Αισθάνομαι ασφυξία, αλλά ο Συνασπισμός είναι το σπίτι μου

*Στην πανελλαδική συνδιάσκεψη της τάσης σας, πήρατε τη απόφαση να συμμετάσχετε στο έκτακτο συνέδριο του Συνασπισμού. Μέχρι προχθές ήταν ανοιχτό. Η απόφαση πάρθηκε χωρίς εντάσεις;

-Έγινε διάλογος, με πολύ ενδιαφέρον και έντονος. Είχαμε αντιταχθεί στο έκτακτο συνέδριο γιατί πιστεύαμε ότι είναι ένα συνέδριο που έχει ελάχιστες πιθανότητες να λύσει προβλήματα και περισσότερες να δημιουργήσει. Το αντιμετωπίζαμε ως επιδίωξη για ανακαθορισμό των συσχετισμών ή για ισορροπίες άλλου τύπου μέσα στο κόμμα. Γι‘ αυτό και προβληματιστήκαμε πάρα πολύ αν μπορούμε να συνεισφέρουμε σε ένα τέτοιο συνέδριο.

*Υπήρξαν και μέλη που υποστήριξαν τη μη συμμετοχή στο συνέδριο;

-Προφανώς, και ετέθη στη διήμερη διαδικασία μας, αλλά από πολύ μικρή μερίδα.

*Αν επικρατούσε η άποψη αυτή θα σήμαινε διάσπαση του Συνασπισμού;

-Δεν αμφισβητώ ότι θα ήταν μια σοβαρή επιλογή, αλλά τα όρια της διάσπασης είναι διαφορετικά.

*Νιώθετε ξένοι μέσα στο κόμμα; Στο κείμενο της συνδιάσκεψης λέτε ότι νιώθετε πολιτική ασφυξία.

-Υπάρχει, πράγματι, έντονη πολιτική ασφυξία στη δικό μας ρεύμα ιδεών μέσα στον Συνασπισμό. Όμως, το κόμμα αυτό το ιδρύσαμε πριν από είκοσι χρόνια με την επιθυμία να υπερβούμε καταστάσεις. Συνεπώς, αισθάνομαι στοιχείο αυτού του χώρου, τον πονάω, τον έχουμε κρατήσει όρθιο σε δύσκολες στιγμές, άρα δεν μπορώ να αισθανθώ ξένος σε ένα σπίτι που το έχω κτίσει. Αισθάνομαι, όμως, πολλές φορές ασφυξία, γιατί οι πλειοψηφίες που διαχειρίζονται σήμερα την πορεία αυτού του χώρου δημιουργούν πολιτικού χαρακτήρα προϋποθέσεις που με πιέζουν.

Τι κόμμα είναι ο Συνασπισμός

*Ένα παράδειγμα;

-Έχω συνηθίσει να είμαι σε ένα χώρο που συνθέτει. Ο σημερινός Συνασπισμός δεν συνθέτει.

*Μήπως οι δύο απόψεις που υπάρχουν στο κόμμα δεν συντίθενται επί της ουσίας; Μπορεί να συναντηθεί ο μεταρρυθμισμός με την αντισυστημική κατεύθυνση;

-Είναι καινοφανής αντίληψη για το χώρο μας ότι ο Συνασπισμός είναι αντισυστημική αριστερή δύναμη. Δεν γεννήσαμε ως αντισυστημική δύναμη τον Συνασπισμό...

*Ούτε μεταρρυθμιστικός ήταν ο Συνασπισμός στη γέννησή του.

