Προδοσίες

Μιχάλης Μητσός, Δημοσιευμένο: 2018-09-03

Τα λαϊκά στρώματα στη Δύση προδόθηκαν δύο φορές. Πρώτα από την Αριστερά, που τους υποσχέθηκε ότι θα τους λυτρώσει από την εργασία και τους άφησε απροστάτευτους στις επιθέσεις των αγορών. Υστερα από τη Δεξιά, που τους υποσχέθηκε ότι θα τους σώσει με την εργασία και δημιούργησε τις κοινωνίες του 1%. Στη σημερινή μεταβιομηχανική κοινωνία, που είναι πολύ λιγότερο προστατευτική και οδηγεί σε πολύ μεγαλύτερους αποκλεισμούς, τα στρώματα αυτά στρέφονται για προστασία στους λαϊκιστές της ριζοσπαστικής Αριστεράς και της Ακρας Δεξιάς. Αλλά θα προδοθούν για τρίτη φορά.

Αυτά λέει ο σπουδαίος γάλλος οικονομολόγος Ντανιέλ Κοέν σε συνέντευξή του στο γαλλικό περιοδικό L"Obs με αφορμή την κυκλοφορία του νέου του βιβλίου με τον ντιλανικό τίτλο «Πρέπει να πούμε ότι οι καιροί άλλαξαν». Οι σημερινοί προλετάριοι, τονίζει, είναι η εργατική τάξη των υπηρεσιών. Και για να παράγουν ανάπτυξη, καλούνται να αλλάξουν χαρακτήρα, να αποκτήσουν «ψηφιακή» υπόσταση (homo digitalis), ώστε να μπορούν να κάνουν πολλά πράγματα ταυτοχρόνως.

Οταν ιδρύθηκε το ΠΑΣΟΚ, πριν από 44 ακριβώς χρόνια, ο κόσμος ήταν εντελώς διαφορετικός από τον σημερινό. Διαφορετικές ήταν και οι ανάγκες μιας κοινωνίας που μόλις έβγαινε από τη χούντα. Η επίκληση λοιπόν εκείνης της περιόδου και των ηγετών της είναι μεν θεμιτή για συμβολικούς λόγους, δεν βοηθά και πολύ όμως στην αντιμετώπιση των σημερινών προβλημάτων. Ούτε είναι ιδιαίτερα χρήσιμο να λέγεται για τον ΣΥΡΙΖΑ «να πάνε εκεί από όπου ήρθαν!»

Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν εκμεταλλεύτηκε απλώς την οργή των Αγανακτισμένων. Εκτοξεύτηκε στην εξουσία και για να απαντήσει στις ανάγκες των ξεχασμένων, των left behind. Απέτυχε παταγωδώς – για λόγους πολύ πιο σύνθετους από το ότι «εφάρμοσε μνημονιακές πολιτικές». Και επιχειρεί να ντύσει αυτή την αποτυχία με έναν διχαστικό πολιτικό λόγο. Αυτό δεν απαλλάσσει όμως τους επικριτές του από την ανάγκη να αποφεύγουν τις αοριστολογίες και να αναζητήσουν συγκεκριμένες απαντήσεις σε μια παγκόσμια επανάσταση.

Ο Ντανιέλ Κοέν, για παράδειγμα, εμφανίζεται κριτικός απέναντι στον σοσιαλφιλελευθερισμό τύπου Μακρόν, που καταπολεμά την πρόσοδο και τα προνόμια των insiders προκειμένου να ανοίξει χώρος για τους outsiders, και προτιμά την κλασική σοσιαλδημοκρατία, που επιδιώκει τη λύτρωση του ατόμου από τις οικογένειες, τις εκκλησίες και τις αγορές. Οπως λέει, πρέπει να ξαναδούμε τη διπλή κριτική του Μάη του "68: μια κριτική κοινωνική, κατά της εκμετάλλευσης των εργαζομένων, και «καλλιτεχνική», κατά της κοινωνίας της κατανάλωσης.

Ακόμη λοιπόν κι αν η Φώφη Γεννηματά ακολουθεί τους ίδιους δρόμους με τον Ανδρέα Παπανδρέου, όπως βεβαιώνει στο προχθεσινό της άρθρο στα «ΝΕΑ», αυτό δεν αρκεί. Αν θέλει να αποφύγει μια νέα προδοσία, η ελληνική Κεντροαριστερά πρέπει να ανοίξει καινούργιους δρόμους, κι αυτό θα απαιτήσει αποτελεσματικότερα εργαλεία γιατί τα αγκάθια είναι πιο τοξικά και πιο ανθεκτικά. Δεν αρκεί η εναλλαγή στην εξουσία. Χρειάζεται και ο επανεκπολιτισμός της.

Θέματα επικαιρότητας: Αριστερά-κεντροαριστερά

Οι περιστάσεις

Τάσος Παππάς, 2025-04-22

Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Σωκράτης Φάμελλος μιλώντας στο ΜEGA...

