τον ίδιο τον θεσμικό της ρόλο• είναι η πρώτη φορά που μια παράταξη υποκαθιστά την πολιτική ευθύνη της διακυβέρνησης της χώρας με μικροκομματικές ασκήσεις πειθαρχίας. Και κυρίως, είναι η πρώτη φορά που η γαλάζια εξαγγελία για την «επανίδρυση του κράτους» αντικαθίσταται από μια ευκαιριακή και χωρίς όρους «εκποίηση του κράτους».

Η ρητορική της «επανίδρυσης του κράτους» κατέληξε σήμερα πλέον να είναι ο βασικός μοχλός μετατόπισης αρμοδιοτήτων από τη δημόσια σφαίρα σε παλαιά και νέα δίκτυα μονοπωλιακής διοίκησης και ελέγχου. Το γαλάζιο «κράτος-εργαλείο», ένα κράτος που τείνει, ολοένα και περισσότερο, να εκχωρηθεί σε ομάδες πίεσης, επιρροών και συμφερόντων, δεν αποδεικνύει μόνο την κρίση νομιμοποίησης της κυβέρνησης. Είναι, πρώτα και πάνω απ’ όλα, μια ένδειξη εγκατάλειψης του οργανωτικού ρόλου του κράτους, σε ό,τι αφορά την κοινωνική του αναφορά. Η απώλεια, δηλαδή, της «μερικής αυτονομίας» του κράτους και η ταύτισή του είτε με τα ηγεμονικά δίκτυα διαμεσολάβησης (π.χ. «Βατοπέδι - Μαξίμου»), είτε με τα συμφέροντα της «κοινωνίας των ιδιωτών» (π.χ. «τα ομόλογα»), οδηγεί σε μια φεουδαρχική αντίληψη, που ακυρώνει την ίδια την ορθολογική λειτουργία της διακυβέρνησης. Η πολιτική του κράτους γίνεται, έτσι, το άθροισμα διχασμένων, κατακερματισμένων και αντιφατικών μικροπολιτικών που εκδηλώνονται, με διαφορετικό τρόπο κάθε φορά, αποκαλύπτοντας τις «ρωγμές» μιας ορισμένης συμμαχίας (π.χ. στην περίπτωση του Βατοπεδίου, της κρατικοθρησκευτικής συμμαχίας). Οι ρωγμές αυτές, ωστόσο, δεν είναι μια τυχαία «διακοπή» της κρατικής ενότητας αλλά το άμεσο αποτέλεσμα μιας συγκεκριμένης πολιτικής βούλησης. Γι’ αυτό θα ήταν λάθος να δούμε το Βατοπέδι ως «σύμπτωμα» μιας ατυχούς συναλλαγής• αντιθέτως, αναδεικνύεται ως δομικό στοιχείο της ίδιας της γαλάζιας διακυβέρνησης.

Το «σκάνδαλο» του Βατοπεδίου έχει πρωτίστως πολιτικό χαρακτήρα, και όχι οικονομικό. Πέρα, λοιπόν, από τις όποιες ποινικές ευθύνες προκύψουν για την υπόθεση, η κυβέρνηση έχει την άμεση πολιτική ευθύνη για την υπονόμευση των θεσμών, για τη συρρίκνωση του δημόσιου συμφέροντος, για τον ευτελισμό του νομικού μας πολιτισμού. Η γαλάζια «επανίδρυση», ευλογημένη από τη «δεξιά του Κυρίου», έδειξε πως μερικά «χρυσόβουλα» ήταν αρκετά για να διαλύσουν την τυπική συνοχή της κρατικής διακυβέρνησης. Οι προσευχές όμως του ηγουμένου δεν θα έπιαναν, αν η κυβέρνηση δεν είχε προηγουμένως εξασφαλίσει τη μετάλλαξη της ίδιας της πολιτικής λειτουργίας του κράτους. Απαλλαγμένο, επιτέλους, από τους κυβερνητικούς μύθους μιας ολόκληρης πενταετίας, το καροτσάκι κυλούσε υπέροχα. *

Θέματα επικαιρότητας: Σκάνδαλο Βατοπεδίου

Δήλωση του βουλευτή της ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ, Νίκου Τσούκαλη για το Βατοπέδι.

Δήλωση του βουλευτή της ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ, Νίκου Τσούκαλη για το Βατοπέδι.

2010-11-16

«Ως ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ, συνεπείς στη θέση μας για ανταπόκριση...

Περισσότερα

Νίκος Τσούκαλης: Άμεση μεταβίβαση της υπόθεσης από τις αρμοδιότητες της Βουλής στο φυσικό δικαστή.

2010-10-18

Ο βουλευτής Αχαΐας της Δημοκρατικής Αριστεράς και υποψήφιος...