-Ο Συνασπισμός γεννήθηκε για να πορευτεί στο δρόμο που χάραξαν από παλιά οι δυνάμεις του δημοκρατικού δρόμου για το σοσιαλισμό, που βασικό του στοιχείο ήταν η ανάγκη βαθιών διαρθρωτικών αλλαγών και μεταρρυθμίσεων. Ο Συνασπισμός ήταν πάντα κόμμα των ρήξεων, αλλά και των μεταρρυθμίσεων. Είναι άλλος ο χαρακτήρας του αντισυστημικού κόμματος. Έχει σημασία αν κάποιος θεωρεί ότι η αριστερά μπορεί να λειτουργεί έξω από το σύστημα. Βέβαια, πρέπει να συζητήσουμε τι εννοεί με τη λέξη σύστημα. Αν εννοεί τα συμφέροντα, τους κερδοσκόπους, τους εκμεταλλευτές, τους καπιταλιστές, τότε μπορεί να πεις ότι έχει δίκιο. Αν, όμως, ως σύστημα εννοεί αυτό που βιώνουμε, του αστικού δημοκρατικού καθεστώτος, του κοινοβουλίου κ.λπ. είναι γραφικό να περιγράφεις μια αριστερά που βρίσκεται «εκτός».

*Λες ότι ο Συνασπισμός δημιουργήθηκε για να πορευτεί στο δρόμο που χάραξε η ανανεωτική αριστερά. Ο Συνασπισμός δημιουργήθηκε, όχι μόνο από την ΕΑΡ, αλλά και από το ΚΚΕ.

-Αναφερόμουν στον Συνασπισμό που δημιουργήθηκε μετά την αποχώρηση του ΚΚΕ. Αλλά και τότε, το ’89 εννοώ, μην ξεχνάς ότι έγινε κοσμογονία που δημιούργησε προϋποθέσεις άλλου τύπου συναντήσεων.

*Γιατί αρνείσαι την αντισυστημική κατεύθυνση; Σε ένα νέο παιδί το πρώτο που θα του πούμε εμείς οι αριστεροί είναι ότι αυτό το σύστημα δεν μας κάνει. Ένα σύστημα που στηρίζεται στην εκμετάλλευση, την καταπίεση, την αδικία, τις ανισότητες...

-Δεν έχεις δίκιο γιατί δεν ορίζεται με αυτά τα στοιχεία ο όρος «αντισυστημισμός». Είναι άλλο να λες ότι δεν μας αρέσει ο τρόπος με τον οποίο λειτουργεί η κοινωνία με βάση τις σημερινές συντεταγμένες και άλλο να λες ότι είμαστε έξω από αυτό το πλαίσιο.

*Να σου φέρω ένα παράδειγμα με έντονο συμβολισμό. Το δείπνο που έγινε με πρωτοβουλία του Λ. Κύρκου. Η συνάντηση έγινε με την παρουσία ανθρώπων του συστήματος. Εκπρόσωποι του επιχειρηματικού κόσμου, η πολιτική ηγεσία...

-Ακούω με έκπληξη την ερώτηση. Γιατί ο τρόπος με τον οποίο την καταθέτεις είναι σαν να αφορά ένα γεγονός που παράχθηκε από κάποιους που το σχεδίαζαν, που είχε πολιτικό στόχο. Κάνεις λάθος. Ο Λ. Κύρκος με την έκδοση του τελευταίου του βιβλίου δέχτηκε την πρόταση του εκδότη του να τιμηθεί η έκδοση με ένα δείπνο. Να πω βέβαια, ότι έκαναν σοβαρότατο λάθος που δεν κάλεσαν τον Α. Τσίπρα. Το δεύτερο είναι ότι εμείς ως στελέχη της αριστεράς, που έχουμε μακρά σχέση με τον Λεωνίδα και τον αγαπάμε, θα πηγαίναμε έτσι κι αλλιώς, ακόμη και αν ξέραμε ποιοι θα ήταν στο δείπνο και ας μην μας άρεσαν. Δεν θα τον αφήναμε ποτέ μόνο σε μια τέτοια ιστορία. Και δεν θα πουλάγαμε ποτέ τη διαφωνία μας δημοσίως για να κάνουμε τους καλούς.

