Δεύτερη δίκη, δεύτερη νίκη

Η δίκη της Χ.Α. σε δεύτερο βαθμό σηματοδοτεί την ανάγκη να μην εφησυχάσουμε μπροστά στο ενδεχόμενο να μειωθούν οι ποινές για τα μέλη της εγκληματικής οργάνωσης. Είναι όμως και μια πρόκληση μπροστά στο ενδεχόμενο οι ηγέτες της να φάνε βαρύτερες ποινές. Δεν πάμε δηλαδή μόνο για να μη χάσουμε. Έχουμε να κερδίσουμε.

Θυμίζουμε πως ο εισαγγελέας Εφετών κ. Κωσταρέλος άσκησε έφεση κατά της απόφασης του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων (όπου ήταν αναπληρωτής εισαγγελέας). Έκρινε χαμηλές τις ποινές που επιβλήθηκαν στους διευθύνοντες την εγκληματική οργάνωση και εκείνες για την απόπειρα ανθρωποκτονίας σε βάρος του Αιγύπτιου αλιεργάτη Αμπουσίντ Εμπάρακ. Με άλλα λόγια, οι διευθύνοντες Μιχαλολιάκος, Κασιδιάρης, Παππάς, Λαγός, Γερμενής, Παναγιώταρος, Ματθαιόπουλος μπορεί να τιμωρηθούν ακόμα αυστηρότερα.

Κρατάμε το σκεπτικό του εισαγγελέα: «Οι καταδικασθέντες ασκούσαν πλήρη κυριαρχία πάνω σε όλα τα εγκληματικά γεγονότα, αφού είχαν συγκροτήσει έναν πλήρη, αυτοματοποιημένο μηχανισμό, με δομή και ιεραρχία, ώστε οι επιδιώξεις της ηγεσίας να διαβιβάζονται και να εκτελούνται αμέσως από κατώτερα όργανα. Οι καταδικασθέντες δεν χρειαζόταν να γνωρίζουν τον “εκτελεστή” ούτε να δώσουν ρητά την εντολή».

Και για να θυμηθούμε τις πράξεις των χρυσαυγίτικων ταγμάτων εφόδου, ο εισαγγελέας τόνισε ότι η πρωτόδικη απόφαση για την απόπειρα ανθρωποκτονίας του Αιγύπτιου αλιεργάτη δεν αποτύπωσε την εγκληματική διάθεση, τα αίτια που τους οδήγησαν στην επίθεση, τα οποία ήταν ταπεινά, «υποταγμένοι απόλυτα στη βούληση των διευθυντών της εγκληματικής οργάνωσης της Χρυσής Αυγής». Σημείωσε πως οι δράστες έδρασαν χωρίς την παραμικρή αφορμή αλλά γιατί ήθελαν να σκοτώσουν. Αυτή ακριβώς ήταν η Χρυσή Αυγή.

Από την άλλη, μεγάλο μέρος των καταδικασθέντων χρυσαυγιτών μπορεί να επιτύχουν μείωση ποινών. Μπροστά μας ανοίγονται πολλά ενδεχόμενα. Θα έχουμε πάλι μια μοναδική στιγμή, με τη Δικαιοσύνη της έδρας να συναντά τη δικαιοσύνη ως πανανθρώπινο αίτημα των πολλών, όπως έγινε στις 7 Οκτωβρίου 2020; Ή, αντίθετα, θα έχουμε μια απόφαση που θα ξεχνά πόσος φόβος και πόσο αίμα χρειάστηκε μέχρι να αντιδράσουν οι Αρχές και να δράσει η Δικαιοσύνη;

Ας μη γελιόμαστε: τυχόν ευνοϊκή απόφαση θα έδινε τη δυνατότητα στη Χ.Α., νομιμοποιημένη και πάλι, να κλείσει το μάτι στα στρώματα εκείνα της κοινωνίας που γοητεύτηκαν από την ωμή βία, τον εθνικισμό και τον ρατσισμό. Όπως και τότε, έτσι και τώρα, δεν έχει εκλείψει ο κίνδυνος να επανέλθουμε στο καθεστώς ατιμωρησίας της ακροδεξιάς και φασιστικής βίας στην Ελλάδα.

Φυσικά, δεν έπαψε η διαρκής παρουσία της Ακροδεξιάς στους θεσμούς και στον δημόσιο χώρο, με υπουργούς αντισημίτες, βουλευτές εθνικιστές και σεξιστές, δημάρχους ρατσιστές. Η Χ.Α. εξουδετερώθηκε, όχι ο ακροδεξιός κίνδυνος: τέσσερις στους δέκα απ’ όσους αυτοπροσδιορίζονται ως δεξιοί θα ήθελαν μια νόμιμη Χ.Α. Τι λένε; Μπορεί να «το παράκανε» με τη βία αλλά χωρίς αυτήν θα ήταν χρήσιμη. Η δίκη ξεκινά ενώ μέρος υπολογίσιμο της ελληνικής κοινωνίας έχει πια ρίζες στον ακροδεξιό χώρο. Η δίκη ξεκινά με τους χρυσαυγίτες στη φυλακή αλλά με το ιδεολογικό τους οπλοστάσιο ενεργό: εθνικισμός, ρατσισμός και εθνοφυλετισμός, κρατικός αυταρχισμός, κοινωνική μνησικακία και τοξική αρρενωπότητα.

Και για να μην ξεχνιόμαστε, δίπλα στους τρεις δικαστές, που έστειλαν τους εγκληματίες στη φυλακή, στην έδρα καθόταν και η εισαγγελέας Οικονόμου, η οποία φρόντιζε διαρκώς να θυμίζει τις διαχρονικές ευθύνες της Δικαιοσύνης για το ακαταδίωκτο του ελληνικού νεοφασισμού, από τις πρώτες ερωτήσεις της μέχρι την απαλλακτική πρόταση και την πρότασή της για τα ελαφρυντικά.

Γενικότερα, στιγμή να μην παραβλέπουμε πως στο βάθος πολλών θεσμών υπάρχει πυκνό ίζημα διαρκούς ευμένειας και προστασίας, συνεννοήσεων και αλληλοκατανόησης με πρόσωπα και ομάδες του νεοφασιστικού περιθωρίου. Μια ματιά στα ειδικά σώματα της ΕΛ.ΑΣ. αρκεί. Άρα, μπορεί η Χ.Α. να είναι διαλυμένη, εκτός Βουλής, περιθωριοποιημένη ως σχήμα. Όμως η νεοναζιστική βία είναι παρούσα και απειλητική. Οι επιθέσεις πληθαίνουν. Κάποιοι από τους έγκλειστους νεοναζί πρώην βουλευτές εξακολουθούν να κινούν τα νήματα βίαιων ομάδων. Συνεχίζουν να σχεδιάζουν έναν νέο κύκλο αίματος και τρόμου.

Είναι σαφές ότι μέρος του πολιτικού σκηνικού λοξοκοιτάει προς το εκλογικό κοινό της εγκληματικής οργάνωσης. Στην προσπάθεια αυτή, η ρητορική τους θα γίνεται όλο και πιο ακροδεξιά. Σε αυτό το σκηνικό, η ανάγκη κινητοποίησης και δημόσιας προσοχής στη δίκη που αρχίζει σε λίγες μέρες είναι τεράστια.

*O Κωστής Παπαϊωάννου είναι εκπαιδευτικός, διευθυντής Σημείου για τη μελέτη και αντιμετώπιση της Ακροδεξιάς