Εργασία κάτω του κόστους

Κώστας Καλλίτσης, Η Καθημερινή της Κυριακής, Δημοσιευμένο: 2024-02-11

Πόσο ισχυρή είναι στ’ αλήθεια η ελληνική οικονομία; Οσα κι αν λέγονται, υπάρχει στο τέλος ένα ασφαλές κριτήριο για να εκτιμηθεί η κατάστασή της. Είναι τόσο ισχυρή όσο δείχνει η αγορά εργασίας, οι θέσεις εργασίας που δημιουργούνται και οι μισθοί που προσφέρονται. Αναφορικά με το πρώτο, έχουμε τη δεύτερη υψηλότερη ανεργία μεταξύ των «27» της Ε.Ε. Οσον αφορά το δεύτερο, είναι καταλυτικά τα στοιχεία που δημοσιοποίησε την περασμένη Τρίτη η «Εργάνη»: περίπου το ένα τρίτο των μισθωτών αμείβεται μόνο με 800 ή και λιγότερα ευρώ/μήνα – κι αυτά μεικτά, όχι στο χέρι. Το 53% έχει μεικτό μισθό 1.000 ευρώ ή λιγότερα. Και μόλις το 10% εξ αυτών έχει μεικτό μισθό μεγαλύτερο από 2.000 ευρώ. Τι σημαίνει αυτό;

Σημαίνει ότι η ελληνική οικονομία παράγει μαζικά νεόπτωχους. Ανθρώπους που δεν είναι φτωχοί επειδή είναι άνεργοι, αλλά επειδή εργάζονται σε κακοπληρωμένες θέσεις εργασίας – αυτές κυριαρχούν και διευρυμένα αναπαράγονται. Ανάμεσά τους νέες και νέοι της μακράν καλύτερα μορφωμένης γενιάς που είχε ποτέ η πατρίδα μας. Δεκάδες χιλιάδες καταρτισμένοι άνθρωποι 30-40 ετών, με προσόντα, καλές σπουδές, μεταπτυχιακά, διδακτορικά, εργάζονται με μισθούς πείνας στον ιδιωτικό τομέα, σε πανεπιστήμια και νοσοκομεία.

Συμφωνώ με όσους υποστηρίζουν ότι οι 500.000 νέοι του brain drain είναι λίγοι. Αν οι νόμοι της προσφοράς και της ζήτησης λειτουργούσαν ανεμπόδιστα από γεωγραφικούς και κοινωνικούς περιορισμούς, θα είχαν φύγει πολύ περισσότεροι – και είναι βέβαιον ότι θα φύγουν πιο πολλοί. Γιατί στα καθ’ ημάς, το οικονομικό μοντέλο που υποστηρίζεται από ισχυρές πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις, και μακροημερεύει σήμερα ακόμη, είναι το μοντέλο της φθηνής μισθωτής εργασίας: με χαμηλό μισθό και χαμηλού κόστους κοινωνικές υπηρεσίες, η μισθωτή εργασία τείνει να τιμολογείται αισθητά κάτω από το κόστος αναπαραγωγής της. Αυτό δεν αντέχεται – ιδιαίτερα όταν παράλληλα κυκλοφορεί πολύ χρήμα και αναιδής, πολυτελής κατανάλωση.

Χάρη στην υποτίμηση της εργασίας βελτιώθηκε η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας στα χρόνια της μεγάλης κρίσης – αυτή σήκωσε τα πιο μεγάλα βάρη. Και σε αυτήν πατούν σήμερα πολλά εξ όσων φαντάζουν μεγάλα επιτεύγματα. Οι μόνες κατηγορίες εξαγωγών με αξιόλογη αύξηση είναι ουσιαστικά αυτές των κλάδων έντασης εργασίας (αγροτικά προϊόντα και τουριστικές υπηρεσίες), επειδή, βασικά, φθηναίνει η εργασία. Και οι ξένες επενδύσεις για τις οποίες τόσα διθυραμβικά λέγονται, πέρα από το συντριπτικά μεγάλο μέρος τους που κερδοσκοπεί στο real estate και στις αγορές κόκκινων δανείων, έρχονται για να εκμεταλλευτούν το φτηνό εργατικό δυναμικό – όπως τα data centers, που υποδεχόμαστε μετά βαΐων και κλάδων, ενώ τα διώχνουν άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Το καινούργιο στοιχείο τα τελευταία χρόνια είναι ότι εξελίσσεται μια πολύ μεγάλη αναδιανομή πλούτου και ισχύος. Η φθηνή εργασία γίνεται φθηνότερη εξαιτίας της εκρηκτικής ανόδου των τιμών. Η αγοραστική αξία των μισθών εξανεμίζεται, καθώς δεν υπάρχει ισχυρή πολιτική, ούτε αξιόλογη συνδικαλιστική δύναμη να στηρίξει τη μισθωτή εργασία. Ενώ τα κέρδη, φανερά και αδήλωτα, αυξάνονται με εντυπωσιακούς ρυθμούς. Το πιο εντυπωσιακό όλων είναι ότι αυτή η αναδιανομή πλούτου γίνεται σχεδόν χωρίς αντιστάσεις.

