Τι επιθυμώ από τη Δημοκρατική Συμπαράταξη σε αυτές τις εκλογές

ΠΑ.ΣΟ.Κ και ΔΗΜ.ΑΡ μαζί με άλλες κινήσεις και συλλογικότητες του ευρύτερου προοδευτικού χώρου σε αυτές τις εκλογές κάνουν ένα μικρό βήμα σε μια πορεία αντίστροφη του κατακερματισμού και της πολυδιάσπασης των πολιτικών δυνάμεων. Είναι η αρχή ενός εγχειρήματος που στόχο έχει τη δημιουργία ενός προοδευτικού πόλου με διακριτό στίγμα, τόσο απέναντι στη Νέα Δημοκρατία όσο και στον ΣΥΡΙΖΑ.

Είναι ένα εγχείρημα δύσκολο καθώς ο πολιτικός αυτός χώρος είναι κατά κάποιο τρόπο πολύπαθος. Ιστορικά σήκωσε πολύ μεγάλα βάρη στην υπόθεση διάσωσης της χώρας, της αποφυγής της άτακτης χρεωκοπίας και της εξόδου από την ευρωζώνη. Βάρη που δεν του αναλογούσαν στο σύνολό τους. Στοχοποιήθηκε από τους πολιτικούς του αντιπάλους ως μοναδικός υπεύθυνος της κρίσης με τον καταφανώς ψευδή συλλογισμό πως τα μνημόνια έφεραν την κρίση και όχι η κρίση τα μνημόνια. Δεν κατόρθωσε να υπερασπιστεί τις επιτυχίες του, δεν κατόρθωσε να υπερβεί τις εσωτερικές του διαφοροποιήσεις, δεν κατόρθωσε να πείσει τις κοινωνικές εκείνες δυνάμεις που τον ανέδειξαν σε πλειοψηφικό χώρο ( αθροιστικά) κατά την Μεταπολίτευση και κυρίως δεν κατόρθωσε να επιμερίσει δίκαια τα βάρη της κρίσης με ταχύτερες πιο αποφασιστικές μεταρρυθμίσεις.

Πέτυχε όμως να κρατήσει τη χώρα όρθια, πέτυχε την αποφυγή μιας άτακτης χρεωκοπίας που θα έθετε σε διακύβευση ακόμη και την γεωπολιτική θέση της χώρας και θα καταβαράθρωνε την κοινωνία σε επίπεδα που δεν μπορούμε να διανοηθούμε. Πέτυχε την αλλαγή ορισμένων όρων του μνημονίου προς πιο ορθολογική και κοινωνική κατεύθυνση άσχετα αν αυτό δεν εκτιμήθηκε από μεγάλο μέρος της κοινωνίας που είχε θαμπωθεί από τα προτάγματα του αντιμνημονίου και τέλος – κάτι που θεωρώ εξόχως σημαντικό- δεν μεταχειρίστηκε σε καμία φάση της κρίσης λόγο λαϊκιστικό, μαξιμαλιστικό, διχαστικό, αντικοινοβουλευτικό, εθνικιστικό και πολωτικό. ΠΑ.ΣΟ.Κ και ΔΗΜ.ΑΡ με όλες τους τις αδυναμίες, τα λάθη, τις καθυστερήσεις ήταν τα κόμματα εκείνα των οποίων ο λόγος ήταν συνετός, ήρεμος, επεξηγηματικός. Σήμερα μας φαίνονται μακρινές οι μέρες του ύβρεων, των δοσίλογων, των προδοτών, των προπηλακισμών, της πόλωσης και των αντιμνημονιακών καθρεπτακίων για ιθαγενείς όμως αυτά όλα όχι μόνον έλαβαν χώρα αλλά δημιούργησαν και πολιτική δυναμική υπέρ όσων τα χρησιμοποιούσαν.

Σήμερα λοιπόν, μετά την ραγδαία απομάγευση του αντιμνημονίου, μετά την κατάρρευση μύθων και ιδεολογημάτων, μετά την αποδιάρθρωση ετερόκλητων πολιτικών σχηματισμών ήρθε η στιγμή να αρθρώσουμε ξανά λόγο και να διεκδικήσουμε να γίνει πιστευτός. Να ξαναπιάσουμε το νήμα της πολιτικής ιστορίας και να μιλήσουμε για το μέλλον. Υπάρχουν ακόμη σκιές, πικρίες, προσωπικές και πολιτικές διαφορές εντός του ευρύτερου προοδευτικού χώρου όμως αυτές πρέπει να υποχωρήσουν για τον πολύ απλό λόγο πως οι πολίτες ενδιαφέρονται για το μέλλον. Η ιστορία ως αδέκαστος κριτής θα δικαιώσει όσους στάθηκαν όρθιοι και ανέλαβαν την ευθύνη, είτε αυτοί είναι πρόσωπα, είτε κόμματα. Πρέπει όμως να μιλήσουμε για το μέλλον.

Τι θα ήθελα εγώ να ακούσω και να προτείνω.

