ΕΚΟΝ ΡΗΓΑΣ ΦΕΡΑΙΟΣ: Η νεολαία που ήθελε να αλλάξει τον κόσμο
Ανδρέας Μπελιμπασάκης, www.badiera.gr, Δημοσιευμένο: 2015-12-20
Συμπληρώθηκαν 48 χρόνια (Δεκέμβριος του 1967) από την ίδρυση της οργάνωσης νεολαίας «Ρήγας Φεραίος». Μιας ασυνήθιστης περίπτωσης για τα ελληνικά πολιτικά χρονικά, με μεγάλη ιδεολογικο-πολιτική επιρροή, δράση και κύρος στον αντιδικτατορικό αγώνα και τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης. Ο «Ρήγας Φεραίος» είχε κορυφαίο ρόλο στο αντιδικτατορικό κίνημα και στη εξέγερση του Πολυτεχνείου και της Νομικής.
Μιας νεολαίας που αποπέμφθηκε από την κυνική πραγματικότητα που επέβαλε η μεταπολίτευση. Τι ειρωνεία! Η οργάνωση που είχε ηγετικό ρόλο στο αντιδικτατορικό αγώνα, δεν βρήκε την θέση της στο μεταπολιτευτικό τοπίο.
Η μεταπολίτευση βρήκε την οργάνωση του Ρήγα και τους «Ρηγάδες – Ρηγίτισες» (σύμφωνα με το πολιτικό λεξιλόγιο της εποχής) να απολαμβάνουν τεράστιου κύρους στο χώρο της νεολαίας.
a_agonizonte_450
Από τις γραμμές του «Ρήγα» πέρασαν χιλιάδες νέοι άνθρωποι που εμπνεύσθηκαν από τις ριζοσπαστικές ιδέες του Μάη του 68, του «σοσιαλισμού με ανθρώπινο πρόσωπο» και της αμφισβήτησης που γέννησαν οι κοσμογονικές αλλαγές των δεκαετιών του 60 και του 70.
Τι ήταν ο Ρήγας;
Ο Ρήγας Φεραίος υπήρξε οργάνωση νεολαίας του ΚΚΕ εσωτερικού. Ιδρύθηκε το Δεκέμβριο του 1967, ως Πανελλήνια Αντιδικτατορική Οργάνωση Σπουδαστών (ΠΑΟΣ) “Ρήγας Φεραίος”, κυρίως από πρώην μέλη της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη και μετά τη διάσπαση του ΚΚΕ, το 1968, τοποθετήθηκε ανοχτά υπέρ του ΚΚΕ εσωτερικού. Κατά την διάρκεια της δικτατορίας ανέπτυξε έντονη αντιδικτατορική δράση και εκατοντάδες μέλη της οργάνωσης συνελήφθησαν, βασανίστηκαν και φυλακίστηκαν, ενώ οι καταδίκες των μελών του αθροίζονται σε… πολλούς αιώνες.
Παράλληλα η συμβολή του “Ρήγα Φεραίου” στην ανάπτυξη του μαζικού αντιδικτατορικού κινήματος ήταν ιδιαιτέρως σημαντική, ενώ επίσης παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στην δημιουργία των Φοιτητικών Επιτροπών Αγώνα. Οι πλατιές αυτές συλλογικότητες, που αποτελούνται από φοιτητές που αναζητούν τρόπους συλλογικής αντιδικτατορικής δράσης, θα δράσουν δημόσια στις σχολές τους και μέσα στα αμφιθέατρα διεκδικώντας τη δυνατότητα για δημόσιες συγκεντρώσεις και συζητήσεις, ενώ προφυλάσσουν τον παράνομο οργανωτικό τους ιστό. Το 1972 θα συγκροτηθεί το Διασχολικό των ΦΕΑ που συντονίζει όλες τις σχολές. Το σχήμα αυτό θα αποδειχθεί ιδιαίτερα αποτελεσματικό και θα αποτελέσει τον βασικό ιστό ανάπτυξης του φοιτητικού αντιδικτατορικού κινήματος. Παράλληλα εκατοντάδες μέλη του Ρήγα θα συμμετάσχουν στην εξέγερση του Πολυτεχνείου και η οργάνωση θα έχει την πλειοψηφία στην συντονιστική επιτροπή κατάληψης.
rigas_feraios_thumb_medium638_477 (1)
Τον Ιούνιο 1974 μετονομάστηκε σε Πανελλαδική Οργάνωση Νέων (ΠΟΝ) “Ρήγας Φεραίος” και αυτοαναγνωρίστηκε ως νεολαία του ΚΚΕ εσωτερικού. Στη μεταπολίτευση συνέχισε τη δράση του, έχοντας ιδιαίτερη ανάπτυξη στο φοιτητικό και μαθητικό κίνημα. Στην Α΄ Πανελλαδική Συνδιάσκεψη του 1976, μετονομάστηκε σε Ελληνική Κομμουνιστική Νεολαία (ΕΚΟΝ) “Ρήγας Φεραίος”, παρά τη διαφωνία ισχυρής τάσης, που επέμενε στη διατήρηση του ευρύτερου πολιτικού χαρακτήρα της οργάνωσης.