Θέματα επικαιρότητας: Εργασία

Διονύσης Τεμπονέρας

Άνθρακες ο θησαυρός της αύξησης του κατώτατου μισθού

Διονύσης Τεμπονέρας, 2024-03-28

Ανακοινώνεται στο υπουργικό συμβούλιο η αύξηση του κατώτατου...

Περισσότερα
Κώστας Καλλίτσης

Εργασία κάτω του κόστους

Κώστας Καλλίτσης, 2024-02-11

Πόσο ισχυρή είναι στ’ αλήθεια η ελληνική οικονομία; Οσα...

Περισσότερα
Κώστας Καλλίτσης

Φθηνή, φθηνότερη εργασία

Κώστας Καλλίτσης, 2023-11-26

Ποιο είναι ένα βασικό κριτήριο επιτυχίας μιας οικονομίας;...

Περισσότερα

Μετασχηματισμοί

Χριστίνα Κοψίνη, 2023-08-12

Καθηγητής σε δημόσιο σχολείο το πρωί, ιδιαιτερατζής το...

Περισσότερα

Ελληνικό εργασιακό καλοκαίρι με καυτό ήλιο και καυτό λάδι

δρ. Ανδρέας Στοϊμενίδης, 2023-07-04

«Εχει πάρα πολύ πόνο. Πολλές φορές τυχαίνει το βράδυ που...

Περισσότερα

Εργασιακό καθεστώς και η «ιδέα» της εργασίας

Ιόλη Μπούντα, 2023-06-23

Ο «νόμος Χατζηδάκη» συγχαίρει εαυτόν για την αύξηση των...

Περισσότερα

«Οι ακραίες ανισότητες επιβάλλουν ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο»

Γιώργος Κιμπουρόπουλος, 2023-04-26

«Οπως δεν πίστεψα ποτέ το τέλος της Ιστορίας του Φουκουγιάμα,...

Περισσότερα
Κώστας Καλλίτσης

Πελατειακό κράτος

Κώστας Καλλίτσης, 2023-02-19

Αλλού πάει ο κόσμος, αλλού εμείς. Τα ισχυρά ευρωπαϊκά κράτη,...

Περισσότερα

Άρθρα/ Οικονομία-Εργασία

Κώστας Καλλίτσης

Μα, γιατί είναι τόσο χαμηλά τα κέρδη;

Κώστας Καλλίτσης, 2024-10-06

Γιατί είναι τόσο χαμηλοί οι μισθοί, γιατί είμαστε στην τελευταία...

Κώστας Καλλίτσης

Ποιόν συμφέρει;

Κώστας Καλλίτσης, 2024-09-22

Οι τιμές τροφίμων και άλλων ειδών λαϊκής κατανάλωσης ήταν...

Κώστας Καλλίτσης

Μια καλή κρίση γρήγορα!

Κώστας Καλλίτσης, 2024-09-01

Ηαρχιτεκτονική του ανατρέπεται. Βασικές δομές του καταρρέουν....

Τιμές: μεταρρύθμιση ή κρατισμός;

2024-08-04

Με τι περιθώριο κέρδους δούλεψε η επιχείρησή σας στην τελευταία...

Κώστας Καλλίτσης

Αλλάζοντας για να μένει το ίδιο

Κώστας Καλλίτσης, 2024-07-28

Χάνεται και η ευκαιρία που αντιπροσώπευε το Ταμείο Ανάκαμψης...

Τουρισμός: Από ελπίδα, πρόβλημα

Σπύρος Σαγιάς, 2024-07-28

Στην αρχή της δεκαετίας του 1950 το Ελληνικό Δημόσιο με φορέα...

Κώστας Καλλίτσης

Με αφορμή την ενέργεια

Κώστας Καλλίτσης, 2024-07-21

Κάτι το ιδιαίτερο σε σχέση με άλλες ανεπτυγμένες χώρες...

Κώστας Καλλίτσης

Φταίει το μοντέλο

Κώστας Καλλίτσης, 2024-07-14

Γιατί το δημόσιο έχει προχωρήσει σε αναστολή αρκετών πληρωμών;...

Κώστας Καλλίτσης

Πάμε σαν άλλοτε

Κώστας Καλλίτσης, 2024-07-07

Το υπουργείο Οικονομικών κατά κανόνα έχει -εκ της θέσεώς...

Κώστας Καλλίτσης

Ξεμένει το Δημόσιο;

Κώστας Καλλίτσης, 2024-06-23

Τον τελευταίο καιρό πολλές πληρωμές που όφειλε να κάνει...

Ψέματα στον ανεμιστήρα: πώς η μείωση των ΑΞΕ κατά -36% έγινε «έκρηξη επενδύσεων» +62%

Νίκος Ράπτης, 2024-05-09

Εκατοντάδες ΜΜΕ αναμάσησαν πρόσφατα το κυβερνητικό non paper...

Κώστας Καλλίτσης

Η καλή ακρίβεια

Κώστας Καλλίτσης, 2024-04-28

Ένας βασικός παράγοντας που υποδαυλίζει τον πληθωρισμό...

×
×