Επιείκεια
Μιχάλης Μητσός, Τα Νέα, Δημοσιευμένο: 2020-09-16
Να λοιπόν που μια φωτιά μπορεί να αποβεί μερικές φορές ευεργετική. Ηταν τέτοια η ντροπή από τις εικόνες των άστεγων προσφύγων της Μόριας που δημοσιεύτηκαν στον διεθνή Τύπο, ώστε κινητοποιήθηκαν άμεσα οι διαδικασίες σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ακόμη και η δημοσιοποίηση του σχεδίου της Κομισιόν επισπεύσθηκε κατά μία εβδομάδα. Αρχικά είχε οριστεί για τις 23 Σεπτεμβρίου, στη συνέχεια μετατέθηκε για τις 30 ώστε να μην έχουν έναν επιπλέον πονοκέφαλο οι ευρωπαίοι ηγέτες στη σύνοδο κορυφής, μετά τη φωτιά όμως επανήλθε στην αρχική ημερομηνία.
Ο εμπρησμός έφερε στην επιφάνεια μερικούς μύθους. Οπως, για παράδειγμα, ότι αν δεν βλέπεις τους πρόσφυγες γίνονται με κάποιον τρόπο αόρατοι. Οτι αν τους στοιβάζεις σε καταυλισμούς, μια μέρα θα εξαϋλωθούν. Δεν συνέβη κάτι τέτοιο. Και μάλλον ούτε θα συμβεί. Την περασμένη Πέμπτη, ο υπουργός Εσωτερικών της Γαλλίας απαγόρευσε στις ανθρωπιστικές οργανώσεις να μοιράζουν γεύματα στους πρόσφυγες στο Καλαί. Ελπίζει ότι έτσι θα τους αναγκάσει να φύγουν; Δεν θα φύγουν.
Ενας άλλος μύθος είναι ότι το κλείσιμο των συνόρων οδηγεί σε μείωση των μεταναστευτικών ροών. Οι ροές αυτές διέπονται από σύνθετους παράγοντες που δεν ελέγχονται από τις κυβερνήσεις, λέει στη Libération ο Φρανσουά Ζεμέν, ειδικός για τη μετανάστευση στο Πανεπιστήμιο της Λιέγης και συγγραφέας του υπό έκδοση βιβλίου «Ολοι έχουμε έναν μαύρο φίλο: ας τελειώνουμε με τις στείρες αντιπαραθέσεις για τις μεταναστεύσεις». Παράγοντες οικονομικούς, εθνικούς, ακόμη και περιβαλλοντικούς. Παράγοντες που μερικές φορές συνδέονται με παράλογες προσδοκίες, όπως για παράδειγμα ότι η ζωή στον τόπο υποδοχής θα είναι οπωσδήποτε καλύτερη. Αντί να προσπαθούμε λοιπόν να περιορίσουμε και να ελέγξουμε τις μεταναστεύσεις, κάτι που είναι μάταιο, πρέπει να τις οργανώσουμε. Αλλά κανείς ηγέτης δεν διακινδυνεύει να το εξηγήσει αυτό στην κοινή γνώμη - με εξαίρεση ίσως την Ανγκελα Μέρκελ.
Ο μεγαλύτερος μύθος είναι βέβαια ότι η συμφωνία της ΕΕ με την Τουρκία θα έλυνε το πρόβλημα. Αντιθέτως, τον διαιώνισε. Και έδωσε στον Ερντογάν έναν μοχλό πίεσης για να εκβιάζει την Ευρώπη.
Το πώς θα αξιοποιήσει η Ευρώπη τη διάλυση αυτών των μύθων μένει να το δούμε. Το βέβαιο είναι ότι ο εμπρησμός της Μόριας ταρακούνησε συνειδήσεις. Και, όπως λένε ευρωπαίοι διπλωμάτες στο Politico, διευκόλυνε την Κομισιόν να προχωρήσει τα σχέδιά της. Το παν είναι τώρα να μη χαθεί το momentum λόγω της πανδημίας ή άλλων κρίσεων.
