Ο πρωταθλητισμός της υποδιαστολής

Η κυβέρνηση επιδίδεται σε έναν (ιδιάζοντα) πρωταθλητισμό, αυτόν της υποδιαστολής: Πόσα δέκατα της μονάδας αυξάνεται το ΑΕΠ περισσότερο από τα ΑΕΠ άλλων ευρωπαϊκών χωρών.

Υποτίθεται ότι αυτό δείχνει πως η ελληνική οικονομία είναι πιο δυναμική κι οι τυχεροί ιθαγενείς αυτού του τόπου απολαμβάνουν τους καρπούς της κυβερνητικής μέριμνας. Αλλά ο δυναμισμός μιας οικονομίας κρίνεται, τελικά, απ’ το αν δημιουργεί καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας. Κι η ελληνική οικονομία πρωταγωνιστεί στην υπερπαραγωγή νεόπτωχων, φτωχών όχι επειδή είναι άνεργοι αλλά επειδή έχουν δουλειά, με γλίσχρους μισθούς: Το 62,5% των μισθωτών παίρνουν έως 1.200 ευρώ μικτά, έως 956 καθαρά. Για λόγους, δε, πληρότητας της εικόνας, σημειώστε ότι η μέση σύνταξη του ιδιωτικού τομέα είναι 766 ευρώ. Τα δέκατα αύξησης του ΑΕΠ συνοδεύονται με μια έκρηξη κοινωνικών ανισοτήτων, στο εισόδημα και, πολύ περισσότερο, στον πλούτο.

Δεύτερη ένσταση είναι ότι η ελληνική οικονομία έχασε πάνω από το ένα τέταρτο του ΑΕΠ της στην παρατεταμένη κρίση χρέους, άρα ήταν εύλογο να τρέξει λίγο ταχύτερα. Πολύ περισσότερο -η τρίτη ένσταση- που είναι κατά κύριο λόγο μια οικονομία (παραδοσιακού, κυρίως, χαρακτήρα) υπηρεσιών, δεν διαθέτει ανάλογη παραγωγική βάση με εκείνην των ανεπτυγμένων ευρωπαϊκών οικονομιών, με αποτέλεσμα να μην υποστεί τις βαριές συνέπειες της ενεργειακής κρίσης που εκείνες υπέστησαν. Τέταρτη ένσταση, οι ρυθμοί που πετυχαίνουμε οφείλονται εν πολλοίς στις (επενδυτικές/καταναλωτικές) δαπάνες που γίνονται χάρη στο ευρωπαϊκό λεφτόδεντρο, το ΤΑΑ. Με την ολοκλήρωσή τους, τέλη 2026, οι ρυθμοί του ΑΕΠ πέφτουν στην περιοχή του 1% -μόνο.

Η επικέντρωση στα δέκατα της αύξησης του ΑΕΠ, βεβαίως, δεν είναι τυχαία: Υπηρετεί ευρύτερες προπαγανδιστικές επιδιώξεις.

Αφενός, αυτός ο ιδιόμορφος πρωταθλητισμός των δέκατων οικονομικής μεγέθυνσης τείνει να δικαιώνει τον τύπο της οικονομικής μεγέθυνσης: Αφού το μοντέλο δουλεύει καλά, άρα αυτό είναι το κατάλληλο, αυτό προκρίνει η «αγορά», και όλα τα άλλα, περί αλλαγής οικονομικού προτύπου, είναι κάποιες εκτός πραγματικότητας φαντασιώσεις - λέει ο μύθος. Αυτό μεταφράζεται σε εφαρμοσμένη πολιτική, όπως επιβεβαιώνεται κι από τη -με μεγάλη αδιαφάνεια- διαχείριση των ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων: Αντί να προωθείται με στοχοπροσήλωση ο πράσινος και ψηφιακός εκσυγχρονισμός της ελληνικής οικονομίας και η βιώσιμη ανάπτυξη της παραγωγικής βάσης της, χρηματοδοτείται η αναπαραγωγή του παραδοσιακού μοντέλου. Τόσα λεφτά πάνε σε επιδόματα, στις μαύρες τρύπες του κοινωνικού κράτους ή, πάλι, σε τσιμέντα...

Τελικά, ο πρωταθλητισμός των δέκατων μεγέθυνσης τείνει να αποσιωπά θεμελιώδη ερωτήματα και να εκτρέπει την (αναγκαία και -θα επιβεβαιωθεί στο χρόνο- αναντικατάστατη) συζήτηση για το δημοκρατικό προσδιορισμό απαντήσεων. Πέρα από τα δέκατα της μεγέθυνσης, υπάρχει κι η βαθύτερη ουσία της πολιτικής για μια κοινωνία που θέλει να λέγεται δημοκρατική: Πώς, ποιοι στόχοι βιώσιμης μεγέθυνσης τίθενται, σε ποιο πλαίσιο ευρύτερης, πραγματικά αναπτυξιακής πολιτικής, με ποιους θεσμούς συμμετοχικούς (ή αποκλεισμού;..), με ποιο πλαίσιο και σε ποια πεδία συνεργασίας δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, με τί είδους πρόνοιες για την αντιμετώπιση των παρενεργειών στο περιβάλλον και άλλες, με ποιες αξίες και προτεραιότητες που θα διέπουν την προσπάθεια και θα υπηρετούνται από αυτήν.

Τέτοια θέματα δεν συζητούνται αλλά (ή, επειδή) είναι η ουσία. Παρότι επηρεάζουν τα ποσοστά μεγέθυνσης ενώ, όπως δείχνει η σημερινή πραγματικότητα, ελάχιστα επηρεάζονται από αυτά.