Η Ντόρα και ο Κουβέλης
Αθανάσιος Έλλις, Η Καθημερινή, Δημοσιευμένο: 2010-06-10
Δυο νέα κόμματα, ένα του Κέντρου και ένα της Αριστεράς, βρίσκονται στο στάδιο της εκκόλαψης. Το καθένα από τη δική του σκοπιά προσβλέπει σε ανατροπή των κομματικών συσχετισμών, τη στιγμή που η κοινωνία χτυπά το καμπανάκι του τελευταίου γύρου στα κόμματα της μεταπολίτευσης με τη μορφή που τα γνωρίσαμε.
Τα σημερινά δεδομένα ευνοούν τη δημιουργία ενός σύγχρονου φιλελεύθερου κεντρώου κόμματος. Η Δράση, οι Δημοκρατικοί, η Φιλελεύθερη Συμμαχία και άλλοι ακούν και πάλι τα κελεύσματα για τη δημιουργία ενός πολιτικού φορέα που θα μπορούσε να αποτελέσει εξισορροπητικό παράγοντα ανάμεσα στα δύο μεγάλα κόμματα και αναγκαίο συστατικό για μια βιώσιμη κυβέρνηση συνασπισμού.
Προς το παρόν, τον ιδεολογικό αυτόν χώρο επιχειρεί να καλύψει η Ντόρα Μπακογιάννη προτάσσοντας τις αρχές της μετριοπάθειας και του ρεαλισμού. «Οι φιλελεύθερες δημοκρατικές δυνάμεις της Ελλάδας, σε αυτή την κρίσιμη για τη σωτηρία της χώρας στιγμή, απαιτούν να έχουν ρόλο και λόγο. Δεν πρόκειται να παρακολουθήσουν απαθείς και αδρανείς αυτή την καταστρεπτική πορεία», δήλωσε πρόσφατα η πρώην υπουργός Εξωτερικών. Εχει απόλυτο δίκιο. Ομως, έχοντας η ίδια διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στο πολιτικό σύστημα που απαξιώνεται καθημερινά, γεννώνται ερωτήματα για τη δυνατότητά της να φέρει την επιδιωκόμενη ανατροπή.
Στη σημερινή συγκυρία η οποιαδήποτε νέα απόπειρα πολιτικής παρέμβασης πρέπει να εκφράζει το καινούργιο. Για να πετύχει η κ. Μπακογιάννη πρέπει να έχει η ίδια την έξωθεν καλή μαρτυρία και να πλαισιώνεται από άφθαρτα στελέχη και προσωπικότητες εντός και, κυρίως, εκτός πολιτικής. Δεν αρκεί να την ακολουθήσουν κάποιοι παλαιοί βουλευτές που πρόσκεινται στην οικογένεια Μητσοτάκη.
Διεργασίες για τη δημιουργία νέου πολιτικού φορέα βρίσκονται σε εξέλιξη και στην Αριστερά. Το κόμμα που θα ιδρύσουν ο Φώτης Κουβέλης και οι υπόλοιποι της Ανανεωτικής Αριστεράς μπορεί να προσελκύσει δυσαρεστημένους ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ, κάτι που αδυνατούν να πετύχουν το ΚΚΕ, το οποίο παραμένει εγκλωβισμένο στον αδιέξοδο δογματισμό του, και ο ΣΥΡΙΖΑ, που βιώνει μια σύγχυση ταυτότητας που οδήγησε και στη θολή αντίδραση στα γεγονότα του Δεκεμβρίου του 2008.
Η νηφαλιότητα που διακρίνει τον κ. Κουβέλη έχει απήχηση σε κεντροαριστερούς ψηφοφόρους που θέλουν να κτίσουν, όχι μόνο να γκρεμίσουν. Εάν, όπως ελπίζεται, το νέο κόμμα δεν περιοριστεί στην αδιέξοδη καταγγελτική κριτική, αλλά τολμήσει να καταθέσει προτάσεις οι οποίες δεν θα παραθέτουν μόνο μαξιμαλιστικούς στόχους, αλλά θα οικοδομούν και σε μια ρεαλιστική προσέγγιση της πραγματικότητας, το εγχείρημα μπορεί να πετύχει. Πέρα από τους απογοητευμένους ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ και ένα τμήμα αυτών που ψήφισαν Συνασπισμό, είναι πιθανό να συναντηθεί και με τους Οικολόγους-Πράσινους. Ετσι, δεν φαντάζει απίθανο το ενδεχόμενο να εισέλθει στη Βουλή, εξέλιξη που ίσως στοιχίσει στον αποδυναμωμένο ΣΥΡΙΖΑ τη δική του κοινοβουλευτική παρουσία. Η χώρα έχει ανάγκη από μια σύγχρονη Αριστερά, μακριά από λαϊκισμούς. Ωδινεν όρος και έτεκεν μυν, θα σπεύσουν να πουν κάποιοι. Και άλλες φορές υπήρξαν διασπάσεις κομμάτων, αποχωρήσεις, διαγραφές, εξαγγελίες και ελπίδες. Ολες χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα. Ομως, αυτή τη φορά η ειδοποιός διαφορά είναι ότι η κοινωνία έχει εισέλθει σε μια φάση ριζικών ανατροπών και η βαθιά κρίση την οποία βιώνει μπορεί πραγματικά να αποτελέσει αφετηρία για την αναγέννησή της.