Περισσότερα
Δημήτρης Χατζησωκράτης

Οι προοδευτικές δυνάμεις σε κοινό ψηφοδέλτιο

Δημήτρης Χατζησωκράτης, 2025-04-20

…Ας σκεφτούμε και την προοπτική για την πρόοδο της χώρας,...

Περισσότερα
Κώστας Ζαχαριάδης

Πρότυπο για τη συνεργασία το εγχείρημα του Δήμου της Αθήνας

Κώστας Ζαχαριάδης, 2025-04-08

Να επιλέξει ο κόσμος της παράταξης την ηγεσία του κόμματος...

Περισσότερα
Παναγιώτης Παναγιώτου

Συνεργασία ή πολιτική αυτοκτονία

Παναγιώτης Παναγιώτου, 2025-04-07

Η ΝΔ φθίνει πολιτικά και εκλογικά. Και η ισχυρή πρωθυπουργική...

Περισσότερα
Γιώργος Σταθάκης

Η «τελευταία ευκαιρία» για την προοδευτική αντιπολίτευση

Γιώργος Σταθάκης, 2025-04-03

...Η παραδοσιακή «πολυσυλλεκτικότητα» πέθανε μαζί με την...

Περισσότερα
Αντώνης Λιάκος

Μπορεί να επιβιώσει η Αριστερά;

Αντώνης Λιάκος, 2024-11-24

Δεδομένων του κατακερματισμού, της απώλειας επιρροής και...

Περισσότερα
Γιώργος Σιακαντάρης

Μια συζήτηση: Αγαθούληδες ή πονηρούληδες;

Γιώργος Σιακαντάρης, 2024-02-11

Η προγραμματισμένη συζήτηση της Έφης Αχτσιόγλου, του Διονύση...

Περισσότερα

Ένας νέος αστερισμός;

Παύλος Τσίμας, 2024-02-10

Το βράδυ των εκλογών του 1981- αφηγείται ο Μίμης Ανδρουλάκης...

Περισσότερα

Άρθρα/ Πολιτική

Οι περιστάσεις

Τάσος Παππάς, 2025-04-22

Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Σωκράτης Φάμελλος μιλώντας στο ΜEGA...

Δημήτρης Χατζησωκράτης

Οι προοδευτικές δυνάμεις σε κοινό ψηφοδέλτιο

Δημήτρης Χατζησωκράτης, 2025-04-20

…Ας σκεφτούμε και την προοπτική για την πρόοδο της χώρας,...

Κώστας Καλλίτσης

Αδύναμη κυβέρνηση

Κώστας Καλλίτσης, 2025-04-19

Διάχυτη είναι η πεποίθηση ότι τα πράγματα δεν πάνε καλά....

Διαφάνεια Ποτέμκιν

Πάσχος Μανδραβέλης, 2025-04-10

Θεσμοί υπάρχουν», που θα ‘λεγε και ο Γιώργος Παπανδρέου,...

Κατά φαντασίαν ιατρός

Παντελής Μπουκάλας, 2025-04-08

Πολλούς Απρίληδες πριν, το 1967, οι Ελληνες άκουγαν τον αρχιπραξικοπηματία...

Κώστας Ζαχαριάδης

Πρότυπο για τη συνεργασία το εγχείρημα του Δήμου της Αθήνας

Κώστας Ζαχαριάδης, 2025-04-08

Να επιλέξει ο κόσμος της παράταξης την ηγεσία του κόμματος...

Παναγιώτης Παναγιώτου

Συνεργασία ή πολιτική αυτοκτονία

Παναγιώτης Παναγιώτου, 2025-04-07

Η ΝΔ φθίνει πολιτικά και εκλογικά. Και η ισχυρή πρωθυπουργική...

Βασίλης Τραϊφόρος

ΚΑΝΤΕ ΤΟ ΟΠΩΣ ΤΟ Die Linke στη Γερμανία

Βασίλης Τραϊφόρος, 2025-04-06

...Ναι η κριτική στην κυβέρνηση πρέπει να είναι οξεία και...

Ποια είναι η κατάσταση σήμερα στην Τουρκία

Χρήστος Ροζάκης, 2025-04-06

Το καλό κλίμα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις μπορεί να διατηρηθεί...

Γιώργος Σταθάκης

Η «τελευταία ευκαιρία» για την προοδευτική αντιπολίτευση

Γιώργος Σταθάκης, 2025-04-03

...Η παραδοσιακή «πολυσυλλεκτικότητα» πέθανε μαζί με την...

Σωτήρης Βαλντέν

Πόσο νέα είναι η εθνική πυξίδα Τσίπρα;

Σωτήρης Βαλντέν, 2025-03-26

O Αλέξης Τσίπρας δημοσίευσε προ ημερών μακροσκελές κείμενο...

Ο τραμπισμός είναι και «ανθυγιεινός»

Μανώλης Πιμπλής, 2025-03-24

Μόνο μέχρι τις 31 Ιανουαρίου η αμερικανική κυβέρνηση εξαφάνισε...

×
×