Και όμως... η κοινωνία κινείται

Η κοινωνία είναι εδώ! Αυτό αποδείχτηκε με τον πιο περίτρανο αλλά δυστυχώς όχι πιο ευχάριστο τρόπο τις τελευταίες ημέρες. Οι διαδηλώσεις, οι κινητοποιήσεις, οι εξεγέρσεις στις διάφορες πόλεις της Ελλάδας, ανεξαρτήτως και πέραν από τις ακραίες μορφές και τους βανδαλισμούς μιας μειοψηφίας, απέδειξαν ότι η ελληνική κοινωνία και υπάρχει και κινείται. Τα κοινωνικά προβλήματα είναι υπαρκτά και μεγεθύνονται, οι κοινωνικές ανισότητες και η φτώχεια μεγαλώνουν, οι ανάγκες και η ικανοποίησή τους υπολείπονται αισθητά των προσδοκιών που καλλιεργούν ύπουλα και καθημερινά τα ΜΜΕ, ενώ οι ελπίδες που γεννούν οι κάθε είδους υποσχέσεις των πολιτικών διαψεύδονται οικτρά την επομένη μέρα.

Η κοινωνική έκρηξη δεν αποτελεί παρά την έσχατη κραυγή απόγνωσης περί της ύπαρξης αυτής της κοινωνίας. Η κοινωνική διαμαρτυρία με όλες τις μορφές που λαμβάνει, στην πραγματικότητα δηλώνει την παρουσία κοινωνικών υποκειμένων.Δηλαδή της ύπαρξης ανθρώπων, εργαζομένων, πολιτών, νέων, φτωχών, αποκλεισμένων, μεταναστών που δεν ανήκουν και που δεν προβλέπουν ότι θα ενταχθούν στους προνομιούχους και κερδισμένους μιας παραπαίουσας οικονομίας, ενός κοινωνικού μοντέλου που μόλις κατέρρευσε. Στην μέχρι πρόσφατα σιωπηλή και υποβόσκουσα διαμαρτυρία των παλαιών χαμένων της παγκοσμιοποίησης ήλθαν να προστεθούν τα νέα θύματα της οικονομικής κρίσης. Και από κοντά ήλθε η διαμαρτυρία και η εξέγερση των μελλοντικών θυμάτων που είναι οι νέοι.

Η νεολαία, οι νέοι ήταν και είναι πάντα φορείς αλλαγών σε όλα τα επίπεδα. Βιολογικά αποτυπώνουν τη δύναμη, το σφρίγος, τον αγώνα. Ιδεολογικά εκφράζουν την αναζήτηση. Κοινωνικά συμπυκνώνουν την άρνηση και το όραμα. Πολιτισμικά εκφράζουν την αντίθεσή τους σε κάθε παλιό, κατεστημένο, ιδιοτελές, υποκριτικό. Πολιτικά, τέλος, οι νέοι ενσωματώνουν το αδογμάτιστο, ασυμβίβαστο, ανεξάρτητο. Όλα αυτά τα στοιχεία χαρακτηρίζουν και την σημερινή κατάσταση των νέων στην Ελλάδα.

Το υπόστρωμα της σημερινής κοινωνικής πραγματικότητα που οδήγησε στην εξέγερση των νέων δεν προήλθε από το πουθενά. Φαίνεται να είναι το τέλος μιας διαδικασίας που διαμορφώνονταν σιγά-σιγά υπογείως όλα αυτά τα χρόνια. Η πλειοψηφία των πολιτικών και των πολιτικών σχηματισμών ούτε κατάλαβε, ούτε καταλαβαίνει, όπως φαίνεται από τις δηλώσεις τους και θέσεις που παίρνουν στις διάφορες συζητήσεις, αλλά ούτε και μπορεί να καταλάβει αυτήν τη νέα κοινωνική πραγματικότητα. Διότι οι πολιτικοί μας έρχονται από μια άλλη εποχή που κλείνει σχεδόν τέσσαρες δεκαετίες. Η έλλειψη κάποιου διχοτομικού γεγονότος (όπως παλαιότερα οι πόλεμοι) μας εμπόδισε να δούμε τις επερχόμενες αλλαγές, την νέα εποχή. Αυτή όμως η νέα εποχή είναι εδώ και την εξέφρασαν εξαιρετικά ανάγλυφα οι νέοι. Το πολιτικό σύστημα που δεν κατάλαβε τις κοινωνικές αλλαγές δεν είναι πλέον χρήσιμο . Χρειάζεται το ίδιο αλλαγές. Αλλαγές που να αντιστοιχούν στις κοινωνικές ανάγκες και τα οράματα των νέων.

Όσοι μελετούν και γνωρίζουν ιστορία δεν εκπλήσσονται. Όσοι γνωρίζουν την επιστήμη της κοινωνίας δεν απορούν. Κατανοούν και ερμηνεύουν. Όσοι ισχυρίζονται ότι θέλουν να ασχολούνται με την πολιτική πρέπει και να κατανοήσουν και να ερμηνεύσουν και να δώσουν λύσεις. Πρέπει να ερμηνεύσουν σωστά την διαμαρτυρία των νέων και να τροποποιήσουν το πολιτικό τους σχέδιο. Αλλιώς δεν έχουν λόγο να κάνουν πολιτική. Ας παραχωρήσουν τη θέση τους σε άλλους. Η κοινωνία χρειάζεται τους πολιτικούς για να λύνουν τα κοινωνικά προβλήματα που ανακύπτουν ή που θέτουν με τον δικό τους τρόπο οι πολίτες.

Αλήθεια ποιος πολιτικός θα τολμούσε σήμερα να καλέσει αυτή την «καυτή λάβα» της εξεγερμένης νεολαίας σε θεσμικό, χωρίς όρους και περιορισμούς διάλογο για τα προβλήματά της? Διάλογο όχι βέβαια του τύπου της Βουλής των εφήβων. Αλλά διάλογο ουσιαστικό που θα εξασφαλίζει την άμεση συμμετοχή των νέων στις πολιτικές αποφάσεις. Αυτό είναι κατά την γνώμη μου και το βαθύτερο νόημα της πρόσφατης κοινωνικής διαμαρτυρίας τους .