Η εκτόξευση και η πτώση

Η δημοσκοπική «έκρηξη» του ΣΥΡΙΖΑ αποτέλεσε, αναμφισβήτητα, το πιο εντυπωσιακό φαινόμενο της μεταπολιτευτικής περιόδου.

Οχι τόσο λόγω της ξαφνικής εκτόξευσης των ποσοστών ενός κόμματος που μέχρι πρότινος αγκομαχούσε για την κοινοβουλευτική του επιβίωση όσο για την πολιτικά ανεξήγητη (;) κατασπατάληση του αποθέματός τους. Οσο οι δημοσκοπήσεις δεν υπαγορεύουν διαχρονικά την πολιτική της ανανεωτικής αριστεράς αλλά και του ΣΥΡΙΖΑ σήμερα, άλλο τόσο είναι πολιτικά επικίνδυνο να απαξιώνονται έως και αποκηρύσσονται ανάλογα με τα ευρήματά τους.

* Πέρα κι έξω από την τεχνοκρατική αξιολόγηση των δημοσκοπικών ευρημάτων, οι κοινωνικές προσλαμβάνουσες από αυτές θα έπρεπε να διαμορφώσουν τη «μείζονα πολιτική μας πρόταση».

Δίχως ιδεολογίες, εμμονές και ιδεοληψίες και σύνδρομα. Και οι προσλαμβάνουσες συνιστούν ό,τι πιο υγειές είχε να εμφανίσει η κοινωνία τις τελευταίες δεκαετίες. Μετουσιώθηκε σε «οιονεί» επιλογή των πολιτών η διαχρονική αλλά και συγχρόνως αδιαμόρφωτη εκτίμηση των πολιτών προς το χώρο της ανανεωτικής αριστεράς. Επιλογή που συνοδευόταν από ανιδιοτέλεια, αυθορμητισμό, ανυποκρισία και προσδοκία. Προσέβλεπαν σε μας ως τη μοναδική λύση του πολιτικού προβλήματος του τόπου. «Απεγκλωβισμένοι» από παραδοσιακές και ασφυκτικές αγκυλώσεις και εναγκαλισμούς εξέπεμπαν κραυγή αγωνίας για την πλήρη επικυριαρχία του αμοραλισμού, φαυλοκρατίας, ατιμωρησίας, διαφθοράς, ιδιοτέλειας.

Διέθεταν τους εαυτούς τους προκειμένου να διαμορφωθεί, επιτέλους, στη χώρα το νέο κοινωνικό υποκείμενο, η νέα κοινωνική πλειοψηφία, με σαφή διάθεση αυτή να διέπεται από τις αρχές της Αριστεράς. Απέμεινε μόνο η πολιτική της έκφραση.

* Είναι προφανές ότι ο ΣΥΡΙΖΑ βρέθηκε ανέτοιμος να ανταποκριθεί στις πιο πάνω απαιτήσεις της κοινωνίας. Αμήχανος και περιδεής μπροστά στα πρωτόγνωρα δεδομένα, τα εξόρκισε αντί να ανταποκριθεί στην ιστορική του αποστολή. Δηλαδή να διατυπώσει τη «μείζονα πολιτική του πρόταση». Αυτή της εναλλακτικής πρότασης εξουσίας.

Αναλωνόμενη σε μια ατέρμονη διελκυστίνδα ανεύρεσης εξωτερικών ή και εσωτερικών εχθρών, «υπονόμευσε» την δυναμική, «λοιδόρησε» την πλάτη του στις ανιδιοτελείς διαθέσεις όσων προσέβλεπαν σ’εμάς. Ξεχειλίσαμε από ιδεολογική υπεροψία, πολιτική αλαζονεία και κοινωνική επάρκεια.

*Πολυποίκιλες μπορεί να είναι οι εξηγήσεις. Μπορούν να προσλάβουν και τη μορφή πολιτικών αναλύσεων με πυρήνα το ρόλο των ΜΜΕ, των επιχειρηματικών συμφερόντων, της οικονομικής κρίσης, του ΚΚΕ και άλλων ουκ έστιν αριθμός εξωγενών παραγόντων. Ολες, όμως, παραβλέπουν το βασικό όπλο της Αριστεράς για την αντιμετώπισή τους. Αυτό της κοινωνικής δυναμικής, την οποία όμως εξανεμίσαμε έστω και δημοσκοπικά.