Πολλά είναι αυτά που θα ήθελα να προτείνω αλλά και περιμένω να ακούσω από τον χώρο αυτόν. Πολλά είναι και αυτά που περιμένει και ο – ας μου επιτραπεί- δικός μας κόσμος να ακούσει. Δικός μας με την έννοια των προοδευτικών δημοκρατών πολιτών που αυτοπροσδιορίζονται ως σοσιαλιστές, σοσιαλδημοκράτες, αριστεροί και κεντρώοι, πολιτικά φιλελεύθεροι και οικολόγοι.

Θα ήθελα μια ιεράρχηση στόχων. Θέσεις για όλα τα ζητήματα υπάρχουν και κάθε παράταξη οφείλει να παρουσιάζει ένα πλήρες συνεκτικό προγραμματικό κείμενο αλλά στη σημερινή συνθήκη είναι απαραίτητη μια ιεράρχηση στόχων, είναι απαραίτητες οι προτεραιότητες ώστε με συγκέντρωση δυνάμεων να γίνει δυνατή η υλοποίηση απαραίτητων αλλαγών σε κράτος και οικονομία. Όχι μετατροπή της παράταξης σε μονοθεματικό κόμμα όμως συγκεκριμένες προτεραιότητες που θα δίνουν και το στίγμα της.

Θα ήθελα μία ρεαλιστική αποτίμηση των περιθωρίων ευελιξίας εντός του μνημονιακού προγράμματος ώστε οι όποιες πιθανές αντιπροτάσεις να μην στερούνται ρεαλισμού. Μια γενική κουβέντα περί ισοδύναμων μέτρων δεν είναι πειστική όπως έδειξε η πρόσφατη εμπειρία διότι πρώτον δεν υπάρχουν ισοδύναμα που θα ικανοποιήσουν πλήρως τις ανάγκες της δημοσιονομικής προσαρμογής αντικαθιστώντας όλα τα μέτρα και δεύτερον διότι μια τέτοια κουβέντα νομιμοποιεί την απραξία και την ακινησία. Στο όνομα κάποιων ισοδύναμων μέτρων που τελικά δεν λαμβάνονται χτίζονται πολιτικές καριέρες και κόμματα.

Θα ήθελα να γίνει λόγος ανοιχτά από την παράταξή μου για τη διαγενεακή διάσταση της κρίσης και αυτός να μετουσιωθεί σε δημόσιες πολιτικές. Δεν μπορεί και δεν πρέπει το δημόσιο λόγο να μονοπωλεί η συζήτηση μόνον για το ασφαλιστικό τη στιγμή που η ανεργία των νέων είναι στο 60%. Δεν μπορούμε να συζητάμε γενικά για την αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου χωρίς να συνδέουμε το ζήτημα με το εκπαιδευτικό σύστημα. Δεν μπορούμε να αφήσουμε στην τύχη τους τις νέες γενιές διότι για εμάς καμία γενιά δεν πρέπει να χαθεί – πόσο μάλλον οι σημερινοί 20αρηδες.

Θα ήθελα μια νέα σχέση με το κράτος. Μείζονα ρόλο στο σχέδιο της κεντροαριστεράς παίζει το κράτος. Και εδώ τα πράγματα δεν είναι (;) τόσο ξεκάθαρα. Τη στιγμή που πρέπει να μειωθεί το κράτος, να γίνουν ιδιωτικοποιήσεις, να απελευθερωθούν δημιουργικές δυνάμεις της αγοράς, να ανοίξουν τα κλειστά επαγγέλματα, να λειτουργήσει ο ανταγωνισμός, απαιτείται κρατική παρέμβαση σε νέα πεδία. Ρυθμιστικές αρχές, αναδιάρθρωση του κοινωνικού κράτους, στόχευση, διοικητική μεταρρύθμιση κ.ο.κ. Δεν αρκεί να λέμε πως 1.000.000 πολίτες πρέπει να αλλάξουν επάγγελμα στρεφόμενοι σε διεθνώς εμπορεύσιμα προϊόντα και υπηρεσίες ( ή σε άλλα που θα υποκαθιστούν τις εισαγωγές) αλλά να δούμε μια ποιο τρόπο μπορεί να υποβοηθηθεί αυτή η μετάβαση. Εδώ το κράτος έχει ρόλο. Φορολογία, κόστος ενέργειας, υποδομές, διασφάλιση κανόνων ανταγωνισμού – αυτά είναι υποθέσεις του κράτους. Αναστροφή της ανεστραμμένης πυραμίδας είναι ο στόχος. Σε αυτήν την προσπάθεια η κεντροαριστερά έχει το πλεονέκτημα αλλά και το πρόβλημα. Πλεονέκτημα διότι καταστατικά οφείλει να συνδυάσει ελεύθερη οικονομία και παρέμβαση κράτους με τρόπο ισορροπημένο. Πρόβλημα διότι δεν έχει αυτήν την κουλτούρα, έχει βεβαρημένο παρελθόν.