Περισσότερα

Η απίστευτη ελαφρότητα του πολιτικού είναι

Ανταίος Χρυσοστομίδης, 2010-10-03

Πριν από μερικά χρόνια είχαμε γενικώς την αίσθηση ότι η...

Περισσότερα

Θ. Μαργαρίτης: Στα καυτά ερωτήματα ο τέως πρωθυπουργός δεν έδοσε καμία απάντηση

2010-09-29

Ο Θόδωρος Μαργαρίτης, μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής...

Περισσότερα

Νίκος Τσούκαλης: Οι έλληνες πολίτες απαιτούν από τη ΝΔ και από τον ίδιο τον πρώην πρωθυπουργό εξηγήσεις

2010-09-16

Η χθεσινή κατάθεση στην προκαταρκτική επιτροπή της Βουλής...

Περισσότερα

Νίκος Τσούκαλης: η αποχώρηση της ΝΔ από την Επιτροπή υπονομεύει την από κοινού απόφαση για διερεύνηση

2010-08-31

Ο Νίκος Τσούκαλης, μετά την αποχώρηση της ΝΔ από την εξεταστική...

Περισσότερα

Νίκος Τσούκαλης: Επιβεβαιώθηκε απόλυτα ότι ο πολιτικός αμοραλισμός των δύο πόλων του δικομματισμού

2010-06-14

Τέλειωσε τις εργασίες της και η 2η Επιτροπή για τη διερεύνηση...

Περισσότερα

Ανώφελοι και ωφέλιμοι σχολιασμοί

Πάσχος Μανδραβέλης, 2009-02-19

Θα κομίσουμε γλαύκα στην Αθήνα γράφοντας ότι η σάτιρα είτε...

Περισσότερα

Άρθρα/ Πολιτική

Κώστας Καλλίτσης

Και η αντιπολίτευση;..

Κώστας Καλλίτσης, 2025-02-09

Η δημοσκοπική εικόνα της κυβέρνησης είναι πολύ κακή, κακή...

Ξενοφών Κοντιάδης

Υπάρχει κίνδυνος να παραγραφούν αδικήματα Υπουργών για τα Τέμπη και ποιά η ευθύνη της κυβέρνησης;

Ξενοφών Κοντιάδης, 2025-02-06

Υπάρχει κίνδυνος να παραγραφούν αδικήματα υπουργών για...

Η βουβή οργή που δεν έπιασαν

Αλέξης Παπαχελάς, 2025-02-05

«Μα τι έγινε ξαφνικά με το θέμα των Τεμπών και ξαναβγήκε...

Όταν η μετακίνηση πληθυσμών και η εθνοκάθαρση προβάλλονται ως ”λύση”

Αντώνης Παπαγιαννίδης, 2025-02-05

Τα πιο ζωηρά και σκοτεινά όνειρα των υπερ-συντηρητικών...

Ουσιαστικές δεσμεύσεις και ηθικές υποχρεώσεις

Αλέξης Παπαχελάς, 2025-02-02

Μας θύμωσε το γεγονός ότι η Γαλλία σκέπτεται σοβαρά να πουλήσει...

Γιάννης Βούλγαρης

Ένας Κόσμος Ολιγαρχών;

Γιάννης Βούλγαρης, 2025-01-26

De te fabula narratur. Για σένα μιλάει ο μύθος. Με αυτή τη ρήση ο Καρλ...

Κώστας Καλλίτσης

Το τραμπικό ρεύμα

Κώστας Καλλίτσης, 2025-01-26

Η ανάδειξη του Ντ. Τραμπ στην ηγεσία των ΗΠΑ προκαλεί αναταράξεις...

Την εποχή των αυτοκρατοριών

Παύλος Τσίμας, 2025-01-24

Την ημέρα που ο Τραμπ έκοβε με το σπαθί την τούρτα (και το...

Για να λυθούν  τα προβλήματα των πολιτών απαιτείται κυβερνητική αλλαγή

Για να λυθούν τα προβλήματα των πολιτών απαιτείται κυβερνητική αλλαγή

2025-01-18

...Η υποψηφιότητα της Λούκας Κατσέλη είναι η πιο κατάλληλη...

Χρήστος Ροζάκης

Ένας Χρόνος Ελληνικής Εξωτερικής πολιτικής

Χρήστος Ροζάκης, 2025-01-05

Το 2024 υπήρξε ένας έντονος χρόνος με γεωπολιτικές μεταβολές...

Κώστας Καλλίτσης

Να διασωθεί ό,τι απέμεινε

Κώστας Καλλίτσης, 2025-01-05

Το 2024 οι ανεπτυγμένες οικονομίες της Ευρώπης μεγεθύνονταν...

Σωτήρης Βαλντέν

Πού έχει δίκιο ο Αντώνης Σαμαράς

Σωτήρης Βαλντέν, 2024-12-16

Ακούγοντας την τελευταία ομιλία του Αντώνη Σαμαρά (12/12),...

×
×