Κυβερνήσεις συνεργασίας

Κώστας Καλλίτσης, Η Καθημερινή, Δημοσιευμένο: 2022-12-04

Μια χώρα που μετέχει στο ΝΑΤΟ και στον σκληρό πυρήνα της Ευρώπης, στην Ευρωζώνη, με σταθερό γεωπολιτικό προσανατολισμό, που εδώ και μισό αιώνα έχει αφήσει πίσω της τους μεγάλους διχασμούς και τις αυταρχικές εκτροπές, που είναι απαλλαγμένη από την τρομοκρατία και το βαρύ έγκλημα που ταλανίζουν άλλες ανεπτυγμένες χώρες, μια τέτοια χώρα είναι πολιτικά ασφαλής; Οχι απαραίτητα –λένε– αν διατρέχει κίνδυνο ακυβερνησίας. Οπου ως ακυβερνησία ορίζεται η απουσία μιας αυτοδύναμης κυβέρνησης.

Σύμφωνα με αυτό το αφήγημα, μια κυβέρνηση συνεργασίας που στηρίζεται από μεγάλες λαϊκές πλειοψηφίες είναι κάτι σαν τον διάβολο της αστάθειας, ενώ μια κυβέρνηση που αναδεικνύεται αυτοδύναμη χάρη σε έναν καλπονοθευτικό εκλογικό νόμο είναι ο γνήσιος ορισμός του αρχάγγελου της σταθερότητας. Το αφήγημα αγνοεί τη νωπή Ιστορία.

Αυτοδύναμη κυβέρνηση Καραμανλή οδήγησε τη χώρα στα βράχια το 2009. Αυτοδύναμη ήταν η κυβέρνηση Παπανδρέου που κατέρρευσε χάνοντας τη δύναμη να συνεχίσει. Κυβέρνηση συνεργασίας υπό τον Λ. Παπαδήμο ήταν αυτή που διαπραγματεύθηκε το «κούρεμα» χρέους το 2012. Η υποχρεωτική συνεργασία με το ΠΑΣΟΚ υποχρέωσε τη ΝΔ να εγκαταλείψει τα «Ζάππεια» το 2012 και να προσπαθήσει να υλοποιήσει το β΄ μνημόνιο – και πιθανότατα θα το πετύχαινε αν δεν μεσολαβούσε η προεδρική εκλογή. Μια κυβέρνηση συνεργασίας, των Τσίπρα – Καμμένου, έβγαλε τη χώρα από τα μνημόνια. Η αυτοδυναμία δεν είναι ο παράδεισος, ούτε κόλαση η συνεργασία. Το αφήγημα αγνοεί τα επίκαιρα διδάγματα.

Η ίδια λογική, του μικρού, κλειστού και δήθεν ευέλικτου σχήματος, στο όνομα της αποτελεσματικής διακυβέρνησης της χώρας, ήταν στο σκεπτικό για τις υπερεξουσίες του (διάσημου αρχικά, δακτυλοδεικτούμενου μετά) επιτελικού κράτους. Αλλά αποδείχθηκε ότι ένα σύστημα αποστειρωμένο από τη διαβούλευση, τις διαδικασίες συνεννόησης και τη λογοδοσία αντί να αποφέρει θετικά αποτελέσματα μπορεί να πάει τα πράγματα πολύ, πάρα πολύ πίσω. Τα κλειστά σχήματα, μονοκομματικά ή προσωποκεντρικά, προσφέρονται για συγκρούσεις και παζάρια πίσω από τις κουρτίνες – αντί για συμφωνίες που γίνονται στο φως. Κι εύκολα μεταλλάσσονται σε εστίες συναλλαγής και διαφθοράς. Το αφήγημα αγνοεί την ευρωπαϊκή εμπειρία. Στην Ευρώπη κυριαρχούν οι κυβερνήσεις συνεργασίας, οι δημοκρατίες της συναίνεσης. Οι αυτοδύναμες κυβερνήσεις αποτελούν την εξαίρεση και τείνουν να μειώνονται. Μάλιστα, χαρακτηριστικό των κυβερνήσεων συνασπισμού, όπως φαίνεται από μια ματιά σε τέτοιες κυβερνήσεις που υπάρχουν σε περίπου 30 ευρωπαϊκές χώρες, είναι ότι η ιδεολογική και προγραμματική συγγένεια δεν είναι προαπαιτούμενα για μια κυβερνητική συνεργασία. Αρκεί μια έντιμη συμφωνία για το κυβερνητικό πρόγραμμα – είτε προεκλογικά είτε σε μετεκλογικές διαπραγματεύσεις.

Διατυπώνονται, βέβαια, ενστάσεις ότι «δεν έχουμε κουλτούρα συνεργασιών» και ότι δεν έχουμε το ισχυρό κράτος που θα διασφάλιζε τη λειτουργία της χώρας ανεξάρτητα και από την εκάστοτε κυβέρνηση – όπως σε άλλες χώρες. Οσον αφορά το κράτος, δεν έχουμε ένα ισχυρό κράτος φιλικό στην ανάπτυξη και στον πολίτη, διότι οι αυτοδύναμες κυβερνήσεις χρησιμοποιούν το κράτος ως λάφυρο – δείτε και σήμερα τις στρατιές των μετακλητών. Η αυτοδυναμία αποτρέπει τον εκσυγχρονισμό του κράτους – ακόμα και πλημμυρίδες apps, άθικτο αφήνουν το πελατειακό κράτος. Η κουλτούρα συνεργασίας υπάρχει, αλλά πρέπει να ενισχυθεί. Αυτή είναι η κρίσιμη προϋπόθεση για πολιτική σταθερότητα: Η εμπέδωση της συνεργασίας – όχι τα καρτούν της αυτοδυναμίας.