Για τον ΣΥΡΙΖΑ

*Με βάση του συσχετισμούς, το πιθανότερο είναι το συνέδριο του Συνασπισμού να επιβεβαιώσει την επιλογή του ΣΥΡΙΖΑ. Τι θα κάνετε τότε;

-Πρέπει να συζητήσουμε σοβαρά αν το κόμμα αυτοδιαλύεται, αν διαμορφώνεται η εικόνα ενός ΣΥΡΙΖΑ που λειτουργεί ως ενιαίος πολιτικός οργανισμός. Σε αυτήν την περίπτωση θα εκτιμήσουμε πολύ σοβαρά αν σπάει το ιδρυτικό μας συμβόλαιο με το κόμμα που φτιάξαμε προ εικοσαετίας, τον Συνασπισμό. Φυσικά δεν φτάνει να ακούσουμε υποσχέσεις ότι ο Συνασπισμός διατηρεί την αυτονομία του. Το ζήτημα είναι αν οι αποφάσεις του συνεδρίου του κόμματος θα επιβεβαιώσουν βασικές επιλογές που έγιναν στη συνδιάσκεψη του ΣΥΡΙΖΑ. Αν ένας πολιτικός οργανισμός έχει ενιαίο μητρώο μελών, κάρτα μέλους, γραφείο Τύπου, κοινές οργανώσεις, αν παίρνονται αποφάσεις με πλειοψηφίες και μειοψηφίες, αν υπάρχουν ενδιάμεσα όργανα, υπάρχει κάτι που λείπει για να το χαρακτηρίσεις κόμμα; Προσωπικά έχω μετάσχει σε διάλυση κόμματος το ’86 και έχω μετατρέψει ένα κομμουνιστικό σε κόμμα της ευρύτερης αριστεράς. Συνεπώς σέβομαι όλες τις απόψεις που υποστηρίζουν τέτοιου τύπου ανατροπές, αρκεί να το πούμε. Δεν θέλω διολίσθηση, δεν θέλω εξαπάτηση. Θέλω μια επιλογή στα ίσα. Τότε θα μπορούμε να κρίνουμε αν συμφωνούμε ή όχι και τι θα πράξει ο καθένας μας ξεχωριστά ή όλοι μαζί.

*Δεν μου είπες, όμως, τι θα κάνετε σε περίπτωση που το συνέδριο συναινέσει στις αποφάσεις του ΣΥΡΙΖΑ.

-Θα αποφασίσουμε συλλογικά. Δεν μπορώ να απαντήσω από τώρα.

*Στελέχη της Ανανεωτικής Πτέρυγας παίρνουν μέρος στις εκλογές, εκλέγονται, εκπροσωπούν τον ΣΥΡΙΖΑ από κεντρικές θέσεις, ωστόσο, τον αμφισβητούν. Αρνούνται να είναι μέλη του, να πάρουν κάρτα κ.λπ. Συνιστά πρόβλημα ή όχι;

-Δεν συνιστά κανένα πρόβλημα. Τα στελέχη αυτά παίρνουν μέρος σε μια πολιτική συμμαχία και όχι σε ένα νέο κόμμα. Είναι στελέχη του Συνασπισμού. Απευθύνθηκαν στην ελληνική κοινωνία μέσω ενός συμμαχικού σχήματος και η κοινωνία ήξερε ποιοι είναι και τι εκπροσωπούν.

*Ναι, αλλά κάποιοι εκπροσωπούν τον ΣΥΡΙΖΑ στη Βουλή. Πώς είναι δυνατόν να εκπροσωπείς κάτι που αρνείσαι; Δεν είναι τουλάχιστον αντίφαση;

-Δεν είναι. Γιατί αυτοί που εννοείς, αρνούνται όσα σου είπα προηγουμένως. Αρνούνται να αλλάζει χαρακτήρα μια συμμαχία που φτιάξαμε. Δεν είπε κανείς ότι αρνούμαστε τη συνεργασία του Συνασπισμού με άλλες δυνάμεις. Θα έλεγα μάλιστα ότι τρέφουμε ιδιαίτερο σεβασμό για πολλούς φίλους και συντρόφους του ΣΥΡΙΖΑ. Αρνούμαστε και θα αρνούμαστε τη δια διολισθήσεως μετατροπή μιας συμμαχίας, σε κάτι άλλο, που δεν ιδρύσαμε.

