Νέο Τεχνολογικό Λύκειο

Η νέα πρόταση για την επαγγελματική εκπαίδευση επαναφέρει αντιλήψεις και απόψεις, για την ανάπτυξη και την επαγγελματική ένταξη στην αγορά εργασίας του ανθρώπινου δυναμικού της χώρας, που η καθολική πλειοψηφία των ειδικών της εκπαίδευσης αλλά και των γονιών πίστευαν ότι είχαν παντελώς ξεπερασθεί.

Είναι βέβαια παραδεκτό ότι ο πλουραλισμός ευκαιριών και εκπαιδευτικών διαδρομών που είχε επιτευχθεί ήταν αποτέλεσμα της οικονομικής ευμάρειας και κυρίως “ευήκοων ώτων” φωτισμένων πολιτικών. Στην πορεία των ετών η όποια πρόοδος σημειώθηκε (Πολυκλαδικό, ΤΕΕ Α & Β Κύκλου) φαλκιδεύτηκε είτε από συντεχνιακές παρεμβάσεις, είτε από την άσκοπη ανάγκη «νέων» παρεμβάσεων (ΕΠΑ.Λ(ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ) – ΕΠΑ.Σ(ΕΠΑΓΓ/ΚΕΣ ΣΧΟΛΕΣ)).

Η τελευταία εκπαιδευτική μεταρρύθμιση το 2006 (ΕΠΑ.Λ – ΕΠΑ.Σ) ήδη είχε προσδώσει στην επαγγελματική εκπαίδευση έναν ιδιαιτέρα ταξικό χαρακτήρα με την στασιμότητα των αποφοιτούντων από τις ΕΠΑΣ, χωρίς καμιά δυνατότητα ανέλιξης, χωρίς γενικές γνώσεις και τέλος χωρίς τις δεξιότητες εκείνες και γνώσεις για την ικανότητα του επαγγελματία να αυτοβελτιώνεται και να παρακολουθεί τις τεχνολογικές εξελίξεις. Ήδη η εισηγητική έκθεση του νόμου αναφέρονταν σε «δυνάμενους και μη δυνάμενους μαθητές».

Σήμερα, υπό το πρίσμα των οικονομικών εξελίξεων, την αποσάθρωση των εργασιακών σχέσεων, και των «έξωθι» επιταγών νέες ολόκληρες γενιές παιδιών οδηγούνται είτε σε λειτουργικό αναλφαβητισμό είτε ως πελατεία Ιδιωτικών συμφερόντων ακόμα και στην μαθητική μετανάστευση.

Η κατάργηση τομέων και η υποκατάσταση τους από νέες μορφές αδιαβάθμητης μεταγυμνασιακής κατάρτισης σε ορισμένες εξ αυτών (Κομμωτικής, Αισθητική Τέχνης, κλπ) με εξαγγελλόμενα μεν επαγγελματικά δικαιώματα αλλά χωρίς δυνατότητα απόκτησης απολυτηρίου και περαιτέρω εξέλιξης, δημιουργεί γενιές νέων παιδιών χαμηλών επαγγελματικών δεξιοτήτων, αυριανούς εργαζόμενους χωρίς μεγάλες εργασιακές και οικονομικές απαιτήσεις.

Αντίστοιχα η κατάργηση τομέων Πληροφορικής και Ιατρικών επαγγελμάτων οδηγεί τις Ελληνικές οικογένειες στα ιδιωτικά ΙΕΚ. Βεβαίως εξαγγέλλεται σήμερα ότι τα δίδακτρα θα επιδοτούνται και ότι όλες οι Περιφέρειες είναι υποχρεωμένες να μεριμνούν για την λειτουργία τους, όλα αυτά βέβαια υπό την προϋπόθεση του ΕΣΠΑ και την έντιμη μέριμνα των Τοπικών Αρχών να προσφέρουν όλες τις ειδικότητες και να μην «παραχωρούνται» φιλέτα σε ιδιώτες.

Η υποκατάσταση των εκπαιδευτικών τίτλων από επαγγελματικά προσόντα και αντίστοιχες πιστοποιήσεις μεταθέτει την ευθύνη από την πολιτεία στο άτομο. Η παροχή δημόσιας εκπαίδευσης αποτελεί υποχρέωση της πολιτείας. Με το παρόν νομοσχέδιο παρέχονται καταρχήν βασικά επαγγ/κα προσόντα, όσα το εκάστοτε ΕΣΠΑ επιτρέπει, και στην συνέχεια πρέπει να αναζητά ο νέος, ο ίδιος, την συμπλήρωση σε φορείς κατάρτισης (και πάλι χρηματοδοτούμενες από το ΕΣΠΑ).

