Το νέο τουρκικό παζλ

Η «έκπληξη του CHP», όπως λένε από χθες το βράδυ Τούρκοι αναλυτές, έρχεται να αλλάξει τα δεδομένα στην Τουρκία και από σήμερα η χώρα εισέρχεται σε μια νέα περίοδο με το πιο πιθανό σενάριο αυτό των έντονων αναταράξεων στην εσωτερική πολιτική και ίσως και στην εξωτερική.

Η νίκη του CHP, που οφείλεται στον συνδυασμό δυνάμεων του Εκρέμ Ιμάμογλου και του αρχηγού του κόμματος Οζγκιούρ Οζέλ, αποτελεί αναμφισβήτητη ένδειξη ότι η τουρκική κοινωνία δεν έχει «λοβοτομηθεί» από τον ισλαμισμό και τον αυταρχισμό και αυτό μπορεί να αποτελέσει σημαντική προοπτική για την δημοκρατία στην χώρα.

Ο Ιμάμογλου αναδεικνύεται πλέον ο αδιαφιλονίκητος ηγέτης της αντιπολίτευσης ενώ το CHP είναι πλέον το μεγάλο αντίπαλο δέος του ΑΚΡ και του Ερντογάν καθώς κατάφερε να συσπειρώσει διαφορετικά τμήματα της βάσης της αντιπολίτευσης παρά τον κατακερματισμό της σε επίπεδο κομμάτων.

Ψήφισαν για την κακή οικονομική κατάσταση

Οι ψηφοφόροι έδωσαν το μήνυμα στην αντιπολίτευση ότι χρειάζονται συμμαχίες, αλλά και στην κυβέρνηση και τον Ταγίπ Ερντογάν ότι δεν τους εμπιστεύεται για την διαχείριση των δήμων αλλά κυρίως για την διαχείριση της οικονομίας.

Συνταξιούχοι, νέοι και οι μικρομεσαίες τάξεις, οι τρεις βασικές ομάδες που έχουν πληγεί καίρια από την οικτρή κατάσταση της οικονομίας, «τιμώρησαν» τον Ερντογάν, έχοντας του δώσει μια ακόμα ευκαιρία στις προηγούμενες προεδρικές εκλογές του Μαΐου 2023.

Οι Κούρδοι επίσης «τιμώρησαν» τον ΑΚΡ και τον Ερντογάν καθώς όχι μόνο, όπως όλα δείχνουν, στήριξαν με μεγάλα ποσοστά τον Ιμάμογλου αλλά ψήφισαν ακόμα λιγότερο το ΑΚΡ στις κουρδικές περιοχές όπου η διαφορά με το φιλοκουρδικό DEM είναι σε πολλές περιοχές εντυπωσιακή.

Η μεγαλύτερη όμως επιτυχία του CHP είναι ότι κατάφερε να επικρατήσει σε δήμους και περιοχές που ήταν προπύργια του ΑΚΡ και να εξαπλωθεί σε ένα σημαντικό κομμάτι της Ανατολίας.

Ο άλλος μεγάλος νικητής των εκλογών είναι το συντηρητικό ισλαμικό κόμμα της Εκ Νέου Ευημερίας ( YRP) του Φατίχ Ερμπακάν, γιο του ιστορικού ηγέτη του πολιτικού Ισλάμ στην Τουρκία, Νετσμετίν Ερμπακάν, το οποίο κατάφερε να κερδίσει σε δυο τουλάχιστον μεγάλους δήμους. Το YRP είναι πια ο μεγάλος κίνδυνος για το ΑΚΡ από την ισλαμιστική δεξιά καθώς η απογοήτευση αι η δυσφορία των συντηρητικών ισλαμιστών από το ΑΚΡ αναμένεται να ενταθεί.

Οι ηττημένοι

Μεγάλοι χαμένοι είναι το ΜΗΡ του Ντεβλέτ Μπαχτσελί, που κατάφερε μεν να εκλέξει κάποιους δημάρχους, αλλά εξασθένισε σημαντικά, και ακόμα χειρότερα το ΙΥΙ της Μεράλ Ακσενέρ. Η ήττα για το ΙΥΙ ήταν τόσο μεγάλη που ήδη από χθες το βράδυ κυκλοφορούσε έντονα η πληροφορία ότι η Ακσενέρ δεν θα είναι υποψήφια για την ηγεσία του κόμματος στο επόμενο συνέδριο του.

Μέσα στο κλίμα αυτό, η συνταγματική μεταρρύθμιση που διακαώς επιθυμεί ο Ερντογάν, ως τελευταία πολιτική κληρονομιά στην Τουρκία, φαντάζει πια πολύ δύσκολη καθώς χωρίς την υποστήριξη τμημάτων της αντιπολίτευσης δεν θα μπορέσει να την προωθήσει. Με την αντιπολίτευση να έχει πάρει από χθες ένα εντυπωσιακό «φιλί της ζωής», θα είναι πολύ δύσκολο, τμήματα της να συνεργαστούν με τον Τούρκο Πρόεδρο.

Κρίσιμα ερωτηματικά

Δυο ερωτηματικά κυριαρχούν πλέον για την επόμενη μέρα:

Πως ο Ερντογάν θα διαχειριστεί την οικονομία; Θα συνεχίσει την ορθόδοξη του πολιτική, που μέχρι τώρα ανέβασε ιλιγγιωδώς τα επιτόκια αλλά δεν κατάφερε να ρίξει τον πληθωρισμό ή θα επιστρέψει σε λαϊκιστική οικονομία;

Πώς η ήττα θα επηρεάσει την πολιτική συμπεριφορά του Τούρκου Προέδρου; Θα επιστρέψει σε έναν ακραίο εθνικισμό και ίσως και ισλαμισμό προκειμένου να προσελκύσει τις χαμένες ψήφους από την ισλαμική και εθνικιστική δεξιά; Και αν ναι, τι επιπτώσεις θα έχει αυτό στην εξωτερική πολιτική της Τουρκίας και στα ελληνοτουρκικά;