Το παλαιό υποκύπτει στην πιεστική αναζήτηση του καινούργιου. Λίγοι από αυτούς που πρωταγωνίστησαν στην πολιτική ζωή των τελευταίων δεκαετιών θα παραμείνουν στο προσκήνιο. Τη στιγμή που η κυλιόμενη άμμος έχει αρχίσει να ρουφάει το παρελθόν, η Ελλάδα αναζητεί πρόσωπα που θα προβάλλουν ένα νέο ύφος και πολιτικούς σχηματισμούς που θα τολμήσουν το καινούργιο.
Τα σημερινά δεδομένα ευνοούν τη δημιουργία ενός σύγχρονου φιλελεύθερου κεντρώου κόμματος. Η Δράση, οι Δημοκρατικοί, η Φιλελεύθερη Συμμαχία και άλλοι ακούν και πάλι τα κελεύσματα για τη δημιουργία ενός πολιτικού φορέα που θα μπορούσε να αποτελέσει εξισορροπητικό παράγοντα ανάμεσα στα δύο μεγάλα κόμματα και αναγκαίο συστατικό για μια βιώσιμη κυβέρνηση συνασπισμού.
Προς το παρόν, τον ιδεολογικό αυτόν χώρο επιχειρεί να καλύψει η Ντόρα Μπακογιάννη προτάσσοντας τις αρχές της μετριοπάθειας και του ρεαλισμού. «Οι φιλελεύθερες δημοκρατικές δυνάμεις της Ελλάδας, σε αυτή την κρίσιμη για τη σωτηρία της χώρας στιγμή, απαιτούν να έχουν ρόλο και λόγο. Δεν πρόκειται να παρακολουθήσουν απαθείς και αδρανείς αυτή την καταστρεπτική πορεία», δήλωσε πρόσφατα η πρώην υπουργός Εξωτερικών. Εχει απόλυτο δίκιο. Ομως, έχοντας η ίδια διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στο πολιτικό σύστημα που απαξιώνεται καθημερινά, γεννώνται ερωτήματα για τη δυνατότητά της να φέρει την επιδιωκόμενη ανατροπή.
Στη σημερινή συγκυρία η οποιαδήποτε νέα απόπειρα πολιτικής παρέμβασης πρέπει να εκφράζει το καινούργιο. Για να πετύχει η κ. Μπακογιάννη πρέπει να έχει η ίδια την έξωθεν καλή μαρτυρία και να πλαισιώνεται από άφθαρτα στελέχη και προσωπικότητες εντός και, κυρίως, εκτός πολιτικής. Δεν αρκεί να την ακολουθήσουν κάποιοι παλαιοί βουλευτές που πρόσκεινται στην οικογένεια Μητσοτάκη.
Διεργασίες για τη δημιουργία νέου πολιτικού φορέα βρίσκονται σε εξέλιξη και στην Αριστερά. Το κόμμα που θα ιδρύσουν ο Φώτης Κουβέλης και οι υπόλοιποι της Ανανεωτικής Αριστεράς μπορεί να προσελκύσει δυσαρεστημένους ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ, κάτι που αδυνατούν να πετύχουν το ΚΚΕ, το οποίο παραμένει εγκλωβισμένο στον αδιέξοδο δογματισμό του, και ο ΣΥΡΙΖΑ, που βιώνει μια σύγχυση ταυτότητας που οδήγησε και στη θολή αντίδραση στα γεγονότα του Δεκεμβρίου του 2008.
Η νηφαλιότητα που διακρίνει τον κ. Κουβέλη έχει απήχηση σε κεντροαριστερούς ψηφοφόρους που θέλουν να κτίσουν, όχι μόνο να γκρεμίσουν. Εάν, όπως ελπίζεται, το νέο κόμμα δεν περιοριστεί στην αδιέξοδη καταγγελτική κριτική, αλλά τολμήσει να καταθέσει προτάσεις οι οποίες δεν θα παραθέτουν μόνο μαξιμαλιστικούς στόχους, αλλά θα οικοδομούν και σε μια ρεαλιστική προσέγγιση της πραγματικότητας, το εγχείρημα μπορεί να πετύχει. Πέρα από τους απογοητευμένους ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ και ένα τμήμα αυτών που ψήφισαν Συνασπισμό, είναι πιθανό να συναντηθεί και με τους Οικολόγους-Πράσινους. Ετσι, δεν φαντάζει απίθανο το ενδεχόμενο να εισέλθει στη Βουλή, εξέλιξη που ίσως στοιχίσει στον αποδυναμωμένο ΣΥΡΙΖΑ τη δική του κοινοβουλευτική παρουσία. Η χώρα έχει ανάγκη από μια σύγχρονη Αριστερά, μακριά από λαϊκισμούς. Ωδινεν όρος και έτεκεν μυν, θα σπεύσουν να πουν κάποιοι. Και άλλες φορές υπήρξαν διασπάσεις κομμάτων, αποχωρήσεις, διαγραφές, εξαγγελίες και ελπίδες. Ολες χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα. Ομως, αυτή τη φορά η ειδοποιός διαφορά είναι ότι η κοινωνία έχει εισέλθει σε μια φάση ριζικών ανατροπών και η βαθιά κρίση την οποία βιώνει μπορεί πραγματικά να αποτελέσει αφετηρία για την αναγέννησή της.
Το παλαιό υποκύπτει στην πιεστική αναζήτηση του καινούργιου. Λίγοι από αυτούς που πρωταγωνίστησαν στην πολιτική ζωή των τελευταίων δεκαετιών θα παραμείνουν στο προσκήνιο. Τη στιγμή που η κυλιόμενη άμμος έχει αρχίσει να ρουφάει το παρελθόν, η Ελλάδα αναζητεί πρόσωπα που θα προβάλλουν ένα νέο ύφος και πολιτικούς σχηματισμούς που θα τολμήσουν το καινούργιο.