Η πραγματικότητα θα μας «φασκελώσει»
Λεωνίδας Κύρκος, Συνέντευξη στην Χριστίνα Πουλίδου, Μεταρρύθμιση, Δημοσιευμένο: 2008-04-14
«Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής (αφηγείται ο ίδιος ο Λ. Κύρκος στο βιβλίο του «Στιγμές από την προσωπική μου ζωή», εκδ. ΕΣΤΙΑ), σε μια από τις συνομιλίες μας, μου είχε πεί: Θα αποτύχεις. Είσαι σε λάθος χρόνο, σε λάθος χώρα, σε λάθος κόμμα».
Πέτυχε ή απέτυχε ο Λεωνίδας Κύρκος; Είναι ερώτημα φιλοσοφικής αναζήτησης, που τίθεται για τον καθένα και την καθεμιά μας. Γι’ αυτό και η «Μεταρρύθμιση» τον αναζήτησε.
Ποια θεωρείτε σήμερα ότι υπήρξε διαχρονικά η συνεισφορά της Ανανεωτικής Αριστεράς στην πολιτική ζωή του τόπου;
- Θα τα πω κωδικά, για να μην μακρηγορήσουμε. Καταρχάς ήταν η ανεξαρτησία απέναντι στη Σοβιετική Ένωση - που ήταν το καινοτόμο και το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της κουλτούρας μας - σε συνδυασμό με τη χάραξη ενός εθνικού δρόμου για τον σοσιαλισμό. Επίσης, η κατάργηση της δικτατορίας του προλεταριάτου, ο νέος διεθνισμός και η άρση του σχίσματος με τη σοσιαλδημοκρατία, ήταν οι παρεπόμενες αντιλήψεις που κυοφορήσαμε επώδυνα, αλλά δημιουργικά, πιστεύω. Φυσικά, με αυτή τη βάση εκκίνησης, η Ανανεωτική Αριστερά υιοθέτησε μια δημοκρατική κομματική λειτουργία (το ανοιχτό συνέδριο ήταν μια ριζοσπαστική καινοτομία της εποχής εκείνης για την Ελλάδα), αλλά προχώρησε και στην οικοδόμηση μιας νέας σχέσης των πολιτικών δυνάμεων, αποδίδοντας έμφαση στα σημεία σύγκλισης. Άνοιξε την ατζέντα του πολιτικού διαλόγου προβάλλοντας θέματα περιβάλλοντος, στήριξε τη συμμετοχή στα νέα κινήματα (των εργαζομένων, των γυναικών, της νεολαίας, των οικολόγων) και μίλησε για την αυτονομία των μαζικών κινημάτων. Τώρα που τα ξανασκέφτομαι, νομίζω πως εξίσου βασική ήταν η κουλτούρα που διαμόρφωσε - κατανόησης της συνθετότητας των προβλημάτων, αναζήτησης των αποχρώσεων, εξοικείωσης με την τεκμηρίωση. Ήταν μια κουλτούρα ανοιχτή και ανεκτική.
- Σήμερα, πώς θα ορίζατε το «προοδευτικό»;
- Στην εποχή μας θα έλεγα ότι προοδευτικό είναι ό,τι βρίσκεται σε αντίθεση με κάθε μορφή αποξένωσης – με άλλα λόγια, κάθε τι που ενισχύει τη συλλογικότητα, που εξετάζει την αναπτυξιακή προοπτική σε συνάρτηση με την κοινωνική συνοχή, που διευρύνει τις δυνατότητες συμμετοχής των πολιτών στην πολιτική, που αναδεικνύει τις κοινωνικές επιπτώσεις των σύγχρονων τάσεων και που αναζητά τα όρια των νέων σχέσεων (του πολίτη, του καταναλωτή, του συμπολίτη, του δήμου, του κράτους).
- Κάθε προοδευτικό είναι αριστερό;
- Εξαρτάται από το τι ορίζουμε ως «αριστερό». Αν, ας πούμε, με τον όρο αυτό παραπέμπουμε στη δικτατορία του προλεταριάτου, όχι, δεν υπάρχει τίποτα πιο αντιδραστικό από αυτό.
- Κι επειδή μιλήσατε για την άρση του σχίσματος με τη σοσιαλδημοκρατία, τι λέτε σήμερα για μια ενδεχόμενη συνεργασία ΠΑΣΟΚ-ΣΥΝ;
- Το έχω ξαναπεί: εύχομαι να βρεθεί μια κοινή πορεία. Οι συνθήκες έχουν ωριμάσει - οι υποκειμενικές συνθήκες παρουσιάζουν έλλειμμα ωριμότητας. Η πραγματικότητα όμως πιέζει και μας φασκελώνει.