Εμφυλη ανάκαμψη

Το Σαββατοκύριακο αποφασίζεται πιθανότατα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο το ύψος του Ταμείου Ανάκαμψης «Next generation» που θα καθορίσει και το μέλλον της συνοχής της ΕΕ και το αναπτυξιακό μέλλον της Ελλάδας. Το Ταμ είο δεν είναι μόνον Tαμείο οικονομικής ανάκαμψης, αλλά και Ταμείο βιωσιμότητας και ανθεκτικότητας της ευρωπαϊκής κοινωνίας στις νέες υγειονομικές και κοινωνικές προκλήσεις.

Για να γίνει το Ταμείο όλα τα παραπάνω, θα πρέπει να γίνει και Ταμείο «έμφυλης ανάκαμψης». Γιατί οι γυναίκες σε αυτή την υγειονομική κρίση πλήγηκαν περισσότερο από τους άνδρες, σε αντίθεση με την προηγούμενη οικονομική κρίση. Παράλληλα, ως εργαζόμενες στην πρώτη γραμμή (στα νοσοκομεία, στα σουπερμάρκετ, στην καθαριότητα, στην εκπαίδευση, στη φροντίδα) εκτέθηκαν περισσότερο σε κίνδυνο της υγείας τους για να κρατήσουν την κοινωνία ζωντανή.

Τι σημαίνει ακριβώς «έμφυλη ανάκαμψη»;

Σημαίνει ότι μας νοιάζει ποιοι/ποιες θα είναι οι ωφελούμενοι/ες από τα 750 δισ. ευρώ και το 1.100 δισ. ευρώ των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών Ταμείων 2021-2027. Αν δηλαδή θα υποστηριχθούν κλάδοι, επιχειρήσεις και οι θέσεις εργασίας που απασχολούν περισσότερο γυναίκες ή άνδρες. Αν ακόμα και στα έργα υποδομών θα απασχοληθεί ποσοστό γυναικών, τουλάχιστον, ανάλογο της μεγάλης γυναικείας ανεργίας.

Σημαίνει ότι μας νοιάζει αν θα συμμετέχουν στις αποφάσεις για την κατανομή των πόρων και την επιλογή των έργων γυναίκες πολιτικοί και εμπειρογνώμονες, όπως επίσης και επιστήμονες και εργαζόμενες στις θέσεις και τους κλάδους που αναφέρονται οι αποφάσεις.

Σημαίνει ότι οι κοινωνικές υπηρεσίες και οι υπηρεσίες υγείας θα πρέπει να στηριχθούν ιδιαίτερα (άλλωστε δημιουργούν μεγάλη απασχόληση ως εντάσεως εργασίας) όχι μόνο γιατί απασχολούν περισσότερες γυναίκες, αλλά και γιατί εξυπηρετούν περισσότερο τις γυναίκες. Ο τρόπος οργάνωσης της φροντίδας σε μια χώρα αντανακλάται αυτόματα στο επίπεδο της απασχόλησης των γυναικών γιατί η «οικονομία της φροντίδας» ενισχύει διπλά τις γυναίκες. Και ως εργαζόμενες στη φροντίδα και για να μπορούν να συμμετέχουν γενικά στην αγορά εργασίας.

Το ευρωπαϊκό γυναικείο κίνημα διεκδικεί συγκεκριμένες ρήτρες ισότητας των φύλων στο Ταμείο Ανάκαμψης και μια νέα «Συμφωνία για την οικονομία της φροντίδας» στην μελλοντική Ευρώπη. Ζητά ακόμα ένα νέο Ευρωπαϊκό Ταμείο που θα ενισχύσει τα μέτρα κατά της έμφυλης βίας και την προστασία των σεξουαλικών και αναπαραγωγικών δικαιωμάτων.

Στην Ελλάδα τι κάνουμε;

Η Επιτροπή Πισσαρίδη κατά δημοσιογραφικές πληροφορίες θα διατυπώσει την ανάγκη ενίσχυσης της απασχόλησης των γυναικών. Πώς θα γίνει κάτι τέτοιο; Ευκαιρία είναι να εξοικειωθούμε με τις τεχνικές του gender budgeting δηλαδή την ένταξη της αρχής της ισότητας των φύλων στη δημοσιονομική πολιτική. Από το 1995 προσπαθεί ο ΟΗΕ και η ΕΕ να πείσουν τα κράτη μέλη για την εφαρμογή μιας τέτοιας πολιτικής και την προώθηση κριτηρίων «αιρεσιμότητας της ισότητας» στα αναπτυξιακά έργα.

Μήπως είναι καιρός να ανταποκριθούμε ως χώρα στη διεθνή πρόκληση, τώρα που όλα «γυρίζουν»; Μήπως είναι μια ευκαιρία να μειωθεί το έλλειμμα πολιτικών ισότητας της κυβέρνησης με τη συστηματική ένταξη της οπτικής του φύλου στη νέα φάση ανάπτυξης της χώρας;