Οι εκλογές ως ερώτηση και απάντηση

Αν όλοι δεχόμαστε το εκλογικό αποτέλεσμα ως απάντηση του κυρίαρχου λαού, μπορούμε πάντα να διαφωνήσουμε για το ποια ήταν η ερώτηση. Αυτό γίνεται συνήθως.

Αλλά σήμερα, με την κρίση και κυρίως το δημοψήφισμα, φάνηκε καθαρά πόσο εύκολα διαστρεβλώνεται το νόημα της απάντησης όταν έχει προηγουμένως διαβαστεί μεροληπτικά το νόημα της ερώτησης.

Νομίζω, όμως, ότι στις επικείμενες εκλογές τα πράγματα θα ξεκαθαρίσουν κάπως, επειδή θα κληθούμε, υπό ευνοϊκότερες συνθήκες, να αποφασίσουμε αν και πώς συνδυάζονται οι δύο εκπεφρασμένοι πόθοι των περισσότερων Ελλήνων: να απαλλαγούμε από τα Μνημόνια και, ταυτόχρονα, να μη βγούμε από την Ευρώπη.

Μια καλύτερη αποσαφήνιση αυτού του προβληματικού συσχετισμού θα λειτουργήσει θετικά.

Κατ’ αρχάς, ως προς το συγκεκριμένο ερώτημα, η αντιπολίτευση δεν παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον επειδή οι απόψεις της δεν έχουν αλλάξει: πρέπει να παραμείνουμε στην ευρωζώνη, έστω κι αν αυτό συνεπάγεται τη λήψη μέτρων που είναι υπέρμετρα σκληρά ή άδικα.

Παραδόξως στο ίδιο συμπέρασμα έχει καταλήξει και το ΚΚΕ από εντελώς διαφορετική κατεύθυνση: ζητάει την έξοδο από την ευρωζώνη με το σκεπτικό ότι η παραμονή μας καθιστά μονόδρομο τη λήψη τέτοιων μέτρων.

Μόνον ο ΣΥΡΙΖΑ αμφισβήτησε την υποχρεωτική συνάρτηση της παραμονής μας στο ευρώ με τα σκληρά μέτρα που επέβαλαν τα Μνημόνια. Πρόκειται για μια ευφυέστατη πολιτική ταχυδακτυλουργία, όπως αποδείχθηκε εκ του αποτελέσματος.

Για να μην απογοητεύσει ούτε τους μεν που ήθελαν να παραμείνουμε, ούτε τους δε που έδιναν απόλυτη προτεραιότητα στην κατάργηση των μέτρων, παρέκαμψε το δίλημμα με το επιχείρημα ότι δεν είμαστε υποχρεωμένοι να διαλέξουμε.

Ο ΣΥΡΙΖΑ θα βάλει φωτιά σ’ ολόκληρη την Ευρώπη και ταυτόχρονα, από θέση ισχύος, θα πείσει ή θα εξαναγκάσει τους δανειστές εταίρους να κάνουν πίσω. (Αυτή την αποστολή ανέλαβε ο ανεκδιήγητος Γιάνης Βαρουφάκης με τα γνωστά αποτελέσματα).

Με την ίδια τακτική, ο ΣΥΡΙΖΑ κέρδισε και το δημοψήφισμα. Ζήτησε από τον λαό να απορρίψει τα μέτρα, δίνοντας ταυτόχρονα τη διαβεβαίωση ότι το βροντερό «όχι» δεν θα έχει καμία αρνητική συνέπεια.

Αντίθετα, θα ενίσχυε τη διαπραγματευτική μας θέση. (Και πάλι ο παντογνώστης rock star της οικονομίας).

Οταν το υπερήφανο «όχι» δεν κοστίζει τίποτα, γιατί να πεις ένα εθελόδουλο «ναι»; Πιστεύετε όμως ότι το 61% θα ψήφιζαν το ίδιο αν ήξεραν ότι το τίμημα θα ήταν η εκδίωξη από το ευρώ;

Κάπου εδώ τελείωσε και το παραμύθι. Οι συριζαίοι παραδέχτηκαν το προφανές: η προοπτική αποχώρησης της Ελλάδας, αντί να πανικοβάλει τα χρηματιστήρια και να κατεβάσει τους ευρωπαϊκούς λαούς στα οδοφράγματα, έγινε δεκτή από πολλούς με ανακούφιση. Ο Σόιμπλε, μάλιστα, προθυμοποιήθηκε να μας διευκολύνει!

Μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ, οι δύο πτέρυγες, μη μπορώντας πλέον να διατηρήσουν εν ζωή τον μύθο ότι εμείς θα παίζουμε τον ζουρνά κι εκείνοι θα χορεύουν, αναγκάστηκαν να διαλέξουν.

Ο κορμός του κόμματος έκρινε ότι ένα νέο Μνημόνιο είναι προτιμότερο από μια άτακτη χρεοκοπία, ενώ οι αυτοαποκαλούμενοι αριστεροί ομολόγησαν αυτό που απέκρυπταν επιμελώς, ότι δηλαδή η επιστροφή στη δραχμή θα αποδειχθεί η καλύτερη δυνατή λύση. Ή, για να χρησιμοποιήσω τα λόγια τού Δ. Στρατούλη, θα περάσουμε μερικούς δύσκολους μήνες και μετά ποιος μας πιάνει!

Συνεπώς, ο παλιός ΣΥΡΙΖΑ, που διαλαλούσε ότι λύση υπάρχει αρκεί να τσαμπουκαλευτούμε επαρκώς, δεν απέθανε. Σαν τον βασιλιά Αλέξανδρο, ζει και βασιλεύει στη Λαϊκή Ενότητα.

Γιατί ο Λαφαζάνης, με μια ειρωνεία που δεν της αξίζει να περάσει απαρατήρητη -ή μήπως πρόκειται για θεία δίκη;- επαναλαμβάνει κατά του Τσίπρα το τέχνασμα που στο παρελθόν χρησιμοποίησε ο ίδιος, όταν έλεγε ότι όλα θα πάνε καλά, χωρίς να δίνει πολλές λεπτομέρειες.

Ενώ η ΛΑ.Ε. παραδέχεται πως δεν θα διστάσει να επαναφέρει τη δραχμή, διατηρεί μια «δημιουργική ασάφεια», γύρω από το τι θα συμβεί μετά, υιοθετώντας την ολέθρια τακτική του Βαρουφάκη.

Το έμμεσο μήνυμα είναι ότι, αφού σε όλα αποτύχαμε μέχρι τώρα, γιατί να μη διαλέξουμε κάτι που δεν έχει δοκιμαστεί στην πράξη; Κι αν μας κάτσει;

Φανταστείτε την εξής σκηνή: Βρισκόσαστε με φίλους στο ρετιρέ μιας πολυκατοικίας. Ξαφνικά θυμόσαστε ένα πολύ σημαντικό ραντεβού που κλείσατε και έχετε ήδη αργήσει.

Σηκωνόσαστε να φύγετε, και κάποιος σας λέει ότι αντί να περιμένετε το ασανσέρ ή να πάτε από τις σκάλες, θα γλιτώσετε χρόνο αν θα πηδήξετε από το μπαλκόνι.

Του απαντάτε να κόψει τις... ανοησίες και φεύγετε τρέχοντας. Το ραντεβού δεν το προλαβαίνετε, κι όταν αργότερα συναντήσετε εκείνον που πρότεινε αυτήν τη φαεινή ιδέα, σας υπενθυμίζει ότι δεν τον διαψεύσατε εφόσον δεν τη δοκιμάσατε.

Αρα, η ιδέα του ισχύει μέχρις αποδείξεως του εναντίου.

Μέσα στη γενικευμένη απόγνωση μπορώ να φανταστώ πολλούς που θα έδιναν μια ευκαιρία σε κάτι που δεν έχει δοκιμαστεί· σε κάτι καινούργιο.

Αυτό δεν ακουγόταν συνεχώς όταν ο ΣΥΡΙΖΑ άρχισε να παίρνει τα πάνω του;

Αν όμως πηδήξουμε στο κενό και μας μαζέψουν με το κουταλάκι από το πεζοδρόμιο, μπορώ επίσης να φανταστώ εκείνους που εισηγήθηκαν την επάνοδο στη δραχμή να λένε: «Ναι, ήμουν υπέρ. Αλλά δεν θα το έκανα ακριβώς έτσι. Αρα, εξακολουθώ να έχω δίκιο».