Αυτόφωροι παραλογισμοί
Πάσχος Μανδαρβέλης, Η Καθημερινή, Δημοσιευμένο: 2021-09-24
Στο πλαίσιο του παραλογισμού που κυριαρχεί στην ελληνική νομοθεσία είναι πολύ φυσιολογικό να συλλαμβάνονται επ’ αυτοφώρω δάσκαλοι για «εσχάτη προδοσία» επειδή επιβάλλουν τη μάσκα στους μαθητές και γιατροί για «εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας» επειδή διασωληνώνουν ασθενείς οι οποίοι βρίσκονται σε κρίσιμη κατάσταση. Ο Ποινικός Κώδικας βρίθει πλημμελημάτων, που επιβάλλουν διαδικασία αυτοφώρου.
Τον περασμένο μήνα, για παράδειγμα, συνελήφθη ο δήμαρχος Μυκόνου έπειτα από μήνυση επιχειρηματία, διότι με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου συνεργεία του δήμου κατεδάφισαν τους φράχτες εστιατορίου-μπαρ που εμπόδιζαν την πρόσβαση των πολιτών σε δημόσια παραλία. Είδαμε αυτόφωρη σύλληψη διαιτητών ποδοσφαίρου, διότι σύμφωνα με μήνυση ιδιοκτήτη ΠΑΕ «δωροδοκήθηκαν». Μητέρα «συνελήφθη επ’ αυτοφώρω» διότι δεν επέτρεψε στον μηνυτή πατέρα να βλέπει όσο συχνά ήθελε το παιδί τους. Υπάρχουν περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας, που εκτός από τον θύτη σύζυγο καταλήγει στο κρατητήριο και το θύμα (ελπίζουμε όχι στο ίδιο κελί), διότι ο πρώτος καταθέτει μήνυση κατά της δεύτερης για παραβίαση κάποιου από τα δεκάδες άρθρα του ποινικού κώδικα που προβλέπουν τη διαδικασία του αυτοφώρου.
Με τη χαρακτηριστική της ελληνικής πολιτείας καθυστέρηση, η κυβέρνηση ορθώς αποφάσισε την αλλαγή του Ποινικού Κώδικα έτσι ώστε οι λογικοί να μην καταλήγουν στο τμήμα επειδή εφαρμόζουν τον νόμο. Είναι η δεύτερη εξαίρεση τα τελευταία χρόνια, αφού μέχρι το 2019 ακόμη και η εξύβριση ήταν αυτόφωρο αδίκημα, με αποτέλεσμα να συλλαμβάνουν νυχτιάτικα δημοσιογράφους για κάτι που έγραψαν. Αυτές οι μηνύσεις είχαν στόχο τον εκφοβισμό («να περάσουν 24 ώρες στο κρατητήριο, για να μάθουν») και ήταν πολλαπλάσιες από εκείνες των ψεκασμένων κατά δασκάλων. Παρ’ όλα αυτά, και το νέο άρθρο του Π.Κ. έχει στοιχεία παραλογισμού και δικλίδες για εκφοβισμό. Προβλέπει μεν την κατάργηση της διαδικασίας αυτόφωρης σύλληψης, «εκτός εάν συντρέχουν ιδιαίτερα σοβαροί λόγοι». Τώρα, τι σοβαροί λόγοι μπορεί να υπάρχουν σε μια μήνυση για εξύβριση ή δυσφήμηση μόνο το λαμπρό μυαλό του νομοθέτη μπορεί να φανταστεί.
Η κυβέρνηση πρέπει να δει τη διαδικασία του αυτοφώρου συνολικώς, αντί να προσθέσει ένα ακόμη μπάλωμα στη νομοθεσία. Δεν θα σταθούμε στην ουσία των χιλιάδων συλλήψεων με τη διαδικασία του αυτοφώρου που γίνονται καθημερινώς. Μπορεί πίσω από κάποιες μηνύσεις να υπάρχουν πραγματικά αδικήματα και όχι μόνον η εκδίκηση ή αντεκδίκηση. Ομως ακόμη και η μη πληρωμή, π.χ., των χρεών στον ΕΦΚΑ δεν δικαιολογεί τη «βαριά» διαδικασία του αυτοφώρου. Συνεπώς, το υπουργείο Δικαιοσύνης πρέπει να δει συνολικώς τον Ποινικό Κώδικα, διότι πέραν της άδικης ταλαιπωρίας χιλιάδων πολιτών επιβαρύνονται σημαντικά οι διωκτικές αρχές για το γινάτι κάποιων.
