Ο δύσκολος δρόμος του Ομπάμα προς τον Λευκό Οίκο
Ελένη Τσερεζόλε, Αυγή της Κυριακής, Δημοσιευμένο: 2008-06-08
Η μεγάλη ανατροπή είναι γεγονός: ο μέχρι πριν από λίγους μήνες άγνωστος γερουσιαστής του Ιλινόι, ο Αφροαμερικανός Μπαράκ Χουσέιν Ομπάμα κατάφερε να βγάλει εκτός μάχης χρίσματος του Δημοκρατικού κόμματος, το "βαρύ πυροβολικό", τη Χίλαρι Ρόνταμ Κλίντον, που διέθετε όλα τα "χαρτιά" στα χέρια της και θεωρείτο το αναμφισβήτητο φαβορί. Σήμερα, πέντε μήνες μετά από μια "επική", όπως τη χαρακτήρισαν τα αμερικανικά ΜΜΕ, εκστρατεία, ο "άγνωστος" Μπαράκ Ομπάμα είναι πλέον ο επίσημος αντίπαλος του ρεπουμπλικάνου γερουσιαστή Τζον Μακέιν.
Τα πλεονεκτήματα του Δημοκρατικού υποψήφιου κάθε άλλο παρά αμελητέα είναι: η ατμόσφαιρα συνολικά στις ΗΠΑ είναι πολύ αρνητική για τους Ρεπουμπλικάνους ενώ οι ψηφοφόροι έχουν δείξει ότι "διψάνε" για αλλαγή - δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι ο Ομπάμα γέμιζε το ένα μετά το άλλο τα στάδια με υποστηρικτές του, σαν να επρόκειτο για ροκ σταρ... Στα θετικά του γερουσιαστή του Ιλινόι και το γεγονός ότι πρόκειται για ένα νέο πρόσωπο, που είναι δύσκολο να του προσάψει κανείς λάθη του παρελθόντος ενώ στην ιστορία έχει περάσει η ομιλία του κατά του πολέμου στο Ιράκ στο συνέδριο του Δημοκρατικού κόμματος το 2004 - ήταν αυτή η ομιλία που άρχισε να τον κάνει ευρύτερα γνωστό...
Ωστόσο ο δρόμος προς τον Λευκό Οίκο, όπως άλλωστε και για το χρίσμα, δεν θα είναι στρωμένος με ροδοπέταλα. Καταρχήν ο 46χρονος γερουσιαστής θα πρέπει να επουλώσει τις πληγές στο Δημοκρατικό κόμμα που άφησε πίσω της η σκληρή εκστρατεία για το χρίσμα - η αλήθεια είναι ότι πολλά από τα επιχειρήματα που χρησιμοποίησε η Χίλαρι εναντίον του (απειρία, άγνοια, ωραία λόγια χωρίς ουσία, κ.ά.) μπορούν κάλλιστα να χρησιμοποιηθούν από το ρεπουμπλικανικό στρατόπεδο. Το στοίχημα του Ομπάμα είναι κρίσιμο για το αποτέλεσμα των εκλογών του Νοεμβρίου: αν θέλει να επικρατήσει του Τζον Μακέιν, πρέπει απαραιτήτως να αποσπάσει (και) τις ψήφους εκείνων των ομάδων που στις προκριματικές εκλογές είχαν επιλέξει την Κλίντον. Δηλαδή της λευκής εργατικής τάξης αλλά και αρκετών γυναικών - ψήφοι που ίσως αποδειχθούν καθοριστικοί. Παράλληλα θα πρέπει να επιλύσει και το γρίφο Κλίντον: θα της προτείνει τελικά (παρά την αντίθετη γνώμη αρκετών, μεταξύ τους και του πρώην προέδρου Τζίμι Κάρτερ) τη θέση της αντιπροέδρου; Κάποιο άλλο πόστο όπως για παράδειγμα τη μεταρρύθμιση του συστήματος υγείας; Άγνωστο.
