Η κρίση, το χάος, η έξοδος

Βρισκόμαστε σε μια περίοδο δύσκολη, που μέσα από μια σοβαρή κρίση γεννοβολάει κάτι καινούργιο. Κανείς δεν είναι έξω απ’ αυτή την κρίση. Το ζήτημα δεν είναι να την περιγράψουμε απλώς, να την ξορκίσουμε ή να την εκμεταλλευτούμε μικροκομματικά. Το ζήτημα είναι να την κατανοήσουμε, να την αναλύσουμε και αναζητήσουμε διεξόδους ρεαλιστικές προς όφελος των πολλών, των εργαζομένων και συνολικά της πατρίδας μας.

Το κείμενο είχε γραφεί πριν ξεσπάσουν τα γεγονότα στην Αθήνα και στις άλλες μεγάλες πόλεις. Εκρινα αναγκαίο να περιλάβω μερικές σκέψεις.

Με κατέχει, όπως όλους, μια ασυγκράτητη οργή και αγανάκτηση. Πρώτα για τον φόνο του νεαρού μαθητή, του Αλέξη, που βύθισε σε βαθύ πένθος ολόκληρη την Ελλάδα. Και στάθηκε η θρυαλλίδα μιας πρωτοφανέρωτης έκρηξης που κινητοποίησε εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους, με πρώτη τη νεολαία. Οι διαδηλώσεις, οι συγκεντρώσεις ήταν η αυθόρμητη απάντηση στο έγκλημα και ήταν μια υγιής, υγιέστατη αντίδραση της κοινωνίας που έδειξε πως ζει, πως υπάρχει. Ως εδώ. Από κει και ύστερα οι εμπρησμοί, οι καταστροφές, οι λεηλασίες ήταν μια οικτρή συνέχεια που μόνο προβοκάτορες, άθλια υποκείμενα, κινούμενα από σκοτεινές επιδιώξεις ορκισμένων εχθρών της Δημοκρατίας που έχουν σαν στόχο το ειρηνικό μαζικό κίνημα, μπορούσαν να το αποτολμήσουν. Οι τάχατες αντιεξουσιαστές, οι τάχατες αναρχικοί, οι κουκουλοφόροι, οι ποικιλώνυμοι δειλοί ταραχοποιοί και κάποιοι ανώριμοι νεαροί που κάνουν σύγχυση ανάμεσα στα επαναστατικά γεγονότα και σε ευκαιρίες για πλιάτσικο και κάποιοι άλλοι που αρέσκονται να παίζουν τους κλέφτες και αστυνόμους ήταν οι ήρωες αυτών των ταραχών που βύθισαν στην απόγνωση εκατοντάδες καταστηματάρχες και χιλιάδες εργαζομένους, που έχασαν τις δουλειές τους και το γλίσχρο μεροκάματο. Ολους αυτούς που τους κατηγορώ στο όνομα της ιστορίας του εργατικού κινήματος, τους ΑΠΑΓΟΡΕΥΩ να επικαλούνται το όνομα της Αριστεράς. Δεν έχουν, ούτε μπορούσαν να έχουν καμία σχέση μαζί της. Και τους κατηγορώ ακόμα μία φορά σαν προβοκάτορες, εχθρούς της Δημοκρατίας. Και τους καλώ, αν έχουν κουκούτσι μυαλό και αίσθημα ευθύνης, να εγκαταλείψουν τις άθλιες μεθόδους τους και να εξαφανιστούν από τη δημόσια ζωή.

Μας λένε, το φαινόμενο της κρίσης είναι παγκόσμιο. Ναι είναι! Αλλά αυτό ταυτόχρονα χρησιμοποιείται για να συγκαλύψει τις ελληνικές ιδιαιτερότητες, τις ευθύνες των ντόπιων που συμπορεύτηκαν χρόνια με τους μεγάλους, τους ξένους. Και τους ακολούθησαν στις συνταγές του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού, στον ξέφρενο δρόμο της συμπίεσης των λαϊκών εισοδημάτων, της εξουδετέρωσης των κατακτήσεων των εργαζομένων, της συρρίκνωσης της ζήτησης, της υπερχρέωσης των νοικοκυριών, της εμφάνισης με απειλητικές διαστάσεις του φαινομένου της ανεργίας, της νέας φτώχιας, της διάλυσης του παραγωγικού ιστού, της συστηματικής επίθεσης κατά του κράτους πρόνοιας, με όλες τις οικτρές συνέπειες στην υποβάθμιση των κοινωνικών υπηρεσιών, ιδιαίτερα υγείας - παιδείας. Σ’ αυτά να προσθέσουμε την εκτίναξη της διαφθοράς, την επιδημία των σκανδάλων, την καταβύθιση των αρχουσών τάξεων σ’ ένα βούρκο απίστευτου εγωισμού και ηθικής αμβλύτητας, που μετράται με την εξοργιστική απόσταση ανάμεσα στα εισοδήματα και τον τρόπο ζωής διαφορετικών ομάδων του πληθυσμού. Μια χαρακτηριστική εικόνα μάς προσφέρει το σκάνδαλο του Βατοπεδίου, όπου παπάδες και πολιτικοί τους προστάτες συναγωνίζονταν σε μια ευρηματική επιχείρηση διαρπαγής και λεηλασίας της δημόσιας περιουσίας υπό την ηγεσία ενός σατανικού ηγούμενου.