*Ομως, μπορούμε να μιλήσουμε για ιστορική ευκαιρία που είχαμε και χάσαμε; Οτι δεν ανταποκριθήκαμε στις προσδοκίες για μια μεγάλη σύγχρονη Αριστερά; Κατηγορηματικά όχι! Η δημοσκοπική υποχώρηση δεν συστοιχίζεται με τις κοινωνικές προσδοκίες. Το πολιτικό, προγραμματικό και ηθικό μας πλεονέκτημα δεν εξανεμίστηκε κοινωνικά.

*Ο ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να πείσει ότι δεν είναι ένα ακόμα κομμουνιστικό κόμμα.

Πρέπει να προωθήσει ένα συνεκτικό σύνολο εναλλακτικών προτάσεων και διαρθρωτικών αλλαγών, που να απαντούν στις ανάγκες της κοινωνίας, να αμφισβητούν το νεοφιλελεύθερο και δικομματικό πλαίσιο και να ανοίγουν δρόμους για τη δημοκρατική και σοσιαλιστική πορεία της χώρας. Να διαμορφώσει, με βάση τις προγραμματικές του θέσεις, την εναλλακτική πρόταση εξουσίας, στηριγμένη σε μια νέα κοινωνική και πολιτική πλειοψηφία. Ετσι, είναι δυνατό να μετατοπισθούν οι πολιτικοί συσχετισμοί προς τα αριστερά.

Ενα τέτοιο σχέδιο αμφισβητεί συγκεκριμένα τη διαιώνιση του αποδυναμωμένου δικομματισμού. Εχει δυσκολίες η εφαρμογή του. Δυσκολίες που αναφέρονται στις προϋποθέσεις και στα στοιχεία υλοποίησής του. Αυτό όμως δεν συνεπάγεται εφησυχασμό ή αυτοπεριχαράκωση του κόμματος.

Αντιθέτως, πρέπει να αποτελεί μια ανοιχτή πολιτική πρόσκληση και πρόκληση, που θα απευθύνεται στους προοδευτικούς και αριστερούς πολίτες, τις γειτονικές πολιτικές δυνάμεις και στις δυνάμεις της οικολογίας.

*Η Αριστερά οφείλει να μην έχει «σύνδρομα». Δεν είναι ταγμένη να περιορίζεται στη διαμαρτυρία και καταγγελία και να απέχει από τη δυνατότητα του επηρεασμού και της δυναμικής διαμόρφωσης του περιεχομένου της διακυβέρνησης της χώρας.

Η «ευκαιριακή αντιμετώπιση», όμως, λίγο απέχει από τον «καιροσκοπισμό». Η συμμετοχή στη διακυβέρνηση της χώρας απαιτεί και αξιώνει την ύπαρξη προϋποθέσεων. Αν δεν υπάρχουν οι προϋποθέσεις, τότε η συμμετοχή γίνεται ανώφελος και πολιτικά επικίνδυνος αυτοσκοπός.

*Αυτό δεν σημαίνει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ, ως υπεύθυνη πολιτική δύναμη πρέπει να μένει αδιάφορος για το περιεχόμενο της διακυβέρνησης της χώρας. Αυτή την υπευθυνότητα, με δεδομένα τα μεγάλα προβλήματα της κοινωνίας που σώρευσε η νεοφιλελεύθερη πολιτική, αξιώνουν οι πολίτες. Ποιος -και μέσα στον ΣΥΝ- πιστεύει ότι δεν τον ενδιαφέρει το περιεχόμενο της διακυβέρνησης;

*Δεν μπορεί και δεν πρέπει η σύγχρονη ανανεωτική και ριζοσπαστική Αριστερά να μην θέλει να επηρεάζει, με το περιεχόμενο των προγραμματικών της θέσεων και με τις πολιτικές πρωτοβουλίες της το μέγεθος της κυβερνητικής εξουσίας, προς όφελος της κοινωνίας. Και αυτό δεν βρίσκεται σε αντίθεση με τη σταθερή επιλογή της να υπερασπίζεται την αυτονομία της και την αγωνιστική παρουσία της στο δημοκρατικό κοινωνικό κίνημα.