Θέματα επικαιρότητας: Εκλογές

Ανοιχτή επιστολή σε γυναίκες ψηφοφόρους

Μαρία Γκασούκα*, Ιλεάνα Σακκά**, Φωτεινή Σιάνου***, 2023-06-16

Αγαπητές φίλες,Οι γυναίκες ψηφοφόροι είμαστε η πλειονότητα...

Περισσότερα
Γρηγόρης Στεργιούλης

Αβεβαιότητα και εκλογική συμπεριφορά

Γρηγόρης Στεργιούλης, 2023-06-16

Οι επιλογές των πολιτών δεν εξαρτώνται μόνο από την πολιτική...

Περισσότερα
Μαριλένα Κοππά

Το μεγάλο λάθος: Η μουσουλμανική μειονότητα ως προεκλογικό εργαλείο

Μαριλένα Κοππά, 2023-06-16

Με τον όρο «μειονότητα» εννοούμε μια ομάδα του πληθυσμού...

Περισσότερα

Η πανελλαδική μονοχρωμία

Παντελής Μπουκάλας, 2023-06-13

Αν την 21η Μαΐου τα αποτελέσματα επέτρεπαν στη Ν.Δ. να τραγουδάει...

Περισσότερα

Μειονοτική ψήφος: Αντανάκλαση της πραγματικότητας;

Κωνσταντίνος Τσιτσελίκης, 2023-06-11

Φαίνεται ότι μειονοτική ψήφος αποτελεί θεμιτό εκλογικό...

Περισσότερα
Γιώργος Γιαννουλόπουλος

Είναι η συγκυρία, ανόητε!

Γιώργος Γιαννουλόπουλος, 2023-06-10

Στην πολιτική ποτέ δεν ξέρεις τι θα σου ξημερώσει. Κατά...

Περισσότερα

Ο ίδιος λαός είναι. Αλλά…

Τάσος Παππάς, 2023-06-08

Το αφήγημα της Νέας Δημοκρατίας δέχτηκε ένα σοβαρό πλήγμα...

Περισσότερα
Λούκα Κατσέλη

Η παγίδα του φόβου και τα διλήμματα της επικείμενης εκλογικής αναμέτρησης

Λούκα Κατσέλη, 2023-06-04

Τα αποτελέσματα των εκλογών της 21ης Μαΐου, κυρίως δε η μεγάλη...

Περισσότερα

Άρθρα/ Πολιτική

Σωκράτης Φάμελλος

Πολύ λίγα και πολύ αργά κύριε Μητσοτάκη....

Σωκράτης Φάμελλος, 2025-04-26

Οι εσπευσμένες ανακοινώσεις του κ. Μητσοτάκη, για τη διάθεση...

Οι περιστάσεις

Τάσος Παππάς, 2025-04-22

Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Σωκράτης Φάμελλος μιλώντας στο ΜEGA...

Δημήτρης Χατζησωκράτης

Οι προοδευτικές δυνάμεις σε κοινό ψηφοδέλτιο

Δημήτρης Χατζησωκράτης, 2025-04-20

…Ας σκεφτούμε και την προοπτική για την πρόοδο της χώρας,...

Κώστας Καλλίτσης

Αδύναμη κυβέρνηση

Κώστας Καλλίτσης, 2025-04-19

Διάχυτη είναι η πεποίθηση ότι τα πράγματα δεν πάνε καλά....

Διαφάνεια Ποτέμκιν

Πάσχος Μανδραβέλης, 2025-04-10

Θεσμοί υπάρχουν», που θα ‘λεγε και ο Γιώργος Παπανδρέου,...

Κατά φαντασίαν ιατρός

Παντελής Μπουκάλας, 2025-04-08

Πολλούς Απρίληδες πριν, το 1967, οι Ελληνες άκουγαν τον αρχιπραξικοπηματία...

Κώστας Ζαχαριάδης

Πρότυπο για τη συνεργασία το εγχείρημα του Δήμου της Αθήνας

Κώστας Ζαχαριάδης, 2025-04-08

Να επιλέξει ο κόσμος της παράταξης την ηγεσία του κόμματος...

Παναγιώτης Παναγιώτου

Συνεργασία ή πολιτική αυτοκτονία

Παναγιώτης Παναγιώτου, 2025-04-07

Η ΝΔ φθίνει πολιτικά και εκλογικά. Και η ισχυρή πρωθυπουργική...

Βασίλης Τραϊφόρος

ΚΑΝΤΕ ΤΟ ΟΠΩΣ ΤΟ Die Linke στη Γερμανία

Βασίλης Τραϊφόρος, 2025-04-06

...Ναι η κριτική στην κυβέρνηση πρέπει να είναι οξεία και...

Ποια είναι η κατάσταση σήμερα στην Τουρκία

Χρήστος Ροζάκης, 2025-04-06

Το καλό κλίμα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις μπορεί να διατηρηθεί...

Γιώργος Σταθάκης

Η «τελευταία ευκαιρία» για την προοδευτική αντιπολίτευση

Γιώργος Σταθάκης, 2025-04-03

...Η παραδοσιακή «πολυσυλλεκτικότητα» πέθανε μαζί με την...

Σωτήρης Βαλντέν

Πόσο νέα είναι η εθνική πυξίδα Τσίπρα;

Σωτήρης Βαλντέν, 2025-03-26

O Αλέξης Τσίπρας δημοσίευσε προ ημερών μακροσκελές κείμενο...

×
×