Θα βρουν το «παράθυρο ευκαιρίας» που ψάχνουν;
Παναγιώτης Παναγιώτου, Η Εφημερίδα των Συντακτών, Δημοσιευμένο: 2021-01-07
Ο ανασχηματισμός ήταν σαφής και εύγλωττος πολιτικά. Εντάσσεται σε μια στρατηγική κομματικής συσπείρωσης με κρίσιμη αναβάθμιση της δεξιάς πτέρυγας. Οι «χαριτωμενιές» τελείωσαν… Ούτε τεχνοκράτες, ούτε κεντροαριστεροί, ούτε «άριστοι», ούτε διορθώσεις σε κρίσιμους τομείς (όπως λ.χ. υγεία, παιδεία κ.λπ.) που προϋποθέτουν αποδοχή αποτυχίας. Και βέβαια δεν είναι ανασχηματισμός «μακράς πνοής» ή «μεταρρυθμιστικού οίστρου».
Είναι σχήμα συνέχειας, με ενίσχυση της κομματικής συσπείρωσης, που αναζητά κατάλληλο χρόνο για πρόωρες εκλογές εντός της τρέχουσας χρονιάς.
Το «παράθυρο ευκαιρίας» έχει δύο προϋποθέσεις: πρώτον να «κοπάσει» η πανδημία με όρους που θα μπορεί να εκμεταλλευτεί ώς ένα βαθμό πολιτικά η Ν.Δ.
Και δεύτερον, η έκταση της οικονομικής κρίσης και των συνεπειών της για την κοινωνία να μην έχει προλάβει να πάρει τις πραγματικές διαστάσεις της με τη βοήθεια προσωρινών οικονομικών διευκολύνσεων και κυρίως αφειδών υποσχέσεων για τις «καλύτερες ημέρες» που έρχονται...
Ομως στο παιχνίδι των πρόωρων εκλογών υπάρχει κι ένα τρίτο κρίσιμο στοιχείο, πέραν της πανδημίας και της οικονομίας: τα ελληνοτουρκικά! Είναι το πιο δύσκολο πρόβλημα για τον Μητσοτάκη, γιατί η επίλυσή του διχάζει το κόμμα του.
Με καταλύτη την εκλογή Μπάιντεν (σχετικό άρθρο μου στις 21/12/2020, «Η Εφημερίδα των Συντακτών»), θα αρχίσουν, κατά πάσα πιθανότητα μέσα στον μήνα οι διερευνητικές συνομιλίες Ελλάδας - Τουρκίας και παράλληλα οι συνομιλίες για το Κυπριακό, με πρωτοβουλία του γ.γ. του ΟΗΕ Αντ. Γκουτέρες.
Η πίεση για μια λύση θα είναι ασφυκτική και από πολλές μεριές. Και το σωστό φυσικά είναι να βρεθεί τελικά λύση μέσω του διαλόγου με βάση το διεθνές δίκαιο και με ενδεχόμενη προσφυγή στο Δικαστήριο της Χάγης. Είναι κάτι που δεν μπορεί να αποφύγει ο Μητσοτάκης.
Προφανώς οι διαβουλεύσεις θα κρατήσουν χρόνο, όχι όμως ατέρμονο. Η κυβέρνηση δεν μπορεί να διακινδυνεύσει να δρομολογήσει λύση ως προς τα ελληνοτουρκικά πριν κάνει εκλογές, γιατί τότε η ρήξη στο κόμμα της Ν.Δ. θα είναι αναπόφευκτη.
Αρα πρέπει ο κ. Μητσοτάκης να επιδιώξει εκλογές μέσα στους επόμενους 8-10 μήνες με ενωμένο κόμμα και κυρίως ενσωματώνοντας τη δεξιά πτέρυγα.
Αυτό αποτυπώθηκε ευανάγνωστα στον ανασχηματισμό. Οχι μόνο με τον Βορίδη, αλλά «καταπίνοντας» και τις διαφοροποιήσεις των υπουργείων Εξωτερικών και Αμυνας με το Μαξίμου.
Είναι εφικτό κάτι τέτοιο; Προφανώς είναι δύσκολο με κριτήριο την αποδεδειγμένη διαχειριστική ανικανότητα της κυβέρνησης, που με τον χρόνο αποκαλύπτεται, όλο και περισσότερο, αλλά και λόγω των κοινωνικά συντηρητικών και ξεπερασμένων ιδεολογικών πολιτικών απόψεών της και των σχετικών δεσμεύσεων που έχει.
