Αν δεν υπήρχε η ΔΗΜΑΡ θα έπρεπε να την εφεύρουμε

Ευρωεκλογές με σταυρό… Νίκη της δημοκρατίας ή τακτικισμοί στη βάση κομματικών σκοπιμοτήτων;

- Οι όποιες αλλαγές στα εκλογικά συστήματα δεν μπορούν να αιφνιδιάζουν. Πρέπει να γίνονται έγκαιρα, έπειτα από διαβούλευση και με τη μεγαλύτερη δυνατή συναίνεση. Τα «κόλπα» και οι σκοπιμότητες της στιγμής δεν προάγουν τη δημοκρατία, ακόμα και όταν την επικαλούνται. Η αλλαγή έγινε όχι για να αποφασίσει δήθεν ο λαός, αλλά γιατί το προνόμιο του αρχηγού έγινε στη παρούσα φάση βαρίδι. Ουσιαστικά, δεν εκχωρούν το δικαίωμα της απόφασης στους πολίτες αλλά στους προσωπικούς μηχανισμούς αναγνωρίσιμων στελεχών και στις σχέσεις που αυτά έχουν με τα ΜΜΕ και τους μηχανισμούς διαμόρφωσης της κοινής γνώμης.

Θα είσαστε εκ νέου υποψήφια ευρωβουλευτής;

- Είμαι και παραμένω πολιτικά παρούσα. Το μεγάλο διακύβευμα δεν είναι η μια ή η άλλη θέση, το ένα ή το άλλο αξίωμα, αλλά η διαρκής προσπάθεια για τη χώρα. Η μάχη για μια άλλη Ευρώπη, μια άλλη Ελλάδα. Το έκανα ως ευρωβουλευτής σ” όλη τη διάρκεια της θητείας μου. Θα συνεχίσω να το κάνω όπου και να βρεθώ…

Αληθεύουν οι πληροφορίες ότι βρίσκεστε πολύ κοντά στη ΔΗΜ.ΑΡ.;

- Στη σημερινή συγκυρία, για όλους όσοι αυτοπροσδιοριζόμαστε ως σοσιαλδημοκράτες, το ερώτημα είναι ποιος πολιτικός χώρος διατηρεί μια αυτονομία και κριτική στάση απέναντι στη Ν.Δ. και το ΣΥΡΙΖΑ, προτείνοντας μια άλλη προοδευτική πολιτική πρόταση. Ο εναγκαλισμός της ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ με τη Ν.Δ., συχνά στην πιο δεξιά εκδοχή του, του στερεί αυτό το ηθικό, πρωτίστως, πλεονέκτημα. Η ΔΗΜ.ΑΡ., σύμφωνα με τις δηλώσεις της ηγεσίας της και τις αποφάσεις του Συνεδρίου, θέλει να συσπειρώσει τις κατακερματισμένες δυνάμεις του χώρου. Το σημερινό ΠΑΣΟΚ –μ’ αυτήν του την ηγεσία, τις πολιτικές του επιλογές και επειδή έχει χάσει τη διακριτότητά του από τη Ν.Δ.- δεν μπορεί. Από την άλλη, εάν ο χώρος εξαφανιστεί, εάν έχουμε μια μετωπική σύγκρουση ΣΥΡΙΖΑ και Ν.Δ., τότε η βιαιότητα της πολιτικής αντιπαράθεσης θα είναι πρωτόγνωρη. Ο σοσιαλδημοκρατικός χώρος είναι αναγκαίος για τη σταθερότητα του πολιτικού συστήματος. Σ” αυτό το πλαίσιο, κι εάν δεν υπήρχε η ΔΗΜ.ΑΡ. ως χώρος θα έπρεπε να την εφεύρουμε.

Έχουν τύχη οι «58»;

- Πρόκειται για άτομα που σέβομαι και εκτιμώ, με μακρά παρουσία και προσφορά στη δημόσια συζήτηση. Όμως, διαφωνώ ριζικά με το εγχείρημα. Το κείμενο των θέσεών τους δε με εκφράζει, επειδή δεν είναι σαφές σε ποιους απευθύνεται και ποιους βάζει απέναντι. Θα έλεγα ότι πρόκειται για μια παραγωγική ομάδα, αλλά όχι για μια πολιτικά γόνιμη πρωτοβουλία. Δυστυχώς και ανεξαρτήτως προθέσεων δίδεται η εντύπωση ότι «ρυμουλκούνται» σε μια στρατηγική που ως προτεραιότητα έχει τη στήριξη της κυβέρνησης με κάθε κόστος και το μονομέτωπο αγώνα κατά του ΣΥΡΙΖΑ. Προσωπικά διατηρώ πολλές αμφιβολίες για τον ΣΥΡΙΖΑ. Το πρόβλημα, όμως, της χώρας δεν είναι ο ΣΥΡΙΖΑ. Είναι η οικονομική κρίση. Δεν πιστεύω, λοιπόν, ότι πάνω σ’ αυτή την πρωτοβουλία μπορεί να στηριχτεί ούτε η άθροιση του χώρου της λεγόμενης Κεντροαριστεράς ούτε η σύνθεση του χώρου της σοσιαλδημοκρατίας. Αντίθετα, η κίνηση αυτή έδωσε το περιθώριο στη σημερινή ηγεσία του ΠΑΣΟΚ να κάνει άλλη μια επίδειξη ηγεμονισμού.

