Οι ρητορείες δεν συγκινούν το Eurogroup...

Οι ρητορείες δεν συγκινούν το Eurogroup (το είχε διαπιστώσει ο κ. Βενιζέλος το 2011, την Τετάρτη ίσως το έμαθε και ο νυν υπουργός Οικονομικών...), καθώς αυτό συζητά πολιτικές, δράσεις, νούμερα. Καθώς δεν έχει γίνει η αναγκαία προετοιμασία, θα είναι άθλος αν ο κ. Γ. Χουλιαράκης (ένας άξιος οικονομολόγος, πρόεδρος του ΣΟΕ) προλάβει να καταρτίσει ένα συνεκτικό πρόγραμμα-γέφυρα, ώστε να εγκριθεί από το Eurogroup, αύριο. Αν τα καταφέρει, θα είναι μια ευχάριστη έκπληξη. Κι αν δεν προλάβουμε πάντως, τα πράγματα παίρνουν τον δρόμο τους. Εφόσον δεν αποκλίνουμε από αυτόν, κι αν ακόμη σημειωθεί ορισμένη καθυστέρηση και η χώρα χρειαστεί κεφάλαια στο μεσοδιάστημα, είναι εφικτό να της διατεθούν από τα 12 δισ. του ΤΧΣ. Αναταράξεις θα συμβούν (ουδέν ασφαλέστερο...) αλλά το σημαντικό είναι η πορεία προς συμφωνία να μη διακοπεί.

Θα υπάρξει συμφωνία; Δεν υπάρχει εναλλακτική. Οχι μόνο γιατί οι ΗΠΑ ρίχνουν όλο το βάρος τους υπέρ της σταθερότητας της Ευρωζώνης και ουδείς θα ήθελε μια Ελλάδα ακραίας αστάθειας στην ταραγμένη περιοχή μας. Οχι μόνο γιατί ο ευρωπαϊκός νότος απεύχεται να σφραγιστεί η συζήτηση για χαλάρωση της λιτότητας και ανάπτυξη, με μια κατά κράτος ήττα της Ελλάδας. Αλλά επίσης γιατί αυτός είναι ο τρόπος που έχει μάθει να ζει η Ευρώπη επί 70 χρόνια. Δηλαδή, με διαπραγματεύσεις και συμβιβασμούς - ούτε με μανιχαϊστικές ιδεοληψίες ούτε με διαλυτικές ρήξεις. Το γνωρίζει καλά (και) η Γερμανία, το έχει κατανοήσει (και) η Αθήνα. Οι κακές απομιμήσεις της Κασσάνδρας, του Grexit, θα διαψευστούν - πάλι.

Λοιπόν, λήξη αγώνα; Οχι. Λήξη ημιχρόνου.

Ενα ουσιαστικό ερώτημα είναι, τι είδους συμφωνία θα υπογραφεί. Περιθώρια για αυταπάτες δεν υπάρχουν. Η συμφωνία-γέφυρα θα είναι ένας συμβιβασμός, ένα μείγμα από νέα αλλά και πολλά μέτρα από το προηγούμενο πρόγραμμα. Οπως έχει ειπωθεί σχηματικά, θα έχει 70% μέτρα που περιείχε το Μνημόνιο και 30% νέα μέτρα. Με την έγκρισή του, θα κερδηθεί χρόνος ώστε η χώρα να έχει την ευκαιρία να καταρτίσει ένα εθνικό πρόγραμμα μεταρρύθμισης και ανασυγκρότησής της, το οποίο θα υποβληθεί για έγκριση (έως) τον Αύγουστο. Τότε θα τεθεί το ζήτημα της ελάφρυνσης του δημοσίου χρέους (όπερ το πιο κρίσιμο και σημαντικό...) και, σε συνάρτηση με αυτό, αναμένεται να τεθεί και το ζήτημα της αναθεώρησης του δημοσιονομικού στόχου για το 2015 - η μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων. Μέχρι τότε;

Αυτό είναι το δεύτερο ερώτημα: Πώς θα φτάσουμε μέχρι τον Αύγουστο; Αν η διαπραγμάτευση για το νέο πρόγραμμα θα είναι λιγότερο ή περισσότερο δύσκολη, εξαρτάται από την πορεία της χώρας μέχρι τότε.

Ας σημειώσουμε δύο στοιχεία: (α) Από τον Δεκέμβριο, οι καταθέσεις έχουν μειωθεί κατά 19 δισ. ευρώ, είτε επειδή «καίγονται» για να εξυπηρετηθούν υποχρεώσεις είτε για λόγους ανασφάλειας. Οτι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μας ενέκρινε επιπλέον 5,6 δισ. μέσω του μηχανισμού έκτακτης χρηματοδότησης (ELA), όχι μόνο δεν προσφέρεται για πανηγυρισμούς αλλά, αντιθέτως, συνιστά αιτία ανησυχίας. (β) Η υστέρηση των φορολογικών εσόδων που άρχισε τους τελευταίους μήνες του 2014 συνεχίζεται. Ηδη, τον Ιανουάριο τα έσοδα ήταν κατά 936 εκατ. (20,3%) λιγότερα από τα προγραμματισμένα. Αν δεν απαιτηθεί η λήψη πρόσθετων μέτρων για αύξηση εσόδων και/ή μείωση δαπανών, δεν είναι πιθανό να επιτραπεί αύξηση των δαπανών - με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Η πορεία έως τον Αύγουστο θα είναι ακανθώδης. Εχει σημασία να διατηρηθεί σταθερός ο προσανατολισμός της κυβέρνησης, που απολαμβάνει μια πρωτοφανή κοινωνική αποδοχή. Δεν της δόθηκε εντολή να κάνει θαύματα μέσα σε έξι ημέρες, εβδομάδες ή μήνες. Της δόθηκε εντολή ανασυγκρότησης της χώρας, σε κάθε επίπεδο, με ορίζοντα την 4ετία, μέσα στην Ευρωζώνη. Από μία σκοπιά, το κρίσιμο δεν είναι η λήξη της εσωτερικής υποτίμησης - πρακτικά, αυτή έχει ολοκληρωθεί, η εσωτερική υποτίμηση εξασθενεί και φρενάρει, αφού τα εισοδήματα του ελληνικού λαού έχουν ήδη μειωθεί κατά 40%. Το κρίσιμο είναι η αντιμετώπιση της ανεργίας, η αποκατάσταση της πιο σκληρής αδικίας, αυτής που έγινε σε βάρος 1,5 εκατ. συνανθρώπων μας που το εισόδημά τους δεν μειώθηκε, μηδενίστηκε.

Η απορρόφηση της ανεργίας προϋποθέτει ανάπτυξη. Και αυτή προϋποθέτει τομές στο κράτος, αναστήλωση του αισθήματος της δικαιοσύνης και εμπιστοσύνης με πάταξη της διαφθοράς, της φοροδιαφυγής-φοροαποφυγής, μεγάλες μεταρρυθμίσεις παντού, περιλαμβανομένων αυτών που υπήρχαν στο Μνημόνιο αλλά το άρρωστο πολιτικό σύστημα απέφυγε να τις υλοποιήσει. Εν αρχή, προϋποθέτει συμφωνία με τους εταίρους μας.