Τον περασμένο μήνα, για παράδειγμα, συνελήφθη ο δήμαρχος Μυκόνου έπειτα από μήνυση επιχειρηματία, διότι με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου συνεργεία του δήμου κατεδάφισαν τους φράχτες εστιατορίου-μπαρ που εμπόδιζαν την πρόσβαση των πολιτών σε δημόσια παραλία. Είδαμε αυτόφωρη σύλληψη διαιτητών ποδοσφαίρου, διότι σύμφωνα με μήνυση ιδιοκτήτη ΠΑΕ «δωροδοκήθηκαν». Μητέρα «συνελήφθη επ’ αυτοφώρω» διότι δεν επέτρεψε στον μηνυτή πατέρα να βλέπει όσο συχνά ήθελε το παιδί τους. Υπάρχουν περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας, που εκτός από τον θύτη σύζυγο καταλήγει στο κρατητήριο και το θύμα (ελπίζουμε όχι στο ίδιο κελί), διότι ο πρώτος καταθέτει μήνυση κατά της δεύτερης για παραβίαση κάποιου από τα δεκάδες άρθρα του ποινικού κώδικα που προβλέπουν τη διαδικασία του αυτοφώρου.
Με τη χαρακτηριστική της ελληνικής πολιτείας καθυστέρηση, η κυβέρνηση ορθώς αποφάσισε την αλλαγή του Ποινικού Κώδικα έτσι ώστε οι λογικοί να μην καταλήγουν στο τμήμα επειδή εφαρμόζουν τον νόμο. Είναι η δεύτερη εξαίρεση τα τελευταία χρόνια, αφού μέχρι το 2019 ακόμη και η εξύβριση ήταν αυτόφωρο αδίκημα, με αποτέλεσμα να συλλαμβάνουν νυχτιάτικα δημοσιογράφους για κάτι που έγραψαν. Αυτές οι μηνύσεις είχαν στόχο τον εκφοβισμό («να περάσουν 24 ώρες στο κρατητήριο, για να μάθουν») και ήταν πολλαπλάσιες από εκείνες των ψεκασμένων κατά δασκάλων. Παρ’ όλα αυτά, και το νέο άρθρο του Π.Κ. έχει στοιχεία παραλογισμού και δικλίδες για εκφοβισμό. Προβλέπει μεν την κατάργηση της διαδικασίας αυτόφωρης σύλληψης, «εκτός εάν συντρέχουν ιδιαίτερα σοβαροί λόγοι». Τώρα, τι σοβαροί λόγοι μπορεί να υπάρχουν σε μια μήνυση για εξύβριση ή δυσφήμηση μόνο το λαμπρό μυαλό του νομοθέτη μπορεί να φανταστεί.
Η κυβέρνηση πρέπει να δει τη διαδικασία του αυτοφώρου συνολικώς, αντί να προσθέσει ένα ακόμη μπάλωμα στη νομοθεσία. Δεν θα σταθούμε στην ουσία των χιλιάδων συλλήψεων με τη διαδικασία του αυτοφώρου που γίνονται καθημερινώς. Μπορεί πίσω από κάποιες μηνύσεις να υπάρχουν πραγματικά αδικήματα και όχι μόνον η εκδίκηση ή αντεκδίκηση. Ομως ακόμη και η μη πληρωμή, π.χ., των χρεών στον ΕΦΚΑ δεν δικαιολογεί τη «βαριά» διαδικασία του αυτοφώρου. Συνεπώς, το υπουργείο Δικαιοσύνης πρέπει να δει συνολικώς τον Ποινικό Κώδικα, διότι πέραν της άδικης ταλαιπωρίας χιλιάδων πολιτών επιβαρύνονται σημαντικά οι διωκτικές αρχές για το γινάτι κάποιων.
.jpg)
