Χούντα δεν γνωρίσαμε ούτε δημοκρατία: Επιστολή στη νεολαία ΣΥΡΙΖΑ

Αγαπητοί νεολαίοι του ΣΥΡΙΖΑ «χούντα δεν γνωρίσαμε ούτε δημοκρατία», αναφέρετε σε μια ανακοίνωσή σας, με αφορμή την απόφαση των πρυτανικών αρχών του ΕΚΠΑ και της ΑΣΟΕΕ να ζητήσουν τη φύλαξη των χώρων τους από αστυνομικές δυνάμεις εν όψει της επετείου του Πολυτεχνείου. Επιτρέψτε μου να σας εκθέσω την άποψή μου γι’ αυτή τη θέση σας.

Στον ελληνικό δημόσιο διάλογο δεν γίνεται καθαρό τι είναι και τι εννοούμε με τον όρο Δημοκρατία, γι’ αυτό και βρίσκουν ανταπόκριση τέτοια συνθήματα όπως «η χούντα δεν τελείωσε το 73», «χούντα είναι θα περάσει», «χούντα δεν γνωρίσαμε ούτε δημοκρατία». Το ζήτημα είναι πολύ σοβαρό, γιατί αν και αυτή η άποψη προωθείται από αριστερούς, βλάπτει πολύ σοβαρά την ίδια την Αριστερά, όποιες εκφάνσεις και αν έχει αυτή. Η άρνηση της διάκρισης της δικτατορίας από τη δημοκρατία διευκολύνει το έργο εκείνων των πολιτικών δυνάμεων που μπορούν να ζήσουν και χωρίς δημοκρατία. Και αυτές οι δυνάμεις είναι εκείνες που φαντάζονται πως οι κοινωνίες προοδεύουν, μόνο όταν το κράτος και η δημοκρατία δεν παρεμβάλλουν εμπόδια στην απρόσκοπτη λειτουργία των αγορών.

Η δημοκρατία, ακόμη και όταν έχει ελλείμματα, όπως στις σημερινές δυτικές δημοκρατίες, αποτελεί το ανάχωμα κατά των δυνάμεων της ιδεολογίας των δήθεν αποιδεολογικοποιήμενων και απολιτικοποιημένων αγορών. Είναι διαφορετικό πράγμα να ασκεί κανείς κριτική, επειδή παραγκωνίζεται η κοινωνική διάσταση της δημοκρατίας και διαφορετικό να εξαφανίζεται η διαφορά μεταξύ δημοκρατίας και δικτατορίας. Όπως έλεγε ο Κάρλ Πόπερ «δημοκρατία έχουμε όταν για να αλλάξουμε κυβέρνηση, δεν πρέπει να καταφεύγουμε σε αιματοχυσία». Ισχυρίζομαι ότι σήμερα δεν χρειάζεται να καταφύγει κανείς στη βία για να αλλάξει την παρούσα και την όποια αυριανή κυβέρνηση. Αυτό είναι η Δημοκρατία και αυτό οφείλετε να το γνωρίζετε.

Η βία, παρόλες τις κοινοτοπίες που ακούγονται γι’ αυτήν, είναι απαραίτητο στοιχείο για τη μετάβαση από τις προδημοκρατικές στις δημοκρατικές κοινωνίες, αλλά και για την υπεράσπιση των δημοκρατικών κοινωνιών από κάθε ολοκληρωτισμό. Αποτελεί όμως μεγάλο εμπόδιο για τη στήριξη των συμφερόντων του μεγαλύτερου τμήματος της κοινωνίας των πολιτών, όταν αυτή ασκείται στο πλαίσιο πολιτικών συστημάτων τα οποία μπορεί να αλλάζουν «χωρίς αιματοχυσία». Όπου δεν γίνεται σαφής αυτή η διαφορά, εκεί οι διάφοροι Μιχαλολιάκοι από τη μια και η «αναρχική ομάδα αντικαπιταλιστικής δράσης» από την άλλη, θα καίνε, από διαφορετικές αφετηρίες, τις ιδέες του Σοσιαλισμού και της Δημοκρατίας. Τα άκρα υπάρχουν, είναι δυο και δεν ταυτίζονται. Η θεωρία που υποστηρίζει ότι μόνο η Δεξιά έχει άκρα είναι εξίσου απολιτική με τη θεωρία της ταύτισής τους. Ο ολοκληρωτισμός και ο φανατισμός είναι άκρα με όποιο «καρύκευμα δεξιό ή αριστερό» και αν προσφέρονται.

Δεν είναι όμως το ίδιο φαγητό. Όταν θεωρούνται ίδιο φαγητό, ανοίγουν το δρόμο για απόψεις που ταυτίζουν το γιουχάισμα ή το γιαούρτωμα με τον φασισμό, απαλύνοντας έτσι το αποκρουστικό αντιανθρωπιστικό φορτίο που φέρνει η έννοια του φασισμού, αλλά και κάθε ολοκληρωτισμού. Εκεί, άκουσον άκουσον, θα υπάρχουν και τέτοιες περισπούδαστες απόψεις οι οποίες μέσα από το απλοϊκό σχήμα «βία στον φασισμό, βία και στη Γαλλική Επανάσταση», άρα η Γαλλική Επανάσταση εμπεριείχε μέσα της το σπέρμα του φασισμού.

