Την ημέρα που έγινε το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967, ο Αμερικανός διανοούμενος Τσαρλς Τζενκς έτυχε να βρίσκεται στην Αθήνα. Όταν ρωτήθηκε για το πραξικόπημα, ο Τζενκς απάντησε κρυπτικά: «Δεν ήξερα τίποτε γιατί ήμουν εκεί».

«Μόνο η πολυπλοκότητα μπορεί να δαμάσει

την πολυπλοκότητα»

ROSS ASHBY

Κάθε κρίση συνιστά δοκιμασία: δοκιμάζει αντοχές, σχέδια, ετοιμότητα απόκρισης. Συγχρόνως, απο-καλύπτει: δείχνει αυτό που γνωρίζαμε αλλά δεν προσέχαμε. Οτι, λ.χ., η οικονομική ανάπτυξη συνδέεται στενά με τη δημόσια υγεία, οι ανισότητες καθιστούν τους φτωχότερους περισσότερο ευάλωτους, η οργάνωση των υπηρεσιών υγείας είναι εξαιρετικά σημαντική, η συνεργασία κράτους – πολιτών είναι απαραίτητη για την αντιμετώπιση μιας υγειονομικής κρίσης κ.ο.κ.

Η πυρπόληση του καταυλισμού της Μόριας συνιστά ένα παράδοξο: μια παραβατική πράξη παρήγαγε ένα χαρμόσυνο αποτέλεσμα! Δεν είναι η πρώτη φορά, βέβαια. Η ανθρώπινη ιστορία είναι γεμάτη από τέτοια.

Ο καταυλισμός φιλοξενίας 13.000 ατόμων έμοιαζε περισσότερο με στάβλο ζώων παρά με καταφύγιο ανθρώπων. Ηταν η ντροπή που απωθούσαμε. Τις άθλιες συνθήκες τις ξέραμε όλοι (κι εμείς και οι Ευρωπαίοι), αλλά αποτελεσματική δράση δεν αναλαμβάναμε. Γιατί; Μετά την πυρπόληση, όλοι κινητοποιήθηκαν. Γιατί;

Ανήκω στην πρώτη γενιά Ελλήνων και Ελληνίδων που ωφελήθηκαν ιδιαίτερα από την ένταξη της χώρας στην τότε ΕΟΚ, μετέπειτα ΕΕ. Η Ευρώπη μάς έδωσε ευκαιρίες για σπουδές, υποτροφίες, σταδιοδρομία. Αρχίσαμε να νιώθουμε την έννοια της πατρίδας διαφορετικά - πιο διευρυμένα. Η ταυτότητά μας άρχισε να γίνεται πιο σύνθετη. Περισσότερο έντονα αισθάνονται οι νεότερες γενιές με αντίστοιχες εμπειρίες. Η Ευρώπη είναι το δεύτερο σπίτι μας.