Ανέφικτο όμως εξ ορισμού δεν είναι. Με δεδομένη φυσικά την υφιστάμενη φθορά… Γιατί η πανδημία έχει δημιουργήσει μια «εξωγενή» παγκόσμια και πανευρωπαϊκή κρίση με δυσμενείς υγειονομικές και οικονομικές συνέπειες κατ’ αρχάς για όλες τις ευρωπαϊκές χώρες.
Εάν τα εμβόλια, όπως αναμένουμε, περιορίσουν σ’ έναν εύλογο χρόνο την πανδημία και οι πόροι που έχουν δεσμευτεί, διαχυθούν στην οικονομία έγκαιρα (έστω και μερικώς και ανισομερώς), μπορεί να δημιουργηθεί ενδεχομένως, σε συνδυασμό και με την κατάλληλη προπαγάνδα, ένα «παράθυρο» εκλογικής ευκαιρίας για τη Ν.Δ., εφ’ όσον διατηρεί ακόμη ένα δημοσκοπικό προβάδισμα.
Ο καλόπιστος αναγνώστης θα διερωτηθεί: και γιατί να μην εξαντλήσει την τετραετία, αξιοποιώντας τους τεράστιους πόρους του Ταμείου Ανασυγκρότησης αλλά και την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη για τα «χρέη της πανδημίας», που θα είναι σχεδόν υποχρεωτική, καθώς αφορά πολλές και ισχυρές ευρωπαϊκές χώρες;
Ομως η ανάγκη επίλυσης των ελληνοτουρκικών διαφορών πιέζει τον Μητσοτάκη για πρόωρες εκλογές εντός του έτους, περισσότερο από τις φθορές που δημιουργεί η υγειονομική και οικονομική κρίση. Είναι υποχρεωμένος να ψάξει να βρει «παράθυρο ευκαιρίας».
Σ’ αυτό το πλαίσιο, με το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών το επόμενο 10μηνο, είναι επείγον ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, το ΚΙΝ.ΑΛΛ. και οι άλλες προοδευτικές δυνάμεις (μακάρι όλες), που αντιτίθενται στις συντηρητικές -κοινωνικά, οικονομικά και θεσμικά- επιλογές της Ν.Δ., να βρουν τρόπους να καλλιεργήσουν συνθήκες πολιτικής συνεργασίας. Το επιβάλλει όχι μόνο ο εκλογικός νόμος της απλής αναλογικής, αλλά η ανάγκη για μια σύγχρονη προοδευτική διακυβέρνηση της χώρας.
Είναι σχήμα συνέχειας, με ενίσχυση της κομματικής συσπείρωσης, που αναζητά κατάλληλο χρόνο για πρόωρες εκλογές εντός της τρέχουσας χρονιάς.
Το «παράθυρο ευκαιρίας» έχει δύο προϋποθέσεις: πρώτον να «κοπάσει» η πανδημία με όρους που θα μπορεί να εκμεταλλευτεί ώς ένα βαθμό πολιτικά η Ν.Δ.
Και δεύτερον, η έκταση της οικονομικής κρίσης και των συνεπειών της για την κοινωνία να μην έχει προλάβει να πάρει τις πραγματικές διαστάσεις της με τη βοήθεια προσωρινών οικονομικών διευκολύνσεων και κυρίως αφειδών υποσχέσεων για τις «καλύτερες ημέρες» που έρχονται...
Ομως στο παιχνίδι των πρόωρων εκλογών υπάρχει κι ένα τρίτο κρίσιμο στοιχείο, πέραν της πανδημίας και της οικονομίας: τα ελληνοτουρκικά! Είναι το πιο δύσκολο πρόβλημα για τον Μητσοτάκη, γιατί η επίλυσή του διχάζει το κόμμα του.
Με καταλύτη την εκλογή Μπάιντεν (σχετικό άρθρο μου στις 21/12/2020, «Η Εφημερίδα των Συντακτών»), θα αρχίσουν, κατά πάσα πιθανότητα μέσα στον μήνα οι διερευνητικές συνομιλίες Ελλάδας - Τουρκίας και παράλληλα οι συνομιλίες για το Κυπριακό, με πρωτοβουλία του γ.γ. του ΟΗΕ Αντ. Γκουτέρες.
