ΝΑΤΟ και Ελλάδα

Π.Κ. Ιωακειμίδης, Τα Νέα, Δημοσιευμένο: 2019-12-05

Η διάσκεψη κορυφής του ΝΑΤΟ στο Λονδίνο για να γιορτάσει τα εβδομήντα χρόνια από την ίδρυση της συμμαχίας ανέδειξε περισσότερο τις πολλαπλές διαιρέσεις και τα προβλήματα παρά την ενότητα του χώρου. Ολοι εναντίον όλων. ΗΠΑ, Γαλλία, Τουρκία, Γερμανία, Βαλτικές χώρες και βέβαια Ελλάδα, κ.ά. με αποκλίνουσες απόψεις και βαθιές αντιθέσεις. Οι πρόσφατες δηλώσεις του Εμ. Μακρόν (στην πολυσυζητημένη συνέντευξή του στον «Economist»), ο οποίος περιέγραψε το ΝΑΤΟ ως «εγκεφαλικά νεκρό» (brain-dead) ανέδειξαν το πρόβλημα, έστω και λίγο άγαρμπα. Αλλά οι δηλώσεις αυτές, παρά τις αντιδράσεις που προκάλεσαν και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, τάραξαν τα νερά. Ανοιξαν μια συζήτηση για την ευρωπαϊκή άμυνα που καλό είναι να απασχολήσει και την Ελλάδα. Ο Εμ. Μακρόν είπε ορισμένες δυσάρεστες αλήθειες, όπως π.χ. ότι δεν υπάρχει κανένας αποτελεσματικός στρατηγικός συντονισμός στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, οι ΗΠΑ λειτουργούν μονομερώς είτε πρόκειται για τη Συρία (απόσυρση στρατευμάτων, εγκατάλειψη Κούρδων) είτε για άλλα θέματα, το άρθρο 5 της Συμμαχίας (ρήτρα αμοιβαίας συνδρομής - επίθεση εναντίον ενός ισοδυναμεί με επίθεση σε όλους) που συνιστά τον ακρογωνιαίο λίθο του ΝΑΤΟ είναι αμφίβολο εάν όντως μπορεί να ενεργοποιηθεί κάτω από τις κρατούσες συνθήκες. Η Ευρώπη κινδυνεύει να συνθλιβεί ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Κίνα, απέναντι στην οποία ο Μακρόν πιστεύει ότι οι Ευρωπαίοι συμπεριφέρονται με «κάποια αφέλεια» αδυνατώντας μέχρι στιγμής να αναπτύξουν κοινή στρατηγική, έστω κι αν την έχουν ταξινομήσει ως «συστεμικό ανταγωνιστή» («systemic rival»).

Ωστόσο υπέρμαχοι και επικριτές του ΝΑΤΟ στον ευρωπαϊκό χώρο αναζητούν τρόπους για να ενισχύσουν την ευρωπαϊκή άμυνα στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ενωσης με μικρότερο ή μεγαλύτερο ενθουσιασμό. Ο ίδιος ο Εμ. Μακρόν εμφανίζεται να στοχεύει σε αυτό που αποκαλεί «Ευρωπαϊκή κυριαρχία» ενώ παράλληλα προωθεί την «Ευρωπαϊκή πρωτοβουλία επέμβασης» με τη συμμετοχή εννέα κρατών μέχρι στιγμής (περιλαμβανομένου και του Ην. Βασιλείου). Η Γερμανία από την πλευρά της - η οποία παραδοσιακά ήταν επιφυλακτική στην προοπτική αυτόνομης ευρωπαϊκής άμυνας - ενώ στηρίζει το ΝΑΤΟ, προωθεί ταυτόχρονα την ανάπτυξη μορφών αμυντικής συνεργασίας στο πλαίσιο της ΕΕ (όπως τη μόνιμη διαρθρωμένη συνεργασία - PESCO). Ενώ προτείνει επίσης τη σύσταση ενός Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ασφαλείας (κατά το πρότυπο του ΟΗΕ). Από την πλευρά της, και η νέα πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν αναδεικνύει το θέμα της Ευρωπαϊκής άμυνας ως βασική προτεραιότητα περιγράφοντας μάλιστα τη νέα Επιτροπή ως «γεωπολιτική Επιτροπή». Εν κατακλείδι, υπάρχουν έντονες διεργασίες γύρω από την ανάπτυξη της ευρωπαϊκής άμυνας στις οποίες η Ελλάδα οφείλει να είναι παρούσα.

Για την Ελλάδα το ΝΑΤΟ είναι ένα σημαντικό πλαίσιο σταθερότητας αλλά στη βασική απειλή που αντιμετωπίζει η χώρα - Τουρκία - δεν μπορεί να κάνει και τίποτε το ιδιαίτερα αποτελεσματικό. Φάνηκε στην κρίση γύρω από τη Λιβύη. Ούτε επίκληση της ρήτρας αμοιβαίας συνδρομής (άρθ. 5) ούτε τίποτε άλλο. Το ΝΑΤΟ, ως γνωστόν, δεν παρεμβαίνει σε διενέξεις μεταξύ των μελών του. Και για τον λόγο αυτόν η χώρα οφείλει να εστιάσει συστηματικά στην προοπτική της ευρωπαϊκής άμυνας. Μια σειρά από ιδέες και προτάσεις προσφέρουν ευκαιρίες. Κάποιες άλλες (όπως αυτή για το Συμβούλιο Ασφαλείας) μπορεί να εγκυμονούν κινδύνους. Σε κάθε περίπτωση όμως η συμμετοχή μας σε όλα τα εκκολαπτόμενα σχήματα είναι απολύτως αναγκαία.

