Μπροστά στους πολίτες

Στις εκλογές αυτές ο ΣΥΡΙΖΑ παρουσιάζεται με μεγάλα μειονεκτήματα. Έχει ήδη ξεκινήσει την προεκλογική εκστρατεία έχοντας ήδη απέναντί του τη σοβαρή καχυποψία των πολιτών.

Γιʼ αυτή την εικόνα υπάρχουν ευθύνες. Δεν είναι όμως η ώρα γιʼ αυτή τη συζήτηση. Τώρα κρίνονται πολύ πιο επείγοντα θέματα.

Κρίνεται η παρουσία της Ανανεωτικής και Ριζοσπαστικής Αριστεράς στο Εθνικό κοινοβούλιο - αυτού του δημόσιου χώρου της Αριστεράς που έλεγε και ο Άγγελος Ελεφάντης - σε μια εποχή που η παρακμή του πολιτικού συστήματος απαιτεί αριστερές ευαισθησίες και προσανατολισμούς. Κρίνεται επίσης το ενδεχόμενο αυτοδυναμίας του ΠΑΣΟΚ. Κάτι τέτοιο θα οδηγούσε στη διαιώνιση της αέναης τροχιάς της δικομματικής εναλλαγής, στην αποθέωση του δικομματισμού ακυρώνοντας κάθε πιθανότητα νέας δυναμικής για διαφορετικές πολιτικές εξελίξεις έξω από αυτό το στερεότυπο.

Κρίνονται επίσης οι πολιτικές που αφορούν την κοινωνική προστασία των εργαζομένων, τα δημοκρατικά δικαιώματα και την περιβαλλοντική ανάπτυξη.

Επομένως χρειάζεται με συναίσθηση ευθύνης να δοθεί αυτή η εκλογική μάχη ώστε να υπάρξουν αύριο δυνατότητες για αριστερές λύσεις, για μια καλύτερη θέση του ΣΥΝ στο πολιτικό σκηνικό.

Το κυβερνητικό ζήτημα

Η κριτική στον δικομματισμό και η αμφισβήτηση του μύθου των ισχυρών μονοκομματικών κυβερνήσεων (η Ν.Δ. για παράδειγμα, οδήγησε τη χώρα σε 2 εκλογικές αναμετρήσεις στα 5 χρόνια διακυβέρνησης) θέτει επί τάπητος τα ζητήματα των συνεργασιών.

Η αντιμετώπιση της ρητορικής του ΠΑΣΟΚ δημιουργεί ερωτήματα στον προοδευτικό κόσμο για τη θέση του ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ. Η απάντηση δεν μπορεί να είναι μια γενικόλογη απόρριψη των δύο μεγάλων κομμάτων και ο συνολικός αφορισμός του νεοφιλελευθερισμού. Απαιτείται να μεταφερθεί το «γήπεδο» αυτής της αντιπαράθεσης στο προγραμματικό επίπεδο, εκεί δηλαδή που βρίσκονται τα διαρθρωτικά προβλήματα της ελληνικής κοινωνίας. Σε αυτό το «γήπεδο» γίνονται πιο κατανοητά τα ζητήματα που χωρίζουν τις δυνάμεις του ευρύτερου προοδευτικού χώρου. Αποκαλύπτονται οι πραγματικές προθέσεις του ΠΑΣΟΚ δηλαδή η εμμονή του στην αυτοδυναμία. Ήδη ο πρόεδρος της αξιωματικής αντιπολίτευσης τροποποιεί επί το «ρεαλιστικότερο» τις θέσεις του για μεγάλα θέματα όπως ο ρόλος της Εθνικής Τράπεζας, του ΟΤΕ κ.λπ.

Η αντιπαράθεση επομένως αφορά τις λύσεις για την κοινωνία, τις βασικές κατευθύνσεις για μια αριστερή στροφή της χώρας.

Εκεί είναι το προνομιακό πεδίο.

Εικόνες από το μέλλον

Η παρουσία της Ανανεωτικής και Ριζοσπαστικής Αριστεράς στο Κοινοβούλιο δεν πρέπει και δεν μπορεί να είναι μόνο μια «συντηρητική» πρόταση επιβίωσης. Είναι φανερό ότι χρειάζονται ευρύτερες ανακατατάξεις. Η συζήτηση Αριστεράς και Οικολογίας αποτελεί μια στρατηγική επιλογή όχι μόνο για τη φυσιογνωμία του ΣΥΝ αλλά και για εναλλακτική προοπτική στην ανάπτυξη της χώρας.

Δεν έχει γίνει δυνατό μέχρι σήμερα να βρεθούν μαζί οι δυνάμεις της Αριστεράς με τους Οικολόγους-Πράσινους. Όμως η λογική της περιχαράκωσης είτε αφορά την υπεροψία του δικού μας χώρου είτε τη μονοσήμαντη «πράσινη ατζέντα» των οικολόγων δεν οδηγεί πουθενά. Χρειάζεται ένας ανοικτός διάλογος που ξεπερνά την εύλογη ανταγωνιστικότητα της εκλογικής μάχης και διατυπώνει ένα νέο ορίζοντα ελπίδας για ένα ισχυρό «κόκκινο-πράσινο» πόλο της πολιτικής ζωής.

Η αμφισβήτηση των πολιτικών

Η αποχή στις ευρωεκλογές, η χαμηλή κινητοποίηση των πολιτών, η απουσία ισχυρού ρεύματος αλλαγής στη Ν.Δ. επιβεβαιώνουν ότι η κριτική στο πολιτικό σύστημα, η έλλειψη εμπιστοσύνης των πολιτών προς τους πολιτικούς, αποτελεί σοβαρό δεδομένο κάθε πολιτικής ανάλυσης.

Θα ήταν λάθος σε αυτή την κριτική η Ανανεωτική και Ριζοσπαστική Αριστερά να κάνει ότι δεν την «ακούει». Η πρόσφατη κρίση κορυφής στον ΣΥΡΙΖΑ και οι δηλώσεις του Π. Κοροβέση τον Αύγουστο δεν μας το επιτρέπουν.

Γιʼ αυτό και χρειάζεται με μεγαλύτερη σοβαρότητα και χωρίς τον συνήθη καταγγελτικό λόγο προς τα κόμματα εξουσίας να χειριστούμε αυτούς τους προβληματισμούς των πολιτών. Η αριστερά δεν σημαίνει εξ ορισμού ότι είναι η απόλυτη εκπροσώπηση της πολιτικής ηθικής. Ούτε είναι υπεράνω της κριτικής και της καχυποψίας. Οι αγωνιστικές της περγαμηνές είναι πλέον σχετικά μακρινές χρονικά για να αποτελούν αυτονόητη απάντηση.

Γιʼ αυτό και χρειάζεται μια ειλικρινής τοποθέτηση για την προβληματική εικόνα του πολιτικού συστήματος με υπεύθυνες προτάσεις και ανοικτή αυτοκριτική.

Στις εκλογές υπάρχουν oι δυνατότητες μέσα από τη ζωντανή επικοινωνία με τους πολίτες να αποτυπωθούν νέα ερεθίσματα, καινούργιες αναζητήσεις που να βοηθήσουν για την ανάκαμψη της Ανανεωτικής και Ριζοσπαστικής Αριστεράς. Ο δρόμος είναι μπροστά μας.

* Ο Θόδωρος Μαργαρίτης είναι μέλος της Π.Γ. ΣΥΝ υπ. βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Α΄ Αθήνας