Ώρα για εξωτερική πολιτική

H γοητεία τού να σφυρίζεις αδιάφορα έχει τα όριά της

Αλέξης Ηρακλείδης, Τα Νέα, Δημοσιευμένο: 2004-09-30

Με τον ερχομό του φθινοπώρου τελειώνει και για την εξωτερική πολιτική η περίοδος χάριτος της κυβέρνησης Καραμανλή. Μέχρι σήμερα πάντως η αίσθηση που έχει κανείς είναι ότι ισχύει ό,τι συνέβη με το Κυπριακό στη Λουκέρνη και λίγο μετά: η εξωτερική πολιτική της κυβέρνησης Καραμανλή ήταν - και είναι - η τέχνη του «σφυρίζω αδιάφορα» ή ιταλιστί το dolce fare niente (η γλύκα του να μην κάνεις τίποτε). Υπάρχει ένα πάγωμα και μία ακινησία στα πάντα, ματαίωση σημαντικών πρωτοβουλιών της προηγούμενης κυβέρνησης, καμία ουσιαστική πρωτοβουλία στα Βαλκάνια, στα ελληνοτουρκικά ή στο Κυπριακό.

Σε ό,τι αφορά το Κυπριακό, ο κ. Τάσσος Παπαδόπουλος ήταν και παραμένει «ο Ελληνοκύπριος Ντενκτάς» (βλ. άρθρα μου π.χ. «TA NEA», 20-2 & 22-5, 2003) - γεγονός που φάνηκε περίτρανα και με τις πρόσφατες αποκαλύψεις των μυστικών συναντήσεων που είχε στη Λουκέρνη (και μετά) με τον Σερντάρ Ντενκτάς (παρουσία και του κ. Χριστόφια!) με στόχο να θαφτεί το Σχέδιο Ανάν. Πάντως σε ό,τι αφορά την ελληνική πλευρά, η επικρατούσα άποψη στην Ευρώπη και διεθνώς είναι ότι δυσκολεύεται και δεν κάνει καμία προσπάθεια να σταματήσει τη νομικίστικη αδιαλλαξία του T. Παπαδόπουλου που εδραιώνει μέρα τη μέρα την οριστική διχοτόμηση της Κύπρου.

Βέβαια υπάρχει η γνωστή θέση που κυκλοφόρησε στις αρχές του καλοκαιριού περί «αποδέσμευσης» ή «διπλής αποδέσμευσης» (double decoupling): δηλαδή η αποδέσμευση (α) του Κυπριακού από τις διμερείς ελληνοτουρκικές σχέσεις και (β) του Κυπριακού από την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας. Ακόμη αν αυτό ισχύει δεν είναι βέβαιο ότι είναι πρακτικά εφικτό, όταν η Ελλάδα και η Τουρκία θα καλούνται να συνδράμουν τους Ελληνοκυπρίους και τους Τουρκοκυπρίους εκατέρωθεν, με πρώτη την Ελλάδα εν όψει των εξωπραγματικών απαιτήσεων του Ελληνοκύπριου ηγέτη.

Όσο για τα διμερή ελληνοτουρκικά, ίσως η μόνη χειροπιαστή θετική εξέλιξη είναι το rapport Καραμανλή - Ερντογάν που φαίνεται ότι έχει δημιουργηθεί, αλλά δυστυχώς δεν υφίσταται σε κανένα άλλο επίπεδο μεταξύ των κύριων διαχειριστών της εξωτερικής πολιτικής. Από την άλλη η νέα ελληνική κυβέρνηση φαίνεται ότι εγκαταλείπει την πορεία επίλυσης των διαφορών στο Αιγαίο που η κυβέρνηση Σημίτη είχε ξεκινήσει πολύ προσεκτικά, με υπευθυνότητα, από το 2002. Εδώ βέβαια υπάρχουν δύο δικαιολογητικά. Πρώτον, είναι το εσωτερικό πολιτικό κόστος μίας κατά τα άλλα πολύ λογικής και έντιμης επίλυσης πακέτο στα θέματα του Αιγαίου. Δεύτερον, είναι η αποδοχή μίας άλλης λογικής: ότι ας μάθουμε βρε αδελφέ να ζούμε Έλληνες και Τούρκοι με τις διαφορές μας.

Ωστόσο, για να περπατήσει αυτή η λογική απαραίτητες είναι, νομίζω, τρεις προϋποθέσεις: (1) η κατακόρυφη μείωση των τουρκικών «παραβιάσεων του ελληνικού εναερίου χώρου» (θέτω εισαγωγικά γιατί τα 10 μίλια εναερίου χώρου που έχουμε δεν στέκουν με βάση το Διεθνές Δίκαιο), (2) η σιωπηρή δέσμευση από την πλευρά μας περί μη επέκτασης των χωρικών υδάτων στα 12 ή 10 μίλια και (3) μορατόριουμ σε ό,τι αφορά την υφαλοκρηπίδα μέχρις ότου το θέμα αυτό επιλυθεί. Προσωπικά πάντως δεν συμφωνώ η επίλυση των διαφορών στο Αιγαίο να τεθεί και πάλι για πολύ καιρό «εις τας ελληνικάς καλένδας» για τους εξής λόγους:

(1ον) H μη επίλυση και η διατήρηση της εκκρεμότητας δεν μπορεί παρά να αποτελεί συνεχή πηγή τριγμών και κρίσεων στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.

