Σοσιαλδημοκρατικές υπενθυμίσεις

Μετά τις εκλογές έχει επανέλθει στο προσκήνιο το αίτημα για την ενοποίηση και την ανασυγκρότηση της λεγόμενης Κεντροαριστεράς. Φαίνεται όμως ότι δεν υπάρχει συμφωνία για το τι είναι Κεντροαριστερά και εάν υπάρχουν κάποια όρια και κριτήρια για τον καθορισμό της. Πολλοί θεωρούν ως Κεντροαριστερά τον χώρο μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και Νέας Δημοκρατίας ενώ άλλοι, θορυβημένοι από την κυβερνητική ρητορική και πρακτική, την εντάσσουν σ’ ένα ευρύτερο σχήμα όλων των λεγόμενων φιλοευρωπαϊκών δυνάμεων. Κάποιοι βλέπουν ως ανασύνθεση της Κεντροαριστεράς την ενοποίηση της Δημοκρατικής Συμπαράταξης με το Ποτάμι ή τη σύμπλευση γενικά όλων των μεταρρυθμιστών. Ολες αυτές οι απόψεις, διατυπωμένες έστω και σχηματικά, είναι ασκήσεις επί χάρτου διαφόρων στελεχών, τα οποία μάλιστα έχουν και την ιδιοτυπία να αλλάζουν συχνά ομάδες και κόμματα. Οι απόψεις αυτές δεν έχουν καμιά σχέση με κοινωνικές διεργασίες, ούτε, πολύ περισσότερο, με εκφράσεις και εκπροσωπήσεις λαϊκών αιτημάτων και συμφερόντων. Αντίθετα έχουν καταστήσει την Κεντροαριστερά έναν πολιτικό και κοινωνικό χυλό χωρίς όρια, χωρίς ιδεολογία, θεωρία και ιστορικές αναφορές.

Η συζήτηση για μια τέτοια Κεντροαριστερά εκχωρεί κοινωνικό και πολιτικό χώρο στον υβριδικό εθνολαϊκό ΣΥΡΙΖΑ. Η διαδικασία της ανασυγκρότησης πρέπει να γίνει πιο συγκεκριμένη και με καθορισμένα κριτήρια. Ο χώρος που ενδιαφέρει και πρέπει να ανασυγκροτηθεί είναι ο χώρος του δημοκρατικού σοσιαλισμού. Ο χώρος αυτός έχει συγκεκριμένες ιστορικές, πολιτικές, θεωρητικές και κοινωνικές αναφορές και βέβαια ευρωπαϊκές και εγχώριες εμπειρίες. Ανήκει σαφέστατα στην Αριστερά και αποσκοπεί στην επανίδρυση του κράτους πρόνοιας και στη μείωση των κοινωνικών ανισοτήτων, λαμβάνοντας φυσικά υπ’ όψιν την οξύτατη τρέχουσα κρίση και τις συνακόλουθες οικονομικές δυνατότητες. Ο χώρος αυτός εκκινεί από την ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατική μεταπολεμική εμπειρία αλλά και εξετάζει κριτικά την παρατεταμένη ίδια κρίση των τελευταίων χρόνων. Αξιοποιεί την εγχώρια σοσιαλδημοκρατική εκδοχή του ΠΑΣΟΚ προσλαμβάνοντας τις θετικές πλευρές της και απορρίπτοντας τις αρκετές αρνητικές. Εκκινεί όμως και από την εμπειρία της ευρωπαϊκής και της εγχώριας απόπειρας της ανανέωσης του κομμουνιστικού κινήματος και τα όρια στα οποία προσέκρουσε.

Καταγωγικά εμπεριέχει τον πολιτικό και κοινωνικό φιλελευθερισμό και ενσωματώνει πλέον στον πολιτικοϊδεολογικό του λόγο τα δικαιώματα νέων πληθυσμιακών ομάδων και πολιτισμικών ταυτοτήτων. Με ένα τέτοιο περίγραμμα μπορεί ο συγκεκριμένος χώρος να επανασυνδεθεί με συγκεκριμένα κοινωνικά στρώματα και να λειτουργήσει ως υποδοχέας εκείνων που θα αποδεσμευθούν από τον ΣΥΡΙΖΑ, τώρα που σταδιακά αποκαλύπτεται το ψεύδος της άκρατης υποσχεσιολογίας του. Στη διαδικασία ανασυγκρότησης του δημοκρατικού σοσιαλιστικού χώρου μπορούν να συμμετάσχουν όσοι αναγνωρίζονται στο ιστορικό και αξιακό αυτό φορτίο. Προφανώς δεν αναγνωρίζονται όλοι. Η ανασυγκρότηση του δημοκρατικού σοσιαλιστικού χώρου όμως δεν είναι αυτοσκοπός.