Στις γραμμές της ΕΚΟΝ Ρήγας Φεραίος διαμορφώθηκε πλειοψηφούσα αριστερή πτέρυγα, η οποία είχε αναφορές στον κριτικό μαρξισμό που εκπροσωπούσαν θεωρητικοί όπως ο Νίκος Πουλαντζάς , ο Λουί Αλτουσέρ και ο Καστοριάδης, καθώς επίσης και σε γεγονότα διεθνούς εμβέλειας όπως ο Γαλλικός Μάης του ’68. Η πτέρυγα αυτή διαφωνούσε με τις πολιτικές και στρατηγικές επιλογές του κόμματος.
D976F9A15EE9554BBE3A3C3F0DC104C2
Μετά την εκλογική αποτυχία του 1977, η αριστερή πτέρυγα της ΕΚΟΝ Ρήγας Φεραίος όξυνε την κριτική της τονίζοντας πως η δημιουργία του εκλογικού σχήματος της Συμμαχίας με τα θολά, μετριοπαθή και ετερόκλητα χαρακτηριστικά της, αποτελούσε την κύρια αιτία της εκλογικής συρρίκνωσης. Η εσωτερική κρίση οξύνθηκε μέχρι τις παραμονές της σύγκλησης της Β’ Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης της οργάνωσης, την οποία η ηγεσία του ΚΚΕ Εσωτερικού δεν αναγνώρισε. Όσοι συμμετείχαν σε αυτή διαγράφτηκαν από την κομματική ηγεσία (65%-70% της οργάνωσης). Οι διαγραφέντες ίδρυσαν ξεχωριστή οργάνωση με τον τίτλο ΕΚΟΝ Ρήγας Φεραίος Β’ Πανελλαδική.
rigas1
Κατά τη διάσπαση του 1987, όταν η πλειοψηφία του ΚΚΕ εσωτερικού ίδρυσε την Ελληνική Αριστερά (ΕΑΡ), ο Ρήγας Φεραίος αποτέλεσε νεολαία του ΚΚΕ Εσωτερικού/Ανανεωτική Αριστερά. Τα επόμενα χρόνια συρρικνώθηκε και το 1999, τα λίγα μέλη που είχαν απομείνει επέλεξαν να μετονομαστούν σε Νεολαία της Ανανεωτικής Κομμουνιστικής Οικολογικής Αριστεράς (ΑΚΟΑ).
Ο Ρήγας Φεραίος εξέδιδε τον “Θούριο”. Ανάμεσα στους κατά καιρούς γραμματείς της οργάνωσης ήταν οι Κώστας Κωσταράκος, Γιάννης Βούλγαρης, Μάνος Σωτηριάδης, Μπάμπης Γεωργούλας, Νίκος Βούτσης, Νίκος Φίλης, Μιχάλης Σαμπατακάκης κ.ά.
Μιας νεολαίας που αποπέμφθηκε από την κυνική πραγματικότητα που επέβαλε η μεταπολίτευση. Τι ειρωνεία! Η οργάνωση που είχε ηγετικό ρόλο στο αντιδικτατορικό αγώνα, δεν βρήκε την θέση της στο μεταπολιτευτικό τοπίο.
Η μεταπολίτευση βρήκε την οργάνωση του Ρήγα και τους «Ρηγάδες – Ρηγίτισες» (σύμφωνα με το πολιτικό λεξιλόγιο της εποχής) να απολαμβάνουν τεράστιου κύρους στο χώρο της νεολαίας.
a_agonizonte_450
Από τις γραμμές του «Ρήγα» πέρασαν χιλιάδες νέοι άνθρωποι που εμπνεύσθηκαν από τις ριζοσπαστικές ιδέες του Μάη του 68, του «σοσιαλισμού με ανθρώπινο πρόσωπο» και της αμφισβήτησης που γέννησαν οι κοσμογονικές αλλαγές των δεκαετιών του 60 και του 70.
Τι ήταν ο Ρήγας;
Ο Ρήγας Φεραίος υπήρξε οργάνωση νεολαίας του ΚΚΕ εσωτερικού. Ιδρύθηκε το Δεκέμβριο του 1967, ως Πανελλήνια Αντιδικτατορική Οργάνωση Σπουδαστών (ΠΑΟΣ) “Ρήγας Φεραίος”, κυρίως από πρώην μέλη της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη και μετά τη διάσπαση του ΚΚΕ, το 1968, τοποθετήθηκε ανοχτά υπέρ του ΚΚΕ εσωτερικού. Κατά την διάρκεια της δικτατορίας ανέπτυξε έντονη αντιδικτατορική δράση και εκατοντάδες μέλη της οργάνωσης συνελήφθησαν, βασανίστηκαν και φυλακίστηκαν, ενώ οι καταδίκες των μελών του αθροίζονται σε… πολλούς αιώνες.