Θέματα επικαιρότητας: Εξωτερική Πολιτική

Σωτήρης Βαλντέν

Πόσο νέα είναι η εθνική πυξίδα Τσίπρα;

Σωτήρης Βαλντέν, 2025-03-26

O Αλέξης Τσίπρας δημοσίευσε προ ημερών μακροσκελές κείμενο...

Περισσότερα
Αλέξης Τσίπρας

ΝΕΑ ΕΘΝΙΚΗ ΠΥΞΙΔΑ

Αλέξης Τσίπρας, 2025-03-21

Τα τελευταία χρόνια ο κόσμος αλλάζει με ταχύτητα που συχνά...

Περισσότερα
Χρήστος Ροζάκης

Ένας Χρόνος Ελληνικής Εξωτερικής πολιτικής

Χρήστος Ροζάκης, 2025-01-05

Το 2024 υπήρξε ένας έντονος χρόνος με γεωπολιτικές μεταβολές...

Περισσότερα
Αλέξης Ηρακλείδης

Εξωτερική πολιτική:τρία μέτωπα

Αλέξης Ηρακλείδης, 2024-07-09

Η Ελλάδα σήμερα έχει να αντιμετωπήσει τρία μέτωπα ταυτόχρονα...

Περισσότερα

Εξωτερική πολιτική σε έναν απρόβλεπτο κόσμο

Λουκάς Τσούκαλης, 2024-02-10

Το παγκόσμιο οικοδόμημα στην εποχή της αμερικανικής παντοδυναμίας...

Περισσότερα

Το επεισόδιο στην επίσκεψη του Έλληνα ΥΠΕΞ στην Τρίπολη έχει πολλά χαρακτηριστικά διαδικαστικής και ουσιαστικής αστοχίας για να το θέσω ˮδιπλωματικάˮ.

Σωτήρης Ρούσσος, 2022-11-18

Το επεισόδιο στην επίσκεψη του Έλληνα ΥΠΕΞ στην Τρίπολη...

Περισσότερα

Το μεγάλο παζάρι

Γιώργος Καπόπουλος, 2022-06-25

Εάν προσεγγίσουμε τις σχέσεις της Τουρκίας του Ερντογάν...

Περισσότερα
Γιώργος Γιαννουλόπουλος

Οι σφαίρες επιρροής και τα γεωπολιτικά παίγνια

Γιώργος Γιαννουλόπουλος, 2022-03-19

Οι αναλύσεις για την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ων...

Περισσότερα

Άρθρα/ Πολιτική

Σωκράτης Φάμελλος

Κυβερνητική πρόταση από το Συνέδριο

Σωκράτης Φάμελλος, 2025-06-08

Η Ιστορία, όχι μόνο στην Ελλάδα, έχει δείξει ότι οι πολιτικές...

Στέργιος Καλπάκης

Ισχυρός ΣΥΡΙΖΑ - ΠΣ, καταλύτης για την προοδευτική αλλαγή

Στέργιος Καλπάκης, 2025-06-18

Οι αρνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της Νέας Αριστεράς στην ειλικρινή...

Θόδωρος Τσίκας

Το αδιέξοδο με το Ιράν και η Συμφωνία του Ομπάμα

Θόδωρος Τσίκας, 2025-06-18

Το 2015 ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπάρακ Ομπάμα, έφτασε μετά...

Κώστας Καλλίτσης

Προεκλογική περίοδος

Κώστας Καλλίτσης, 2025-06-08

Κάτι μάλλον ασυνήθιστο (ακόμα και) για τα ελληνικά δεδομένα...

Η “έσχατη προδοσία” έλειπε από την χορηγία της αντιπολίτευσης προς τον Μητσοτάκη

Γιάννης Τριάντης, 2025-06-07

...Τι εισπράττει η κοινωνία όταν ακούει ότι εγκαλείται κάποιος...

Τα Τέμπη επιστρέφουν

Αγγελική Σπανού, 2025-06-05

Με τέσσερις προτάσεις για τη σύσταση Προανακριτικής, δύο...

Γιάννης Μεϊμάρογλου

Κυβερνητικό μπασκετικό αλαλούμ

Γιάννης Μεϊμάρογλου, 2025-06-04

...Όσο η κυβέρνηση θα συνεχίσει να κλείνει τα μάτια σε μια...

Θόδωρος Τσίκας

Έχει χάσει η Ουκρανία τον πόλεμο;

Θόδωρος Τσίκας, 2025-06-01

Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να διατηρήσει τη ηθική και γεωπολιτική...

Γιάννης Βούλγαρης

Η Ευρώπη στην εποχή των πολέμων

Γιάννης Βούλγαρης, 2025-05-31

Από τις εκλογές που έγιναν τελευταία στον ευρωπαϊκό χώρο,...

Εχει ο καιρός γυρίσματα;

Τάσος Παππάς, 2025-05-26

Αλλάζουν οι καιροί; Αλλάζουν. Αυτό που χθες αποδοκίμαζες,...

Η κοινή λογική

Μιχάλης Μητσός, 2025-05-23

Oι νέοι στρέφονται προς την Ακροδεξιά. Ακόμη κι αν δεν ψηφίζουν...

Σωκράτης Φάμελλος

Στη Γάζα συντελείται γενοκτονία, αρνούμαστε να κλείσουμε τα μάτια και να σιωπήσουμε

Σωκράτης Φάμελλος, 2025-05-22

Στη Γάζα συντελείται μια γενοκτονία τόσο κοντά σε εμάς....

×
×