Τελικά θα δοκιμαστεί η «Δημοκρατική Προοδευτική Παράταξη» στις ευρωεκλογές ή το ΠΑΣΟΚ μακιγιαρισμένο;

- Θα δούμε που θα καταλήξει η διελκυστίνδα. Δεν αφορά πάντως μόνο το όνομα του ψηφοδελτίου, αλλά την ισορροπία ανάμεσα στο ΠΑΣΟΚ και τους «58». Από τη στιγμή που η «μεγάλη Κεντροαριστερά» καταλήγει να είναι «ΠΑΣΟΚ και συνεργαζόμενοι», η ίδια η ιδέα της «παράταξης» φαντάζει κενή περιεχομένου. Από καιρό είχα πει ότι το ΠΑΣΟΚ, ως δημοκρατική δύναμη αλλαγής και μετασχηματισμού της ελληνικής κοινωνίας, είναι πλέον νεκρό. Κατέληξε να είναι ένα σύνολο μηχανισμών χωρίς κοινωνικές αντιστοιχίσεις και ιδεολογικό πρόσημο και με μοναδική ταυτότητα την εξουσιαστική βουλιμία της ηγεσίας του. Και αυτό αποδεικνύεται ημέρα με την ημέρα από την ανταπόκριση ή μάλλον την έλλειψη ανταπόκρισης της ελληνικής κοινωνίας. Τα όποια διάδοχα πολιτικά σχήματα του ΠΑΣΟΚ αναδυθούν ή η μετεξέλιξη του ίδιου του ΠΑΣΟΚ, θα έχουν την ευθύνη και την πρόκληση να εκφράσουν πολιτικά έναν κόσμο που δε δείχνει να εκφράζεται σήμερα από το συγκεκριμένο κόμμα. Οι διεκδικητές αυτού του ρόλου είναι πολλοί όσον αφορά τον ιστορικό, μεταρρυθμιστικό και κοινωνικό ρόλο του ΠΑΣΟΚ. Το ερώτημα είναι ποιος θα διαδεχτεί το ΠΑΣΟΚ σαν Κίνημα, ως κίνημα έκφρασης των λαϊκών αναγκών και εθνικών προτεραιοτήτων, χωρίς να αποτελέσει μετενσάρκωση των υπαρχουσών κομματικών δομών και πελατειακών δικτύων.

Μήπως η Κεντροαριστερά βρίσκεται πια στον ΣΥΡΙΖΑ;

- Ένα σημαντικό τμήμα των ψηφοφόρων της Κεντροαριστεράς, απογοητευμένο από το ΠΑΣΟΚ, σίγουρα τον ψηφίζει. Ο ΣΥΡΙΖΑ, τουλάχιστον σε επίπεδο διακηρύξεων, διεκδικεί να εκπροσωπήσει την κομμουνιστική και ριζοσπαστική Αριστερά. Η σοσιαλδημοκρατία διατηρεί την αυτονομία της. Σε κάθε περίπτωση, η Δημοκρατία είναι ένα «ατελές» πολίτευμα. Ο λαός αποφασίζει ποιος επιθυμεί να τον κυβερνήσει. Είμαστε μακριά από τη φωτισμένη δεσποτεία όπου οι λίγοι σοφοί ξέρουν την αλήθεια για το καλό του τόπου που ο κόσμος δεν ξέρει. Δεν ωραιοποιώ τον ΣΥΡΙΖΑ. Ο ασαφής προγραμματικός λόγος ή η ανυπαρξία σχεδίου με ανησυχούν, όπως και τους περισσότερους.

Οι πρόωρες εθνικές εκλογές θα ήταν λύση, όπως λέει ο ΣΥΡΙΖΑ, ή πρόβλημα όπως λέει η κυβέρνηση;

- Κατ’ αρχάς, ποτέ οι εκλογές δεν είναι πρόβλημα. Δεν πιστεύω όμως στην αλλαγή για την αλλαγή, ούτε στην εξουσία για την εξουσία. Στην παρούσα συγκυρία, η αξιωματική αντιπολίτευση δε δείχνει να έχει τη δυνατότητα να ανταποκριθεί στο πολιτικό διακύβευμα, ενώ η κυβέρνηση συνεχίζει σε μια πολιτική με καταστροφικά αποτελέσματα για τους εργαζόμενους, τους νέους και τη μεσαία τάξη και που έχει διαλύσει την κοινωνική συνοχή.

Είναι «τρίτος πόλος» η ΔΗΜ.ΑΡ. μαζί με τον Χάρη Καστανίδη και τον Πάνο Μπεγλίτη;

- Θα μπορούσε υπό προϋποθέσεις να συσπειρώσει τις διάσπαρτες κεντροαριστερές δυνάμεις ή να είναι ένας από τους βασικούς πόλους στην προσπάθεια της ανασύστασης της δημοκρατικής παράταξης, του χώρου του δημοκρατικού σοσιαλισμού. Στο πρόσφατο Συνέδριο φάνηκε ότι οι επιλογές της ΔΗΜ.ΑΡ. δε συνάδουν με τη λογική της πρόσθεσης και όσοι προσέρχονται σ” αυτή τη συζήτηση ξέρουν τι θα βρουν μπροστά τους, τι θέλουν να φέρουν μαζί τους και τι να αφήσουν πίσω τους.

Το SPD ανέβηκε εννιά μονάδες στις δημοσκοπήσεις έπειτα από τη συμμετοχή του στη γερμανική κυβέρνηση. Το ΠΑΣΟΚ γιατί πέφτει;

- Το SPD έβαλε όρους στη συμμετοχή του στην κυβέρνηση, όπως η άνοδος του κατώτερου μισθού και η διπλή ιθαγένεια των μεταναστών. Δε συνυπέγραψε την κατάργηση των νόμων Κατσέλη και Ραγκούση, ούτε το κλείσιμο της ΕΡΤ. Είναι νωρίς να κρίνει κανείς το SPD, αλλά για το ΠΑΣΟΚ έχουμε όλοι σαφή εικόνα.