Τα υπέρ και τα κατά της Κλίντον ως αντιπροέδρου
Οι οπαδοί του διδύμου Ομπάμα - Κλίντον πάντως επισημαίνουν ότι αν τελικά ο γερουσιαστής του Ιλινόι επιλέξει την πρώην Πρώτη Κυρία για συνυποψήφιά του, θα προσελκύσει τις γυναίκες ψηφοφόρους, ορισμένες από τις οποίες έχουν δηλώσει σε δημοσκοπήσεις ότι ή θα μείνουν σπίτι τους την ημέρα των εκλογών τον Νοέμβριο ή θα ψηφίσουν Μακέιν... Επίσης η Κλίντον μπορεί να βοηθήσει τον Ομπάμα σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, έτσι ώστε να αποφύγει, για παράδειγμα, στο μέλλον παρεμφερές "στραβοπάτημα" όπως αυτό περί της Ιερουσαλήμ, "ενιαίας και αδιαίρετης πρωτεύουσας" του Ισραήλ, όπως που είπε στην ομιλία του ενώπιον του ισραηλινού λόμπι AIPAC στα μέσα της εβδομάδας.
Ωστόσο υπάρχουν και οι φόβοι από την εικόνα που θα δώσει ένα τέτοιο δίδυμο. Όσοι είναι κατά της αντιπροέδρου Κλίντον θεωρούν ότι δεν είναι δυνατόν ο Ομπάμα να έχει επικεντρώσει την εκστρατεία του στα νέα πρόσωπα στην εξουσία και να ζητά από τους ψηφοφόρους του να ψηφίσουν την Κλίντον, έστω και στη νο 2 θέση του ψηφοδελτίου... Και τούτο γιατί η Κλίντον δεν έρχεται μόνη της: φέρνει μαζί της όλη την κληρονομιά - θετική και αρνητική - του συζύγου και πρώην προέδρου Μπιλ Κλίντον. Πέραν των άλλων, η απόφαση για την υποψηφιότητα του αντιπροέδρου, είναι ουσιαστικά η πρώτη "σοβαρή" απόφαση του υποψήφιου για τον Λευκό Οίκο: σίγουρα ο Ομπάμα δεν θα θέλει να δείξει ότι "του επιβλήθηκε" η Κλίντον, η οποία δεν έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο να αποδεχθεί πιθανή πρόταση. "Η επιλογή της Κλίντον σημαίνει οπισθοδρόμηση στο σημείο αυτό για τον Ομπάμα που κάνει τα πάντα για να πείσει ότι κοιτάει μπροστά, ότι θέλει αλλαγή" δήλωσε ο Ματ Μπένετ, συνιδρυτής του Τρίτου Δρόμου, μιας οργάνωσης του Δημοκρατικού κόμματος. "Ο Ομπάμα είναι υπέρ νέου είδους πολιτικής, η επιλογή της Κλίντον είναι εξ ορισμού οπισθοδρόμηση και πιστεύω ότι δεν θέλει κάτι τέτοιο" συνέχισε ο ίδιος. Άλλοι Δημοκρατικοί υποστηρίζουν ότι μια υποψηφιότητα Ομπάμα - Κλίντον θα έχει ακριβώς το αντίθετο αποτέλεσμα από το επιδιωκόμενο: μπορεί να απωθήσει και τους ψηφοφόρους εκείνους που δεν θέλουν να ψηφίσουν έναν Αφροαμερικανό για πρόεδρο και όσους έχουν πρόβλημα με γυναίκα αντιπρόεδρο...
Το σίγουρο είναι ότι θα πρέπει το συντομότερο να τελειώσει και με αυτή την εκκρεμότητα προκειμένου να αφοσιωθεί στην προεκλογική του εκστρατεία, στην παρουσίαση του προγράμματός του, όχι μόνο στους ψηφοφόρους των Δημοκρατικών αλλά στο σύνολο των Αμερικανών. Στους ερχόμενους μήνες θα φανεί κατά πόσο μπορεί ο Ομπάμα να αντέξει στις επιθέσεις του, γνωστού για την αποτελεσματικότητά του μηχανισμού που διαθέτουν οι Ρεπουμπλικάνοι για την εξόντωση των Δημοκρατικών, ιδίως εκείνων που διαθέτουν μικρή εμπειρία σε εθνικές εκστρατείες; Πόσο ευάλωτος θα αποδειχθεί ο πολιτικός από το Σικάγο σε επιθέσεις όπως αυτή που έκανε ο Μακέιν, την Τρίτη κιόλας, όταν τον παρουσίασε ως "εκτός πραγματικότητας" σε σχέση με τους πολίτες της χώρες σε θέματα που τους απασχολούν, όπως τους φόρους, τη διακυβέρνηση ή τις απειλές κατά της ασφάλειας της χώρας;
Οι υπεύθυνοι της εκστρατείας του Ομπάμα ελπίζουν ότι όσο περνάει ο καιρός τόσο περισσότερο η δυσαρέσκεια έναντι του Μπους για τον συνεχιζόμενο πόλεμο στο Ιράκ και τα χάλια της οικονομίας θα μεταφέρεται και στο πρόσωπο του Μακέιν, συμβάλλοντας στην επικράτηση του υποψηφίου τους. Η άγνωστη παράμετρος είναι το κατά πόσο θα επηρεάσουν την εκστρατεία πολιτισμικά θέματα, όπως το φύλο, ο πατριωτισμός, οι κοινωνικές τάξεις... Με άλλα λόγια, το κατά πόσο ώριμοι είναι οι Αμερικανοί για τον πρώτο Αφροαμερικανό πρόεδρο...