Ιδιαίτερα σήμερα υπό το πρίσμα της «κινητικότητας» που ο Έλληνας πολίτης βομβαρδίζεται για την αξία των πτυχίων, των μεταπτυχιακών, των διδακτορικών, κανένας έντιμος πολίτης και πολύ περισσότερο πολιτικός δεν θα συμβούλευε ένα νέο παιδί να μην τελειώσει ένα λύκειο: για να ’χει την ευκαιρία είτε όταν του το επιτρέψουν τα οικονομικά του είτε όταν αισθανθεί ο ίδιος την ανάγκη να προχωρήσει μπροστά.

Ακόμα και αυτό το επιπλέον έτος των ΕΠΑ.Λ φαλκιδεύει έναν ιστορικό θεσμό της Μαθητείας. Η Μαθητεία σύμφωνα με τα Ευρωπαϊκά πρότυπα αποτελεί αναπόσπαστο μέρος ενός ολοκληρωμένου προγράμματος σπουδών και αποτελεί αξιόπιστη εναλλακτική επιλογή επαγγελματικής ένταξης των νέων.

Η Μαθητεία που εξαγγέλλεται αποτελεί μια νέα μορφή πρακτικής άσκησης, χωρίς ασφάλιση και με «αμοιβές» μαθητείας. Προφανώς είναι ένα νέο πρόγραμμα ΟΑΕΔ σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας. Ένα νέο vaoucher χαμηλότερης αξίας, μια νέα μορφή απασχόλησης υπό την ευλογία των Ευρωπαίων εταίρων. Είναι απορίας άξιο πως ο ΟΑΕΔ καταργεί στην πραγματικότητα έναν μοναδικό θεσμό που παρείχε, αποκλειστικά, με τη σύμφωνη γνώμη των κοινωνικών εταίρων, οι οποίοι χρηματοδοτούσαν το μεγαλύτερο μέρος με ασφαλιστικές εισφορές που θεμελίωναν επαγγελματική εμπειρία και άδεια άσκησης σε πολλά επαγγέλματα.

Γεννάται επίσης το εύλογο ερώτημα, και πρέπει κανείς να περιμένει με πολλή αγωνία την απάντηση, εάν η νέα εκπαιδευτική μεταρρύθμιση δεν αποτελεί και μια εξυπηρέτηση της Γερμανικής Μαθητείας. Χιλιάδες θέσεις περιμένουν με καλύτερες συνθήκες και προϋποθέσεις για τα παιδιά των οικονομικά ασθενέστερων: τριετείς σπουδές, ασφάλιση, ακαδημαϊκοί και επαγγελματικοί τίτλοι, επαγγελματική ένταξη, δυνατότητα συνεχούς εξέλιξης.

Η επιτυχία μιας εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης για την επαγγελματική εκπαίδευση εξαρτάται από το σύστημα ίσων ευκαιριών που προσφέρει σε όλους τους νέους.

Στον 21ο αιώνα πρέπει:

 Όλα τα νέα παιδιά να αποφοιτούν 12ετούς εκπαίδευσης, να είναι κάτοχοι γενικών γνώσεων και απολυτήριων εκπαιδευτικών τίτλων.

 Οι εκπαιδευτικοί τίτλοι να μην υποκατασταθούν από επαγγελματικά προσόντα και ασαφείς πιστοποιήσεις.

 Η Μαθητεία του ΟΑΕΔ να αποτελέσει μοντέλο για την ανάπτυξη αντίστοιχων παρεμβάσεων από όλους τους δημόσιους φορείς επαγγελματικής εκπαίδευσης και όχι υποκατάστατο κατάρτισης με vaoucher.

Η όποια ενσωμάτωση του θεσμού της Μαθητείας στις δομές του Υπουργείου Παιδείας θα απαιτήσει σχέδιο, μελέτη, αξιοποίηση της αποκτηθείσας εμπειρίας, διάλογο με τους κοινωνικούς εταίρους και μεταβατικό χρόνο τουλάχιστον μιας προγραμματικής περιόδου, όσο διαρκέσει το επόμενο ΕΣΠΑ, από όπου και χρηματοδοτείται.

Οι κατευθύνσεις της νέας εκπαιδευτικής πολιτικής υποτίθεται ότι απαντούν στις παραγωγικές ανάγκες της χώρας. Απομένει να διαπιστωθεί αν απαντούν στις ανάγκες των νέων ανθρώπων και των οικογενειών τους. Όταν αποτύχει θα συμπαρασύρει χιλιάδες νέους στην αμάθεια και στην κατασπατάληση των ανθρώπινων πόρων της χώρας.