Η πίεση για μια λύση θα είναι ασφυκτική και από πολλές μεριές. Και το σωστό φυσικά είναι να βρεθεί τελικά λύση μέσω του διαλόγου με βάση το διεθνές δίκαιο και με ενδεχόμενη προσφυγή στο Δικαστήριο της Χάγης. Είναι κάτι που δεν μπορεί να αποφύγει ο Μητσοτάκης.
Προφανώς οι διαβουλεύσεις θα κρατήσουν χρόνο, όχι όμως ατέρμονο. Η κυβέρνηση δεν μπορεί να διακινδυνεύσει να δρομολογήσει λύση ως προς τα ελληνοτουρκικά πριν κάνει εκλογές, γιατί τότε η ρήξη στο κόμμα της Ν.Δ. θα είναι αναπόφευκτη.
Αρα πρέπει ο κ. Μητσοτάκης να επιδιώξει εκλογές μέσα στους επόμενους 8-10 μήνες με ενωμένο κόμμα και κυρίως ενσωματώνοντας τη δεξιά πτέρυγα.
Αυτό αποτυπώθηκε ευανάγνωστα στον ανασχηματισμό. Οχι μόνο με τον Βορίδη, αλλά «καταπίνοντας» και τις διαφοροποιήσεις των υπουργείων Εξωτερικών και Αμυνας με το Μαξίμου.
Είναι εφικτό κάτι τέτοιο; Προφανώς είναι δύσκολο με κριτήριο την αποδεδειγμένη διαχειριστική ανικανότητα της κυβέρνησης, που με τον χρόνο αποκαλύπτεται, όλο και περισσότερο, αλλά και λόγω των κοινωνικά συντηρητικών και ξεπερασμένων ιδεολογικών πολιτικών απόψεών της και των σχετικών δεσμεύσεων που έχει.
Ανέφικτο όμως εξ ορισμού δεν είναι. Με δεδομένη φυσικά την υφιστάμενη φθορά… Γιατί η πανδημία έχει δημιουργήσει μια «εξωγενή» παγκόσμια και πανευρωπαϊκή κρίση με δυσμενείς υγειονομικές και οικονομικές συνέπειες κατ’ αρχάς για όλες τις ευρωπαϊκές χώρες.
Εάν τα εμβόλια, όπως αναμένουμε, περιορίσουν σ’ έναν εύλογο χρόνο την πανδημία και οι πόροι που έχουν δεσμευτεί, διαχυθούν στην οικονομία έγκαιρα (έστω και μερικώς και ανισομερώς), μπορεί να δημιουργηθεί ενδεχομένως, σε συνδυασμό και με την κατάλληλη προπαγάνδα, ένα «παράθυρο» εκλογικής ευκαιρίας για τη Ν.Δ., εφ’ όσον διατηρεί ακόμη ένα δημοσκοπικό προβάδισμα.
Ο καλόπιστος αναγνώστης θα διερωτηθεί: και γιατί να μην εξαντλήσει την τετραετία, αξιοποιώντας τους τεράστιους πόρους του Ταμείου Ανασυγκρότησης αλλά και την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη για τα «χρέη της πανδημίας», που θα είναι σχεδόν υποχρεωτική, καθώς αφορά πολλές και ισχυρές ευρωπαϊκές χώρες;
Ομως η ανάγκη επίλυσης των ελληνοτουρκικών διαφορών πιέζει τον Μητσοτάκη για πρόωρες εκλογές εντός του έτους, περισσότερο από τις φθορές που δημιουργεί η υγειονομική και οικονομική κρίση. Είναι υποχρεωμένος να ψάξει να βρει «παράθυρο ευκαιρίας».
Σ’ αυτό το πλαίσιο, με το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών το επόμενο 10μηνο, είναι επείγον ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, το ΚΙΝ.ΑΛΛ. και οι άλλες προοδευτικές δυνάμεις (μακάρι όλες), που αντιτίθενται στις συντηρητικές -κοινωνικά, οικονομικά και θεσμικά- επιλογές της Ν.Δ., να βρουν τρόπους να καλλιεργήσουν συνθήκες πολιτικής συνεργασίας. Το επιβάλλει όχι μόνο ο εκλογικός νόμος της απλής αναλογικής, αλλά η ανάγκη για μια σύγχρονη προοδευτική διακυβέρνηση της χώρας.