Παράλληλα η συμβολή του “Ρήγα Φεραίου” στην ανάπτυξη του μαζικού αντιδικτατορικού κινήματος ήταν ιδιαιτέρως σημαντική, ενώ επίσης παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στην δημιουργία των Φοιτητικών Επιτροπών Αγώνα. Οι πλατιές αυτές συλλογικότητες, που αποτελούνται από φοιτητές που αναζητούν τρόπους συλλογικής αντιδικτατορικής δράσης, θα δράσουν δημόσια στις σχολές τους και μέσα στα αμφιθέατρα διεκδικώντας τη δυνατότητα για δημόσιες συγκεντρώσεις και συζητήσεις, ενώ προφυλάσσουν τον παράνομο οργανωτικό τους ιστό. Το 1972 θα συγκροτηθεί το Διασχολικό των ΦΕΑ που συντονίζει όλες τις σχολές. Το σχήμα αυτό θα αποδειχθεί ιδιαίτερα αποτελεσματικό και θα αποτελέσει τον βασικό ιστό ανάπτυξης του φοιτητικού αντιδικτατορικού κινήματος. Παράλληλα εκατοντάδες μέλη του Ρήγα θα συμμετάσχουν στην εξέγερση του Πολυτεχνείου και η οργάνωση θα έχει την πλειοψηφία στην συντονιστική επιτροπή κατάληψης.
rigas_feraios_thumb_medium638_477 (1)
Τον Ιούνιο 1974 μετονομάστηκε σε Πανελλαδική Οργάνωση Νέων (ΠΟΝ) “Ρήγας Φεραίος” και αυτοαναγνωρίστηκε ως νεολαία του ΚΚΕ εσωτερικού. Στη μεταπολίτευση συνέχισε τη δράση του, έχοντας ιδιαίτερη ανάπτυξη στο φοιτητικό και μαθητικό κίνημα. Στην Α΄ Πανελλαδική Συνδιάσκεψη του 1976, μετονομάστηκε σε Ελληνική Κομμουνιστική Νεολαία (ΕΚΟΝ) “Ρήγας Φεραίος”, παρά τη διαφωνία ισχυρής τάσης, που επέμενε στη διατήρηση του ευρύτερου πολιτικού χαρακτήρα της οργάνωσης.
Στις γραμμές της ΕΚΟΝ Ρήγας Φεραίος διαμορφώθηκε πλειοψηφούσα αριστερή πτέρυγα, η οποία είχε αναφορές στον κριτικό μαρξισμό που εκπροσωπούσαν θεωρητικοί όπως ο Νίκος Πουλαντζάς , ο Λουί Αλτουσέρ και ο Καστοριάδης, καθώς επίσης και σε γεγονότα διεθνούς εμβέλειας όπως ο Γαλλικός Μάης του ’68. Η πτέρυγα αυτή διαφωνούσε με τις πολιτικές και στρατηγικές επιλογές του κόμματος.
D976F9A15EE9554BBE3A3C3F0DC104C2
Μετά την εκλογική αποτυχία του 1977, η αριστερή πτέρυγα της ΕΚΟΝ Ρήγας Φεραίος όξυνε την κριτική της τονίζοντας πως η δημιουργία του εκλογικού σχήματος της Συμμαχίας με τα θολά, μετριοπαθή και ετερόκλητα χαρακτηριστικά της, αποτελούσε την κύρια αιτία της εκλογικής συρρίκνωσης. Η εσωτερική κρίση οξύνθηκε μέχρι τις παραμονές της σύγκλησης της Β’ Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης της οργάνωσης, την οποία η ηγεσία του ΚΚΕ Εσωτερικού δεν αναγνώρισε. Όσοι συμμετείχαν σε αυτή διαγράφτηκαν από την κομματική ηγεσία (65%-70% της οργάνωσης). Οι διαγραφέντες ίδρυσαν ξεχωριστή οργάνωση με τον τίτλο ΕΚΟΝ Ρήγας Φεραίος Β’ Πανελλαδική.
rigas1
Κατά τη διάσπαση του 1987, όταν η πλειοψηφία του ΚΚΕ εσωτερικού ίδρυσε την Ελληνική Αριστερά (ΕΑΡ), ο Ρήγας Φεραίος αποτέλεσε νεολαία του ΚΚΕ Εσωτερικού/Ανανεωτική Αριστερά. Τα επόμενα χρόνια συρρικνώθηκε και το 1999, τα λίγα μέλη που είχαν απομείνει επέλεξαν να μετονομαστούν σε Νεολαία της Ανανεωτικής Κομμουνιστικής Οικολογικής Αριστεράς (ΑΚΟΑ).
Ο Ρήγας Φεραίος εξέδιδε τον “Θούριο”. Ανάμεσα στους κατά καιρούς γραμματείς της οργάνωσης ήταν οι Κώστας Κωσταράκος, Γιάννης Βούλγαρης, Μάνος Σωτηριάδης, Μπάμπης Γεωργούλας, Νίκος Βούτσης, Νίκος Φίλης, Μιχάλης Σαμπατακάκης κ.ά.