Μια τέτοια βαθύτατα αντιεπιστημονική αναγωγή, εντοπίζει δυο ίδια στοιχεία σε δυο εντελώς διαφορετικές καταστάσεις και ταυτίζει με αυτόν τον τρόπο ιστορικά γεγονότα τόσο διαφορετικών εποχών, διαφορετικών ταξικών και κοινωνικών συσχετισμών και κυρίως διαφορετικών κοινωνικών αποτελεσμάτων. Μια τέτοια αναγωγή μπορεί να προκαλεί «θύελλα ενθουσιασμού» σ’ αριστερούς που αισθάνονται ενοχή για τις προηγούμενες ιδέες τους, αλλά ουσιαστικά συμβάλλει στην απολιτικοποίηση και αποιδεολογικοποίηση της συζήτησης για την ειδοποιό διαφορά της δημοκρατίας από τη δικτατορία.

Από την άλλη έχουμε και την άποψη της κυρίας Έλλης Παπαγγελή, μέλους της ΟΝΝΕΔ και υποψήφιας περιφερειακής συμβούλου Αττικής με τον Γιώργο Κουμουτσάκο. Αυτή χαρακτήρισε την εξέγερση των φοιτητών του Πολυτεχνείου το 1973 ως «μυθολογία της αριστεράς». Γύρω από το Πολυτεχνείο έγραψε «στήθηκε ένα πλέγμα θρύλων, ρητορικών υπερβολών και ασύστολων ψευδών, που μόνο σκοπό είχε να ξεπλύνει το βαρύ ποινικό μητρώο της κομμουνιστικής αριστεράς και να την νομιμοποιήσει πολιτικά». Αυτοί οι αριστεροί «μας επέβαλαν να προσκυνάμε νέα τοτέμ και να συμμετέχουμε σε γιορτές μνήμης και πορείες για «δημοκρατία», μόνο για να διαιωνίσουν τη δική τους κυριαρχία. Φτάνει πια. Τέσσερις δεκαετίες αρλούμπας αρκούν».

Πολλές δεκαετίες «αριστερής» και «δεξιάς» αρλούμπας θα έλεγα κυρία Παπαγγελή. Αν όμως, επανέρχομαι σ’ εσάς, φίλοι της Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ, θέλετε να ακούσετε και κάτι που καθόλου δεν είναι αρλούμπα, ας προσέξετε αυτά που είπε ο Νίκος Παππάς, στενός συνεργάτης του Προέδρου του κόμματός σας, στον ραδιοφωνικό Σκάι στην εκπομπή bras de fer του δημοσιογράφου Σταμάτη Μαλέλη. Εκεί ο Νίκος Παππάς, αναφερόμενος στον ΣΥΡΙΖΑ, είπε κατά λέξη «εμείς είμαστε μιας σχολής που θεωρεί τον Φιλελευθερισμό προϋπόθεση του Σοσιαλισμού». Βασική ιδεολογική μας αρχή είναι ότι η Αριστερά «ήρθε να προσθέσει στον Φιλελευθερισμό προτάγματα όπως το ζήτημα της ισότητας». Άποψη πολύ πιο προχωρημένη και απ’ αυτά που εκφράζει ο πολιτικός χώρος της ΔΗΜΑΡ, στον οποίο πολιτικά και ιδεολογικά ανήκω. Αγαπητοί νεολαίοι του ΣΥΡΙΖΑ αυτή η άποψη βρίσκεται στην ακριβώς αντίθετη πλευρά του συνθήματός σας «χούντα δεν γνωρίσαμε ούτε δημοκρατία». Ψάξτε το λίγο.

Πρέπει επίσης να γνωρίζετε ότι η Αριστερά αποτελείται από πολλούς Σίσυφους. Ο καθένας απ’ αυτούς κουβαλάει στην πλάτη του ένα σακίδιο- καμία σχέση με αυτό του Σταύρου Θεοδωράκη- με τις ίδιες αξίες (ισότητα, ελευθερία, κοινωνική δικαιοσύνη, αναδιανομή, κράτος πρόνοιας). Κάποιοι απ’ αυτούς τους Σίσυφους επιλέγουν να μην ανέβουν καθόλου το βουνό που λέγεται κυβερνητική διαχείριση για να φυτέψουν εκεί αυτές τις αξίες. Κάποιοι άλλοι επιλέγουν να το ανέβουν, αλλά εκεί βλέπουν διάφορους Σόιμπλε και αποφασίζουν να τις πάρουν και να γυρίζουν πίσω για να μη δεχτούν προαπαιτούμενα. Κάποιοι τρίτοι τέλος επιλέγουν « να συμβιβαστούν» με τους Σόιμπλε για να μπορέσουν να αφήσουν μερικές – όχι όλες- τις αξίες τους στην κορυφή αυτού του βουνού. Η ευρωπαϊκή Σοσιαλδημοκρατία, συνέχεια και εμπλουτισμός του κλασικού Φιλελευθερισμού κύριε Παππά και φίλοι νεολαίοι, διάλεξε την τρίτη λύση. Είναι θέμα επιλογής σας.