Το ηρωικό παρελθόν

Γιώργος Γιαννουλόπουλος, Η Εφημερίδα των Συντακτών, Δημοσιευμένο: 2022-03-04

Γιώργος Γιαννουλόπουλος
Γιώργος Γιαννουλόπουλος

Είναι φορές που στον νου μου έρχεται ο πατέρας ενός φίλου, μολονότι τον συνάντησα μόνο μία φορά λίγους μήνες πριν πεθάνει. Ηταν πλήρης ημερών αλλά το μυαλό του δούλευε ρολόι. Απλώς είχε κατεβάσει στροφές. Δεν έβγαινε από το σπίτι και η αγαπημένη του ασχολία ήταν να βλέπει την ιστορία του Β′ Παγκόσμιου Πόλεμου σε κασέτες, παίζοντας ξανά και ξανά εκείνες για το Στάλινγκραντ και την προέλαση του Κόκκινου Στρατού μέχρι το Βερολίνο. Αυτή η εικόνα ενός αριστερού που ενώ πλησιάζει ο θάνατος θέλει να ξαναζήσει τις ένδοξες στιγμές του παρελθόντος με οδήγησε σε κάποιες σκέψεις, τις οποίες θα προσπαθήσω να τις βάλω σε μια σειρά.

Ο Κ. Θ. Δημαράς έγραψε κάποτε ότι μιλάμε συνεχώς για τους αρχαίους πρόγονούς μας γιατί είναι το μόνο αποκούμπι μας. Θα έλεγα ότι κάτι παρόμοιο ισχύει για την τάση της Αριστεράς να υπενθυμίζει συνεχώς το ηρωικό και μαρτυρικό παρελθόν της. Εδώ χρειάζεται μια διευκρίνιση: δεν εννοώ την ενασχόληση που συμβάλλει στην κατανόηση. Αυτό αποτελεί το ζητούμενο της ιστοριογραφίας και συνεπώς η τεκμηριωμένη και κριτική ανάγνωση των πραγματολογικών στοιχείων είναι απόλυτα ορθή και πολύτιμη. Κι επειδή το ’φερε η κουβέντα, όταν άνοιξαν τα αρχεία του Foreign Office, πέρασα κι εγώ μήνες ολόκληρους διαβάζοντας και ψάχνοντας για να καταλάβω τι συνέβη εκείνα τα χρόνια. Ομως οι περισσότερες αναφορές σήμερα στο παρελθόν της Αριστεράς δεν παράγουν γνώση, αλλά απευθύνονται στο θυμικό για να υποβάλλουν μια αίσθηση δικαίωσης που μας κάνει να αισθανόμαστε καλά.

Θα ήθελα επίσης να διευκρινίσω ότι η αριστερή ανάγνωση της ιστορίας δεν αδικεί τη Δεξιά, επειδή τα όσα της καταμαρτυρεί ισχύουν. Οι δωσίλογοι δεν πρέπει να θεωρηθούν «παρεξηγημένοι», το μετεμφυλιακό καθεστώς ήταν όντως εφιαλτικό και η χούντα ό,τι χειρότερο έχει συμβεί στη νεότερη Ελλάδα. Οσο για την ίδια την Αριστερά, η αυτοπροσωπογραφία της δεν είναι ανακριβής, αλλά συνήθως αποφεύγει κάποια δυσάρεστα που δεν τα αρνείται αλλά τα παρακάμπτει γιατί μας συμφέρει να μην τα θυμόμαστε, όπως λ.χ. τι συνέβη στο Μπούλκες ή στην Τασκένδη.

Το πρόβλημα βρίσκεται αλλού. Οπως και στην περίπτωση των ευκλεών προγόνων μας, έτσι και στις αναφορές στο μαρτυρολόγιο της Αριστεράς, ο απώτερος στόχος είναι η δημιουργία ενός διαχρονικού «Εμείς» στο οποίο συστεγάζονται εκείνοι που έζησαν το παρελθόν και εκείνοι που το θυμούνται σήμερα. Ετσι, «εμείς οι Ελληνες», δώσαμε στον υπόλοιπο κόσμο τη δημοκρατία, εμείς έχουμε μια άμεση και όχι επίκτητη σχέση με το ολυμπιακό πνεύμα, με τη φιλοσοφία, την τραγωδία κι εγώ δεν ξέρω τι άλλο.

Με την ίδια λογική στις πολιτικές αντιπαραθέσεις, δίπλα στους αριστερούς υποτίθεται ότι στέκουν αυτοί που αντιστάθηκαν, προδόθηκαν, στήθηκαν μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα και βασανιστήκαν στα μπουντρούμια της Ασφάλειας και στα ξερονήσια. Κι όσοι διαφωνούν με κάτι που κάνουν ή λένε σήμερα οι δηλώνοντες αριστεροί, αυτούς προσβάλλουν και με αυτούς θα πρέπει να αναμετρηθούν. Δεν είναι τυχαίο ότι στο δημοψήφισμα, όσοι τόλμησαν να επισημάνουν τις αυταπάτες που κατόπιν εορτής παραδέχτηκε ο Αλέξης Τσίπρας διαπομπεύτηκαν ως γερμανοτσολιάδες και ταγματασφαλίτες.