(2ον) H επίλυση των διαφορών αυτών αποτελεί εκ των ουκ άνευ για την πλήρη ομαλοποίηση των σχέσεων μεταξύ των δύο γειτόνων.

(3ον) Από μόνες τους οι διαφορές στο Αιγαίο, χωρίς το τεράστιο βαρίδι που λέγεται Κυπριακό, υπόκεινται σε λογικές αμοιβαία συμφέρουσες λύσεις.

Θέματα επικαιρότητας: Συμβούλιο Κορυφής Ε.Ε.

Η εγχείρησε πέτυχε, ο ασθενής ψυχορραγεί...

Χριστίνα Πουλίδου, 2008-10-19

Ένα πακέτο μέτρων που σχεδιάστηκε για να σταματήσει την...

Περισσότερα

Τα δικά μας δικά μας και τα δικά σας δικά μας...

Χριστίνα Πουλίδου, 2005-12-13

Οι βρετανικές προτάσεις εισάγουν μια νέα αντίληψη της αλληλεγγύης,...

Περισσότερα

Ώρα για εξωτερική πολιτική

Αλέξης Ηρακλείδης, 2004-09-30

Με τον ερχομό του φθινοπώρου τελειώνει και για την εξωτερική...

Περισσότερα

25-26 ΜΑΡΤΙΟΥ 2004. ΣΥΝΟΔΟΣ ΚΟΡΥΦΗΣ ΒΡΥΞΕΛΛΩΝ

Χριστίνα Πουλίδου, 2004-03-28

Στα καθ’ ημάς το μείζον ενδιαφέρον της Συνόδου Κορυφής...

Περισσότερα
Ελίζα Παπαδάκη

Άπιαστοι οι στόχοι της Λισσαβώνας

Ελίζα Παπαδάκη, 2004-03-28

Αρκετά βιαστικά και χωρίς πολλές συζητήσεις, οι Ευρωπαίοι...

Περισσότερα

Άρθρα/ Πολιτική

Σωκράτης Φάμελλος

Πολύ λίγα και πολύ αργά κύριε Μητσοτάκη....

Σωκράτης Φάμελλος, 2025-04-26

Οι εσπευσμένες ανακοινώσεις του κ. Μητσοτάκη, για τη διάθεση...

Οι περιστάσεις

Τάσος Παππάς, 2025-04-22

Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Σωκράτης Φάμελλος μιλώντας στο ΜEGA...

Δημήτρης Χατζησωκράτης

Οι προοδευτικές δυνάμεις σε κοινό ψηφοδέλτιο

Δημήτρης Χατζησωκράτης, 2025-04-20

…Ας σκεφτούμε και την προοπτική για την πρόοδο της χώρας,...

Κώστας Καλλίτσης

Αδύναμη κυβέρνηση

Κώστας Καλλίτσης, 2025-04-19

Διάχυτη είναι η πεποίθηση ότι τα πράγματα δεν πάνε καλά....

Διαφάνεια Ποτέμκιν

Πάσχος Μανδραβέλης, 2025-04-10

Θεσμοί υπάρχουν», που θα ‘λεγε και ο Γιώργος Παπανδρέου,...

Κατά φαντασίαν ιατρός

Παντελής Μπουκάλας, 2025-04-08

Πολλούς Απρίληδες πριν, το 1967, οι Ελληνες άκουγαν τον αρχιπραξικοπηματία...

Κώστας Ζαχαριάδης

Πρότυπο για τη συνεργασία το εγχείρημα του Δήμου της Αθήνας

Κώστας Ζαχαριάδης, 2025-04-08

Να επιλέξει ο κόσμος της παράταξης την ηγεσία του κόμματος...

Παναγιώτης Παναγιώτου

Συνεργασία ή πολιτική αυτοκτονία

Παναγιώτης Παναγιώτου, 2025-04-07

Η ΝΔ φθίνει πολιτικά και εκλογικά. Και η ισχυρή πρωθυπουργική...

Βασίλης Τραϊφόρος

ΚΑΝΤΕ ΤΟ ΟΠΩΣ ΤΟ Die Linke στη Γερμανία

Βασίλης Τραϊφόρος, 2025-04-06

...Ναι η κριτική στην κυβέρνηση πρέπει να είναι οξεία και...

Ποια είναι η κατάσταση σήμερα στην Τουρκία

Χρήστος Ροζάκης, 2025-04-06

Το καλό κλίμα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις μπορεί να διατηρηθεί...

Γιώργος Σταθάκης

Η «τελευταία ευκαιρία» για την προοδευτική αντιπολίτευση

Γιώργος Σταθάκης, 2025-04-03

...Η παραδοσιακή «πολυσυλλεκτικότητα» πέθανε μαζί με την...

Σωτήρης Βαλντέν

Πόσο νέα είναι η εθνική πυξίδα Τσίπρα;

Σωτήρης Βαλντέν, 2025-03-26

O Αλέξης Τσίπρας δημοσίευσε προ ημερών μακροσκελές κείμενο...

×
×