Όχι ρέκβιεμ για το αντί

Το μαντάτο έφτασε σ’ εμένα στις 11 του Απρίλη, μαζί με το τεύχος 919 του "αντί". Μαντάτο δυσάρεστο. Το "αντί" αναστέλλει την έκδοσή του. Μετά από 34 χρόνια... Παρ’ όλο που δεν με συνδέουν προσωπικές σχέσεις με το περιοδικό και τον εκδότη του Χρήστο Παπουτσάκη, ένιωσα -και σίγουρα δεν ήμουν ο μόνος- ένα έντονο αίσθημα απώλειας, που σε καταλαμβάνει όταν χάνεις κάτι πολύ δικό σου. Και ήταν σίγουρα το "αντί" κάτι δικό μου, κάτι που με ακολούθησε, ή το ακολούθησα, για χρόνια. Από... τότε, μέχρι σήμερα.

Θέλω, λοιπόν, να μοιραστώ μαζί σας μερικές χαρακτηριστικές στιγμές αυτής της παράλληλης πορείας. Κάτι σαν πλάνα μιας ταινίας...

\Σκηνή πρώτη:\ Το "τότε" που προανέφερα. Μάιος του 1972. Μέσα στα χρόνια της χούντας, κυκλοφορεί ένα καινούργιο περιοδικό. Το "αντί", με "πνεύμα" στο αρχικό "α" -τεύχος 1/72 Μάιος- με ιδιοκτήτη, εκδότη και διευθυντή τον Χρήστο Παπουτσάκη. Τι να πρωτοθυμηθώ από εκείνο το τεύχος, πέρα από αυτό καθ’ εαυτό το τόλμημα της έκδοσης:

Το μαύρο εξώφυλλο που το διέσχιζε μια άσπρη τομή, σπάζοντας τη συνέχεια του μαύρου.

Την παρουσίαση μελέτης του Γ.Α. Μαγκάκη, καθώς και μελέτη του Μίκη Θεοδωράκη. Το απολαυστικό κείμενο του Μποστ με τίτλο "Υπέρ Δικτατορίας", το κείμενο της αξέχαστης Σούλας Αλεξανδροπούλου. Το ρεπορτάζ για το "πότε θα γίνουν εκλογές στις ανώτατες σχολές", ρεπορτάζ ανυπόγραφο, αλλά σίγουρα γραμμένο από γνώστης των πραγμάτων, με τη σημαδιακή για πολλούς φωτογραφία των διαμαρτυρόμενων φοιτητών, καθισμένων στα σκαλοπάτια των Προπυλαίων του πανεπιστημίου το πρωί της 21ης Απριλίου 1972. Λίγες μέρες πριν την έκδοση του "αντί". Και λίγο πριν την απαγόρευση της συνέχειας της έκδοσής του΄.

1972-2008! Μάλλον για 36 και όχι για 34 χρόνια πρέπει να μιλάμε, αγαπητέ Χρήστο!

\Σκηνή δεύτερη:\ Μέρες Πολυτεχνείου. 17 Νοέμβρη 1973. Γραφεία Συλλόγου Αρχιτεκτόνων. Συγκέντρωση μηχανικών, για να δούμε πως θα συμβάλουμε στον αγώνα των εξεγερμένων φοιτητών. Ο αρχιτέκτων Χρήστος Παπουτσάκης παρών. Με άποψη που υποστήριζε μαχητικά. Πριν ολοκληρωθεί η συζήτηση, έρχεται η είδηση ότι στο Πολυτεχνείο πέφτουν πυροβολισμοί. Διακόπτουμε και φεύγουμε προς την Πατησίων.

...Λίγες ώρες μετά... τα τανκς κατεβαίνουν αργά την Αλεξάνδρας, φτάνοντας στην Πατησίων.

Πάνω στην Πατησίων, στο ύψος της Χέυδεν, βρίσκεται η κεφαλή μιας μεγάλης διαδήλωσης. Συνθήματα, πάθος αλλά και αγωνία και φόβος, καθώς βλέπουμε τα τανκς να πλησιάζουν.

Λίγα μέτρα πιο μπροστά από την κεφαλή της διαδήλωσης, στέκεται ένας άντρας. Στητός, ξεμαλλιασμένος, με ένα χοντρό ξύλο στο δεξί του χέρι. Ήταν ο Χρήστος Παπουτσάκης. Ένας από τους πολλούς, όμως πάλι παρών.

\Σκηνή τρίτη:\ Στη σκηνή περνούν τεύχη της Β’ περιόδου του "αντί". Από τη μεταπολίτευση μέχρι πρόσφατα. Κάθε δεκαπέντε μέρες. Πάντα στα μετερίζια της αριστεράς. Σ’ αυτά τα τεύχη διάβασα, σχεδόν ημιπαράνομα, τις ειδήσεις για τους "400" που αποχώρησαν από το ΚΚΕ στα τέλη της δεκαετίας του ’70. Ανάμεσα στα τεύχη ο τόμος με τα υλικά της εκδήλωσης του "αντί" για το Εθνικό Σύστημα Υγείας στα μέσα της δεκαετίας του ’80 με πολύ ενδιαφέρον υλικό. Σ’ αυτά τα τεύχη έσκυψα πάνω από εύστοχα πολιτικά σχόλια που υπέγραφε ο Αντήνωρ. Απόλαυσα γραπτά του Νίκου Γιανναδάκη. Ανάμεσα στα ευρηματικά εξώφυλλα, νάτη ξανά η φιγούρα του Χρήστου. Σε φεστιβάλ του Συνασπισμού, εκεί στα μέσα της δεκαετίας του ’90. Να κατασκευάζει και να λειτουργεί το περίπτερο του "αντί". Πάντα δραστήριος και δημιουργικός.

Η σκηνή τελειώνει με το τελευταίο τεύχος του "αντί". Τεύχος 919. Ο Χρήστος Παπουτσάκης αναγγέλλει την αναστολή της έκδοσης.

Ένα τεύχος πλήρες. Παρόντες ο Αντήνωρ, ο Αλαβάνος, ο Τσίπρας, η Κύπρος, ο Γιανναδάκης, ο Αλέξανδρος Αργυρίου.

Και... σύμπτωση (;)... ο Ανδρέας Φραγκιάς, αλλά και ο Μποστ, έστω διά χειρός Χαντζόπουλου, όπως και στο πρώτο τεύχος του 1972.

Αντί για "ΤΕΛΟΣ" πέφτει η φράση του Χρήστου "... άλλοι πιο νέοι και πιο δραστήριοι από εμάς θα έλθουν ίσως στο μέλλον στη θέση μας και ίσως... το περιοδικό να έλθει ακόμη πιο κοντά στους νέους ανθρώπους και στις νέες εποχές".