Μην είστε λοιπόν τόσο αυστηρός, κύριε Χρυσοχοΐδη, με τους εμπρηστές. Ούτε καν μʼ εκείνους που τραγουδούσαν «Bye bye Mόρια» την ώρα που καιγόταν το ΚΥΤ. Κατέστρεψαν δημόσια περιουσία, βέβαια, και πρέπει να καταλάβουν ότι αυτό ήταν λάθος. Μερικά λάθη όμως φέρνουν αποτέλεσμα. Αφήστε λοιπόν άλλους υπουργούς να ζητούν εξορίες και απελάσεις. Κι εσείς δείξτε επιείκεια. Δώστε λίγο μεγαλύτερη έμφαση στην ευαισθησία έναντι της αυστηρότητας και στον ανθρωπισμό έναντι της νομιμότητας. Θα νιώσετε καλύτερα.
Ο εμπρησμός έφερε στην επιφάνεια μερικούς μύθους. Οπως, για παράδειγμα, ότι αν δεν βλέπεις τους πρόσφυγες γίνονται με κάποιον τρόπο αόρατοι. Οτι αν τους στοιβάζεις σε καταυλισμούς, μια μέρα θα εξαϋλωθούν. Δεν συνέβη κάτι τέτοιο. Και μάλλον ούτε θα συμβεί. Την περασμένη Πέμπτη, ο υπουργός Εσωτερικών της Γαλλίας απαγόρευσε στις ανθρωπιστικές οργανώσεις να μοιράζουν γεύματα στους πρόσφυγες στο Καλαί. Ελπίζει ότι έτσι θα τους αναγκάσει να φύγουν; Δεν θα φύγουν.
Ενας άλλος μύθος είναι ότι το κλείσιμο των συνόρων οδηγεί σε μείωση των μεταναστευτικών ροών. Οι ροές αυτές διέπονται από σύνθετους παράγοντες που δεν ελέγχονται από τις κυβερνήσεις, λέει στη Libération ο Φρανσουά Ζεμέν, ειδικός για τη μετανάστευση στο Πανεπιστήμιο της Λιέγης και συγγραφέας του υπό έκδοση βιβλίου «Ολοι έχουμε έναν μαύρο φίλο: ας τελειώνουμε με τις στείρες αντιπαραθέσεις για τις μεταναστεύσεις». Παράγοντες οικονομικούς, εθνικούς, ακόμη και περιβαλλοντικούς. Παράγοντες που μερικές φορές συνδέονται με παράλογες προσδοκίες, όπως για παράδειγμα ότι η ζωή στον τόπο υποδοχής θα είναι οπωσδήποτε καλύτερη. Αντί να προσπαθούμε λοιπόν να περιορίσουμε και να ελέγξουμε τις μεταναστεύσεις, κάτι που είναι μάταιο, πρέπει να τις οργανώσουμε. Αλλά κανείς ηγέτης δεν διακινδυνεύει να το εξηγήσει αυτό στην κοινή γνώμη - με εξαίρεση ίσως την Ανγκελα Μέρκελ.
Ο μεγαλύτερος μύθος είναι βέβαια ότι η συμφωνία της ΕΕ με την Τουρκία θα έλυνε το πρόβλημα. Αντιθέτως, τον διαιώνισε. Και έδωσε στον Ερντογάν έναν μοχλό πίεσης για να εκβιάζει την Ευρώπη.
Το πώς θα αξιοποιήσει η Ευρώπη τη διάλυση αυτών των μύθων μένει να το δούμε. Το βέβαιο είναι ότι ο εμπρησμός της Μόριας ταρακούνησε συνειδήσεις. Και, όπως λένε ευρωπαίοι διπλωμάτες στο Politico, διευκόλυνε την Κομισιόν να προχωρήσει τα σχέδιά της. Το παν είναι τώρα να μη χαθεί το momentum λόγω της πανδημίας ή άλλων κρίσεων.
Μην είστε λοιπόν τόσο αυστηρός, κύριε Χρυσοχοΐδη, με τους εμπρηστές. Ούτε καν μʼ εκείνους που τραγουδούσαν «Bye bye Mόρια» την ώρα που καιγόταν το ΚΥΤ. Κατέστρεψαν δημόσια περιουσία, βέβαια, και πρέπει να καταλάβουν ότι αυτό ήταν λάθος. Μερικά λάθη όμως φέρνουν αποτέλεσμα. Αφήστε λοιπόν άλλους υπουργούς να ζητούν εξορίες και απελάσεις. Κι εσείς δείξτε επιείκεια. Δώστε λίγο μεγαλύτερη έμφαση στην ευαισθησία έναντι της αυστηρότητας και στον ανθρωπισμό έναντι της νομιμότητας. Θα νιώσετε καλύτερα.