Για τη συνεργασία με το ΠΑΣΟΚ

*Έχετε υποστηρίξει τη συνεργασία με το ΠΑΣΟΚ σε διάφορα επίπεδα. Σήμερα που ακολουθεί μια απολύτως αντιλαϊκή πολιτική επιμένετε στην ίδια άποψη; Το λέω και με αφορμή την πρόταση για συνεργασία με το ΠΑΣΟΚ στις δημοτικές εκλογές σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη;

-Ανήκω σε μια αριστερά που βασικό της φυσιογνωμικό στοιχείο ήταν και είναι η πολιτική των συμμαχιών. Η δική μας αριστερά φιλοδοξεί να διαχειριστεί την κοινωνία και αυτό δεν μπορεί να το κάνει μόνη της. Γι‘ αυτό πρέπει να διαμορφώνει μεγάλες συναντήσεις πολιτικού χαρακτήρα, πολιτικές και κοινωνικές πλειοψηφίες. Σε αυτήν τη γραμμή εμμένω σταθερά. Είναι σωστό, όμως, ότι σήμερα βιώνουμε μια βαθιά κρίση. Βεβαίως, μια σοβαρή αριστερά καταρχάς αναγνωρίζει την κρίση και δεν επιδίδεται σε πολιτικές φλυαρίες και αοριστίες του τύπου «να πληρώσουν αυτοί που έχουν», «να τα πάρετε από τους πλούσιους». Καταθέτει εναλλακτικές προτάσεις και οργανώνει την αντίσταση όσων πλήττονται κυρίως από την κρίση, που είναι οι χαμηλόμισθοι, οι συνταξιούχοι και οι άνεργοι. Αυτή η πραγματικότητα, επομένως, δημιουργεί σοβαρότατες δυσκολίες για ευρείες πολιτικές συνεργασίες. Σήμερα δεν υπάρχουν οι προϋποθέσεις για μια γενικευμένη συνεργασία.

*Για τις δημοτικές;

-Πάμε με τον Καλλικράτη. Οι εκλογές αυτές αποκτούν τεράστια σημασία. Προσωπικά πιστεύω ότι ο χώρος πρέπει να πορευτεί αυτόνομα στις Περιφέρειες. Αν έλεγα ότι σε όλη την Κρήτη, π.χ., πάμε για συνεργασία, θα ήταν σαν να αυτοπεριόριζα τη δυνατότητα της έκφρασης μιας άλλης αριστεράς σε επίπεδο μιας ολόκληρης περιφέρειας. Είναι διαφορετικό στους δήμους γιατί εκεί είναι οι τοπικές κοινωνίες... Θα με ρωτήσεις και στους τρεις μεγάλους δήμους;

*Την είχατε καταθέσει: Αθήνα Θεσσαλονίκη.

-Για την Αθήνα δεν είχε μιλήσει κανένας. Ρωτήθηκε ο Φ. Κουβέλης και είπε απλώς να το δούμε. Το θέμα είναι η Θεσσαλονίκη, όπου χρειάζεται μια ευρύτερη συνεργασία γιατί υπάρχει το τρίγωνο της δεξιάς-ακροδεξιάς: Ψωμιάδης, Παπαγεωργόπουλος, Άνθιμος. Χρειάζεται μια ανατροπή. Και η ανατροπή δεν μπορεί παρά να έρθει από τη συνάντηση όλου του υπόλοιπου χώρου. Και σε αυτό δεν εξαιρώ το ΚΚΕ.