Βαδίζουμε προς τις ευρωεκλογές συζητώντας επί παντός επιστητού, αρκεί αυτό να είναι άσχετο με τις ίδιες τις ευρωεκλογές και την ιδιαίτερη σημασία που εξ αντικειμένου έχουν στη σημερινή συγκυρία. Μια συγκυρία αρνητική: Το στοίχημα που είναι στο τραπέζι δεν αφορά πόσο γρήγορα θα γίνουν βήματα προς τη διεύρυνση και εμβάθυνση της διαδικασίας ευρωπαϊκής ενοποίησης, αλλά αν θα υπάρξουν αντιστάσεις αρκετά ισχυρές ώστε να αποτραπούν μεγάλες υποχωρήσεις, που θα απειλούσαν σημαντικές καταχτήσεις από αυτές που μέχρι σήμερα έχουν επιτευχθεί.

Στα καθήκοντα κάθε κυβέρνησης είναι και η διαχείριση της κοινής γνώμης. Άλλες κατανοούν αυτήν τη διαδικασία ως μια αναγκαία συνεχή, συστηματική επεξήγηση της στρατηγικής τους στους πολίτες της χώρας, ώστε να την κάνουν κατανοητή και να αίρουν όποια μη αναπόφευκτα εμπόδια στην εφαρμογή της. Αυτό, παράδειγμα, έκανε ο Κ. Σημίτης για να επιτύχει την ένταξη της χώρας στη ζώνη του ευρώ –όταν η ΝΔ, ως αντιπολίτευση, επεδίωκε να την ξαποστείλει στις καλένδες, δήθεν ως mission impossible.

Επειδή πολλοί αναρωτιούνται τι άλλαξε ξαφνικά φέτος σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, όπου παραμονές του Πάσχα δινόταν ένα μικρό επίδομα σε συγκεκριμένες κατηγορίες πολιτών, η εξήγηση είναι εξαιρετικά απλή. Εκείνες τις χρονιές η οικονομία εμφάνιζε υπεραπόδοση, πήγαινε δηλαδή καλύτερα του αναμενομένου, αντίθετα φέτος αυτό δεν συμβαίνει. Σε απλά ελληνικά τότε είχαμε και μας περίσσευαν. Τώρα περίσσευμα δεν φαίνεται να υπάρχει. Αν προκύψει θα το ξαναδεί, όπως είπε ο Πρωθυπουργός, η κυβέρνηση παραμονές των Χριστουγέννων.

Λοιπόν, πώς πάμε;

Η οικονομία μεγεθύνεται, αν όχι με υψηλούς πάντως με υψηλότερους από το μέσο όρο της Ευρωζώνης ρυθμούς, το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ονομαστικού ΑΕΠ μειώνεται, οι στόχοι για τα πρωτογενή δημοσιονομικά πλεονάσματα επιτυγχάνονται όχι δύσκολα, το άπλετο χρήμα που κυκλοφορεί στα ανώτερα κλιμάκια παράγει και διαχέει αισθήματα ευφορίας και μαζί κάποιες επενδύσεις, έστω λιγότερες από τις απαιτούμενες ή τις προβλεπόμενες, η ανεργία αργά αλλά σταθερά μειώνεται. Μετά από τόσα που έχει περάσει ο τόπος, οι προβλέψεις ότι μπροστά μας έχουμε δύο-τρία χρόνια που, αν δεν συμβεί κάποιο άλλο κακό στον κόσμο, ότι η οικονομία θα βαδίζει σταθερά και θα βγαίνουν λεφτά, δεν είναι παράξενο να ηχούν ως μουσική στα αυτιά.

Πριν από 18 μήνες, σχεδόν όλοι οι αναλυτές προέβλεπαν ότι ο συνδυασμός πανδημίας, ανεξέλεγκτου πληθωρισμού και ενεργειακής κρίσης θα βύθιζε Ευρώπη και Αμερική σε ύφεση.