Αυτή τη ζοφερή κατάσταση καλείται να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση της Ν.Δ. Ηρθε στην εξουσία με την υπόσχεση να εφαρμόσει πολιτική σεμνότητας και ταπεινότητας. Επέλεξε λάθος πεδίο αναμέτρησης. Γιατί οι δυνάμεις στο εσωτερικό της, που βιάζονταν όχι για την επανίδρυση του κράτους, αλλά για την ανακατάληψή του και την αδίστακτη νομή του, ήταν ασυγκράτητες. Και οι σεμνότυφες επαγγελίες παραβιάστηκαν γρήγορα. Τώρα πια έγινε φανερό ότι αυτή η κυβέρνηση πρέπει να φύγει το γρηγορότερο. Και ποιος θα έρθει στη θέση της;

Κάποιοι στην Αριστερά προωθούν την ιδέα μιας κυβέρνησης της Αριστεράς ή με κύριο πυρήνα την Αριστερά (ΣΥΝ-ΣΥΡΙΖΑ). Ευχολόγιο και άκρατος βολονταρισμός!

Δεν ήρθε ακόμα η ώρα. Χρειάζεται πάρα πολλή δουλειά για να ’ρθει. Και θα ’ρθει. Αν κερδίσουμε τον νου και την καρδιά του Λαού μ’ ένα ρεαλιστικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων σε όλους τους τομείς. Και συγκροτήσουμε για στήριξη τη μεγάλη κοινωνική και πολιτική πλειοψηφία που από χρόνια κηρύχνει η ανανεωτική Αριστερά, χωρίς δογματισμούς, αποκλεισμούς και χωρίς -σήμερα, θα έλεγα- περιττές ηθικολογίες.

Το πρώτο βήμα που προτείνω είναι η συνάντηση των δύο μεγάλων ρευμάτων του ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΝ. Οχι απλώς μια συνάντηση κορυφής, αλλά συνάντηση, συνεργασία, ώσμωση των δύο μεγάλων ρευμάτων με κοινή δράση, κοινές συζητήσεις, κοινές προγραμματικές κατευθύνσεις. Αυτό το τελευταίο θέλει ιδιαίτερη προσοχή. Οσο είναι απαραίτητο, όχι σαν φράσεις, αλλά ουσιαστικά, τόσο είναι παγιδευτικό γιατί κάποιοι το επικαλούνται σαν άλλοθι -ότι δηλαδή δεν είναι δυνατό να βρεθεί κοινή βάση για συμφωνία- για να μην προχωρήσει οποιαδήποτε διαδικασία για την εξεύρεση κοινής βάσης που παρά τις διαφορές είναι δυνατή αν υπάρξει ισχυρή βούληση γι’ αυτό.

Βλέποντας σε μεγάλους ορίζοντες, μπορούμε να πούμε ότι το ΠΑΣΟΚ μέσα και από την κρίση του ωρίμασε περισσότερο, κατανοεί πιο πολύ στη βάση του αλλά και στην ηγεσία του ότι η υπεροψία της εξουσίας, η αλαζονεία δεν του έκανε καθόλου καλό, δημιούργησε σκοτεινές περιοχές στη διακυβέρνησή του, που προκαλούν δυσπιστία απέναντι σε θετικές του διακηρύξεις. Πρέπει να πούμε ότι και ο δικός μας καταγγελτικός λόγος και η υπερφίαλη διεκδίκηση, ότι εμείς έχουμε σε όλα δίκιο, δημιουργούν εύλογες απώσεις και από την άλλη πλευρά. Για να ’μαστε ρεαλιστές, δυσκολίες και διαφορές υπάρχουν και θα υπάρξουν. Παρ’ όλα αυτά πρέπει να καταβληθούν έντιμες και φωτισμένες προσπάθειες να προσεγγίσουν τα δύο μεγάλα δημοκρατικά ρεύματα ΠΑΣΟΚ και ΣΥΝ(ΣΥΡΙΖΑ) για να ασφαλίσουν την έφοδο προς τη Δημοκρατική Αναγέννηση και τον δημοκρατικό σοσιαλισμό που έχει ανάγκη ο τόπος. Σ’ αυτή την κατεύθυνση πρέπει να αναλάβουμε προσπάθειες για μιαν ευρύτερη συνάντηση με το ρεύμα της Σοσιαλδημοκρατίας, τώρα που ο νεοφιλελευθερισμός χρεοκόπησε και χρεώθηκε την ευθύνη για τη σημερινή παγκόσμια κρίση. Η παρουσία του Γ. Παπανδρέου ως προέδρου της Σ.Δ. Διεθνούς αποτελεί θετική συγκυρία. Χρειάζεται κι εδώ να απαλλαγούμε από τους σεκταρισμούς μας και να καταλάβουμε σε βάθος το μήνυμα ότι μπήκαμε σε νέα εποχή και ότι η Ιστορία αλλάζει σελίδα.