Θέματα επικαιρότητας: Ιστορία του Αριστερού κινήματος

Γιώργος Γιαννουλόπουλος

Το ηρωικό παρελθόν

Γιώργος Γιαννουλόπουλος, 2022-03-04

Είναι φορές που στον νου μου έρχεται ο πατέρας ενός φίλου,...

Περισσότερα
Γιώργος Σιακαντάρης

Ευρωκομμουνισμός, ο τέταρτος δρόμος προς τη σοσιαλδημοκρατία

Γιώργος Σιακαντάρης, 2018-02-17

Η διάσπαση του ΚΚΕ, την οποία αυτό ακόμη και σήμερα δεν αναγνωρίζει...

Περισσότερα
Γιώργος Σιακαντάρης

Ο Οκτώβρης του 1917 σήμερα

Γιώργος Σιακαντάρης, 2017-11-05

Στις 25 Οκτωβρίου συμπληρώθηκαν 100 χρόνια από τη Ρωσική Επανάσταση....

Περισσότερα
Γιώργος Σιακαντάρης

τα αντίστροφα αποτελέσματα της δικτατορίας

Γιώργος Σιακαντάρης, 2017-07-07

...Στη χώρα υπάρχει ένα «άγριο» κοινό που είναι έτοιμο να...

Περισσότερα
Χρήστος Χωμενίδης

Γιατί έκλαψε ο Μίκης

Χρήστος Χωμενίδης, 2017-06-24

«Ζω κατά λάθος! Στατιστικά εάν το δεις, θα έπρεπε να έχω...

Περισσότερα
Γιώργος Γιαννουλόπουλος

Ο καβγάς για τον Μπελογιάννη

Γιώργος Γιαννουλόπουλος, 2017-04-09

Δεν θα είχε νόημα να επαναλάβω ή να συνοψίσω όσα γράφτηκαν...

Περισσότερα
Γιώργος Σιακαντάρης

Το «αμάρτημα» του Φώτη Κουβέλη

Γιώργος Σιακαντάρης, 2017-03-01

Όταν διάβασα την, εμφανώς λόγω σύγχυσης, δήλωση του κ. Φώτη...

Περισσότερα
Γιάννης Μπαλαμπανίδης

Η ριζοσπαστική Αριστερά έχει πολλά να διδαχθεί

Γιάννης Μπαλαμπανίδης, 2016-01-23

Ο Γιάννης , διδάκτωρ Συγκριτικής Πολιτικής του Παντείου...

Περισσότερα

Άρθρα/ Κίνηση Ιδεών

Το Zeigeitst της τελετής

Πάσχος Μανδραβέλης, 2024-08-01

Εμείς οι παλιότεροι, ως εραστές της γραμμικής αφήγησης...

Το Είναι και το Φαίνεσθαι

Κώστας Κωστής, 2023-12-24

...Δεν έχω τίποτε εναντίον των ιδιωτικών πανεπιστημίων,...

Αυτοκίνητο που μαρσάρει μέσα στη λάσπη

Τάσος Τσακίρογλου, 2023-09-29

Ένας ακμαίος πολιτισμός αντιλαμβάνεται έγκαιρα τα προβλήματά...

Η διάκριση Δεξιάς - Αριστεράς

Θανάσης Γιαλκέτσης, 2023-07-08

Αρθρο του Μάρκο Ρεβέλι που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα...

Γιώργος Γιαννουλόπουλος

Το ύφος και το βάθος

Γιώργος Γιαννουλόπουλος, 2023-07-08

Ο Ελύτης έγραψε κάποτε ότι ο Σολωμός είναι «ένας από τους...

Ορντολιμπεραλισμός, κοινωνική οικονομία της αγοράς και σοσιαλδημοκρατία

Θεόδωρος Ν. Τσέκος, 2023-06-20

Υπάρχει τα τελευταία χρόνια διάχυτη σε κύκλους της Κεντροαριστεράς...

Αντώνης Λιάκος

Η Δικαιοσύνη και το βάρος της Ιστορίας

Αντώνης Λιάκος, 2023-06-13

Υπάρχει μια υπόθεση που έχει γαγγραινιάσει εκεί στη Θεσσαλονίκη,...

Το ήθος ως αίσθημα

Ευάγγελος Αυδίκος, 2023-06-13

Ζούμε στην εποχή της εντύπωσης. Ολα στην υπηρεσία του φευγαλέου....

Γιώργος Σιακαντάρης

Πότε αποτυγχάνουν οι δημοκρατίες;

Γιώργος Σιακαντάρης, 2023-04-26

Η συζήτηση που γίνεται στη χώρα μας από πλευράς ορισμένων...

Πράσινες, μπλε και κόκκινες γραμμές

Τάσος Παππάς, 2023-03-01

Τι χωρίζει τον ΣΥΡΙΖΑ από τη Νέα Δημοκρατία; Αβυσσος, λένε...

Συνηγορία υπέρ των διαπραγματεύσεων

Γιούργκεν Χάμπερμας, 2023-02-19

Αρθρο του κορυφαίου πολιτικού φιλοσόφου της εποχής μας...

Με δόλωμα τον φόβο, όπως πάντα

Τάσος Παππάς, 2023-01-24

Τα ολοκληρωτικά καθεστώτα έχουν ανάγκη από εσωτερικούς...

×
×