Κατά τη διάρκεια του 2023, η ευρωπαϊκή οικονομία σημείωσε σχεδόν μηδενική ανάπτυξη. Εμβληματικές ευρωπαϊκές εταιρείες (Volkswagen, Nokia, UBS) ανακοίνωσαν δεκάδες χιλιάδες απολύσεις. Εξαγριωμένοι αγρότες αποκλείουν δρόμους και εκατοντάδες χιλιάδες Γερμανοί εργαζόμενοι απεργούν. Τα ποσοστά αποδοχής ορισμένων Ευρωπαίων ηγετών κρατών κάνουν τον Τζο Μπάιντεν να μοιάζει με τον JFK. Και οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις καταγράφουν ενίσχυση των ακροδεξιών κομμάτων σε ολόκληρη την ήπειρο, με το «κόστος ζωής» να αναφέρεται ως το κορυφαίο πρόβλημα.

Εν αρχή, οι τιμές είχαν αρχίσει να πιέζονται λόγω της σταδιακής ανατίμησης καυσίμων-ενέργειας από τα μέσα του 2021, η κατάσταση επιδεινώθηκε από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και τα γνωστά προβλήματα στις πρώτες ύλες και στις αλυσίδες εφοδιασμού. Το πρόβλημα αντιμετωπίστηκε καθ’ ημάς όπως πολλά άλλα: Με αμεριμνησία.

Η κυβέρνηση αρκούνταν να επαναλαμβάνει σχεδόν με ανακούφιση ότι ο πληθωρισμός είναι εισαγόμενος (άλλωστε, όλα τα προβλήματα σ’ αυτήν τη χώρα είτε εισάγονται είτε προκαλούνται από κακόπιστους λαϊκιστές…) και να μοιράζει αφειδώς επιδόματα οριζοντίως.

Ποιο είναι το πρόβλημα της αγροτικής μας οικονομίας; Αν ήταν μόνο ή κύρια τα λεφτά, με τον πακτωλό κεφαλαίων που έχουν εισρεύσει ως εισοδηματικές ενισχύσεις και επιχορηγήσεις για επενδύσεις από τα ευρωπαϊκά ταμεία αφότου η Ελλάδα μπήκε στην ΕΟΚ, όλα τα προβλήματα θα έπρεπε να είχαν λυθεί. Αντιθέτως, η αγροτική παραγωγή τείνει να συρρικνώνεται και η εξάρτησή μας από εισαγωγές τροφίμων να μεγαλώνει. Την τελευταία 10ετία οι αγροτικές εκμεταλλεύσεις μειώθηκαν 26%, χωρίς την ανάλογη δημιουργία μεγαλύτερων, ισχυρότερων -αντιθέτως, μειώθηκαν 18% κι οι καλλιεργούμενες εκτάσεις. Το πρόβλημα δεν είναι η έλλειψη πόρων (υπάρχουν ευρωπαϊκά λεφτά) αλλά η απουσία αναπτυξιακής πολιτικής.

Πόσο ισχυρή είναι στ’ αλήθεια η ελληνική οικονομία; Οσα κι αν λέγονται, υπάρχει στο τέλος ένα ασφαλές κριτήριο για να εκτιμηθεί η κατάστασή της. Είναι τόσο ισχυρή όσο δείχνει η αγορά εργασίας, οι θέσεις εργασίας που δημιουργούνται και οι μισθοί που προσφέρονται. Αναφορικά με το πρώτο, έχουμε τη δεύτερη υψηλότερη ανεργία μεταξύ των «27» της Ε.Ε. Οσον αφορά το δεύτερο, είναι καταλυτικά τα στοιχεία που δημοσιοποίησε την περασμένη Τρίτη η «Εργάνη»: περίπου το ένα τρίτο των μισθωτών αμείβεται μόνο με 800 ή και λιγότερα ευρώ/μήνα – κι αυτά μεικτά, όχι στο χέρι. Το 53% έχει μεικτό μισθό 1.000 ευρώ ή λιγότερα. Και μόλις το 10% εξ αυτών έχει μεικτό μισθό μεγαλύτερο από 2.000 ευρώ. Τι σημαίνει αυτό;

Η απόφαση του Γενικού Συμβουλίου της ΓΣΕΕ το περασμένο Σάββατο, ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ, μπορεί να αποτελέσει ΤΟΜΗ στη χειμαζόμενη πορεία του ελληνικού συνδικαλιστικού κινήματος τα τελευταία χρόνια!