Τα πλεονεκτήματα του Δημοκρατικού υποψήφιου κάθε άλλο παρά αμελητέα είναι: η ατμόσφαιρα συνολικά στις ΗΠΑ είναι πολύ αρνητική για τους Ρεπουμπλικάνους ενώ οι ψηφοφόροι έχουν δείξει ότι "διψάνε" για αλλαγή - δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι ο Ομπάμα γέμιζε το ένα μετά το άλλο τα στάδια με υποστηρικτές του, σαν να επρόκειτο για ροκ σταρ... Στα θετικά του γερουσιαστή του Ιλινόι και το γεγονός ότι πρόκειται για ένα νέο πρόσωπο, που είναι δύσκολο να του προσάψει κανείς λάθη του παρελθόντος ενώ στην ιστορία έχει περάσει η ομιλία του κατά του πολέμου στο Ιράκ στο συνέδριο του Δημοκρατικού κόμματος το 2004 - ήταν αυτή η ομιλία που άρχισε να τον κάνει ευρύτερα γνωστό...
Ωστόσο ο δρόμος προς τον Λευκό Οίκο, όπως άλλωστε και για το χρίσμα, δεν θα είναι στρωμένος με ροδοπέταλα. Καταρχήν ο 46χρονος γερουσιαστής θα πρέπει να επουλώσει τις πληγές στο Δημοκρατικό κόμμα που άφησε πίσω της η σκληρή εκστρατεία για το χρίσμα - η αλήθεια είναι ότι πολλά από τα επιχειρήματα που χρησιμοποίησε η Χίλαρι εναντίον του (απειρία, άγνοια, ωραία λόγια χωρίς ουσία, κ.ά.) μπορούν κάλλιστα να χρησιμοποιηθούν από το ρεπουμπλικανικό στρατόπεδο. Το στοίχημα του Ομπάμα είναι κρίσιμο για το αποτέλεσμα των εκλογών του Νοεμβρίου: αν θέλει να επικρατήσει του Τζον Μακέιν, πρέπει απαραιτήτως να αποσπάσει (και) τις ψήφους εκείνων των ομάδων που στις προκριματικές εκλογές είχαν επιλέξει την Κλίντον. Δηλαδή της λευκής εργατικής τάξης αλλά και αρκετών γυναικών - ψήφοι που ίσως αποδειχθούν καθοριστικοί. Παράλληλα θα πρέπει να επιλύσει και το γρίφο Κλίντον: θα της προτείνει τελικά (παρά την αντίθετη γνώμη αρκετών, μεταξύ τους και του πρώην προέδρου Τζίμι Κάρτερ) τη θέση της αντιπροέδρου; Κάποιο άλλο πόστο όπως για παράδειγμα τη μεταρρύθμιση του συστήματος υγείας; Άγνωστο.
Τα υπέρ και τα κατά της Κλίντον ως αντιπροέδρου
Οι οπαδοί του διδύμου Ομπάμα - Κλίντον πάντως επισημαίνουν ότι αν τελικά ο γερουσιαστής του Ιλινόι επιλέξει την πρώην Πρώτη Κυρία για συνυποψήφιά του, θα προσελκύσει τις γυναίκες ψηφοφόρους, ορισμένες από τις οποίες έχουν δηλώσει σε δημοσκοπήσεις ότι ή θα μείνουν σπίτι τους την ημέρα των εκλογών τον Νοέμβριο ή θα ψηφίσουν Μακέιν... Επίσης η Κλίντον μπορεί να βοηθήσει τον Ομπάμα σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, έτσι ώστε να αποφύγει, για παράδειγμα, στο μέλλον παρεμφερές "στραβοπάτημα" όπως αυτό περί της Ιερουσαλήμ, "ενιαίας και αδιαίρετης πρωτεύουσας" του Ισραήλ, όπως που είπε στην ομιλία του ενώπιον του ισραηλινού λόμπι AIPAC στα μέσα της εβδομάδας.
Ωστόσο υπάρχουν και οι φόβοι από την εικόνα που θα δώσει ένα τέτοιο δίδυμο. Όσοι είναι κατά της αντιπροέδρου Κλίντον θεωρούν ότι δεν είναι δυνατόν ο Ομπάμα να έχει επικεντρώσει την εκστρατεία του στα νέα πρόσωπα στην εξουσία και να ζητά από τους ψηφοφόρους του να ψηφίσουν την Κλίντον, έστω και στη νο 2 θέση του ψηφοδελτίου... Και τούτο γιατί η Κλίντον δεν έρχεται μόνη της: φέρνει μαζί της όλη την κληρονομιά - θετική και αρνητική - του συζύγου και πρώην προέδρου Μπιλ Κλίντον. Πέραν των άλλων, η απόφαση για την υποψηφιότητα του αντιπροέδρου, είναι ουσιαστικά η πρώτη "σοβαρή" απόφαση του υποψήφιου για τον Λευκό Οίκο: σίγουρα ο Ομπάμα δεν θα θέλει να δείξει ότι "του επιβλήθηκε" η Κλίντον, η οποία δεν έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο να αποδεχθεί πιθανή πρόταση. "Η επιλογή της Κλίντον σημαίνει οπισθοδρόμηση στο σημείο αυτό για τον Ομπάμα που κάνει τα πάντα για να πείσει ότι κοιτάει μπροστά, ότι θέλει αλλαγή" δήλωσε ο Ματ Μπένετ, συνιδρυτής του Τρίτου Δρόμου, μιας οργάνωσης του Δημοκρατικού κόμματος. "Ο Ομπάμα είναι υπέρ νέου είδους πολιτικής, η επιλογή της Κλίντον είναι εξ ορισμού οπισθοδρόμηση και πιστεύω ότι δεν θέλει κάτι τέτοιο" συνέχισε ο ίδιος. Άλλοι Δημοκρατικοί υποστηρίζουν ότι μια υποψηφιότητα Ομπάμα - Κλίντον θα έχει ακριβώς το αντίθετο αποτέλεσμα από το επιδιωκόμενο: μπορεί να απωθήσει και τους ψηφοφόρους εκείνους που δεν θέλουν να ψηφίσουν έναν Αφροαμερικανό για πρόεδρο και όσους έχουν πρόβλημα με γυναίκα αντιπρόεδρο...
Το σίγουρο είναι ότι θα πρέπει το συντομότερο να τελειώσει και με αυτή την εκκρεμότητα προκειμένου να αφοσιωθεί στην προεκλογική του εκστρατεία, στην παρουσίαση του προγράμματός του, όχι μόνο στους ψηφοφόρους των Δημοκρατικών αλλά στο σύνολο των Αμερικανών. Στους ερχόμενους μήνες θα φανεί κατά πόσο μπορεί ο Ομπάμα να αντέξει στις επιθέσεις του, γνωστού για την αποτελεσματικότητά του μηχανισμού που διαθέτουν οι Ρεπουμπλικάνοι για την εξόντωση των Δημοκρατικών, ιδίως εκείνων που διαθέτουν μικρή εμπειρία σε εθνικές εκστρατείες; Πόσο ευάλωτος θα αποδειχθεί ο πολιτικός από το Σικάγο σε επιθέσεις όπως αυτή που έκανε ο Μακέιν, την Τρίτη κιόλας, όταν τον παρουσίασε ως "εκτός πραγματικότητας" σε σχέση με τους πολίτες της χώρες σε θέματα που τους απασχολούν, όπως τους φόρους, τη διακυβέρνηση ή τις απειλές κατά της ασφάλειας της χώρας;
Οι υπεύθυνοι της εκστρατείας του Ομπάμα ελπίζουν ότι όσο περνάει ο καιρός τόσο περισσότερο η δυσαρέσκεια έναντι του Μπους για τον συνεχιζόμενο πόλεμο στο Ιράκ και τα χάλια της οικονομίας θα μεταφέρεται και στο πρόσωπο του Μακέιν, συμβάλλοντας στην επικράτηση του υποψηφίου τους. Η άγνωστη παράμετρος είναι το κατά πόσο θα επηρεάσουν την εκστρατεία πολιτισμικά θέματα, όπως το φύλο, ο πατριωτισμός, οι κοινωνικές τάξεις... Με άλλα λόγια, το κατά πόσο ώριμοι είναι οι Αμερικανοί για τον πρώτο Αφροαμερικανό πρόεδρο...