Μετά από πολλά- πολλά χρόνια η ημέρα της ΓΕΝΙΚΗΣ ΑΠΕΡΓΙΑΣ δεν θα αποτελεί το άπαν! Είναι προφανώς η κορύφωση. Όμως, μαζί με τα αιτήματα αιχμής του συνόλου των εργαζομένων- το σταμάτημα της ακρίβειας, την ουσιαστική αύξηση μισθών, την υπογραφή της ΕΓΣΣΕ-, σύμφωνα με την απόφαση, αποκτά κυρίαρχη θέση το ΠΩΣ θα φτάσουν εκεί! Η πορεία προς την επιτυχημένη πραγμάτωση της γενικής απεργίας!

Πριν βιαστείτε να απαντήσετε καταφατικά, διαβάστε δύο σημαντικές ειδήσεις που (όπως συχνά συμβαίνει με τις σημαντικές ειδήσεις…) πέρασαν στα ψιλά, την περασμένη εβδομάδα.

Η μία είναι μια καλή είδηση: Οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης μείωσαν 8% τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από την καύση ορυκτών καυσίμων το 2023 και τις περιόρισαν στα χαμηλότερα επίπεδα εδώ κα 60 χρόνια. Ενώ η ευρωπαϊκή οικονομία έχει τριπλασιαστεί από το 1960, οι εκπομπές από καύση ορυκτών καυσίμων είναι σήμερα όσες ήταν και τότε (εδώ). Η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής δεν είναι ασύμβατη με την οικονομική μεγέθυνση.

Ο πληθωρισμός είχε αρχίσει ανοδικά τινάγματα ήδη από το φθινόπωρο 2021, αρκετούς μήνες πριν τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Η εξέλιξη επιδεινώθηκε (α) με τον πόλεμο, εξαιτίας του οποίου καταστράφηκαν αλυσίδες παραγωγής και διακόπηκαν αλυσίδες τροφοδοσίας και (β) με την αυστηρή νομισματική πολιτική της Φρανκφούρτης, που αντί να ενισχύσει την προσφορά την παρεμπόδιζε, ακριβαίνοντας το χρήμα, προσφέροντας ουρανοκατέβατα κέρδη στις τράπεζες, αποθαρρύνοντας τις επενδύσεις, κατατείνοντας, τελικά, στη συντήρηση των τιμών στο ύψος τους, πολεμώντας ανεμόμυλους –μια υπερβάλλουσα ζήτηση, που απλά δεν υπάρχει.

Οι προβλέψεις των αναλυτών των διεθνών οργανισμών για την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας το 2023 έπεσαν έξω. Οι αυξήσεις των επιτοκίων είχαν ασφαλώς αρνητικές συνέπειες στην οικονομική μεγέθυνση, ωστόσο δεν υποχρέωσαν σε ανώμαλη προσγείωση την αμερικανική οικονομία, ούτε βύθισαν σε ύφεση την ευρωπαϊκή. Αν οι προβλέψεις για το 2024 δεν αποδειχθούν εξίσου ανακριβείς, τα πράγματα θα είναι καλύτερα το νέο έτος. Πολλά θα εξαρτηθούν από την εξέλιξη των δύο μεγάλων πολεμικών συγΟι προβλέψεις των αναλυτών των διεθνών οργανισμών για την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας το 2023 έπεσαν έξω. Οι αυξήσεις των επιτοκίων είχαν ασφαλώς αρνητικές συνέπειες στην οικονομική μεγέθυνση, ωστόσο δεν υποχρέωσαν σε ανώμαλη προσγείωση την αμερικανική οικονομία, ούτε βύθισαν σε ύφεση την ευρωπαϊκή. Αν οι προβλέψεις για το 2024 δεν αποδειχθούν εξίσου ανακριβείς, τα πράγματα θα είναι καλύτερα το νέο έτος. Πολλά θα εξαρτηθούν από την εξέλιξη των δύο μεγάλων πολεμικών συγκρούσεων.κρούσεων.