Εκπαίδευση και hotspots

Μαρία Ρεπούση, Η Εφημερίδα των Συντακτών, Δημοσιευμένο: 2016-02-24

repousim

Πολλές φορές βλέποντας κακώς κείμενα και αντίστοιχες συμπεριφορές έχω σκεφθεί πόσο θα μπορούσε να βοηθήσει η εκπαίδευση αν ήταν απαλλαγμένη από τα στερεότυπα και τις αγκυλώσεις του παρελθόντος. Αν ήταν σύγχρονη και συγχρονισμένη με τις ανάγκες του καιρού μας. Αν ήταν τολμηρή κι αναλάμβανε τα επίμαχα θέματα που δεν αφήνουν την Ελλάδα να πάει μπροστά.

Σε αυτή την εκπαίδευση, η προετοιμασία των παιδιών για να γίνουν πολίτες ενός σύγχρονου κράτους θα ήταν στο κέντρο του ενδιαφέροντος της σχολικής κουλτούρας. Το μάθημα της Αγωγής του Πολίτη κατά κύριο λόγο αλλά όχι αποκλειστικά. Από τα μικρά και καθημερινά πράγματα σεβασμού του διπλανού μας έως τα μεγάλα και σημαντικά.

Φορολογική συνείδηση, για παράδειγμα. Οτι πληρώνουμε φόρους όχι γιατί είμαστε κορόιδα, αλλά για να έχουμε δρόμους, σχολεία, νοσοκομεία. Οτι όσο πιο πολλά βγάζουμε χάρη στην αξιοσύνη μας τόσο περισσότερα είμαστε υποχρεωμένοι να πληρώνουμε. Οτι το φορολογικό σύστημα είναι και αναδιανεμητικό. Πολιτειακή συνείδηση. Οτι εφαρμόζουμε τους νόμους. Αν τους θεωρούμε άδικους, προσπαθούμε να τους αλλάξουμε. Δεν τους καταπατούμε.

Αυτές τις σκέψεις γονιμοποίησαν τελευταία οι αντιστάσεις εναντίον της δημιουργίας hotspots στην ελληνική επικράτεια και γενικά εναντίον της παρουσίας προσφύγων και μεταναστών εντός του οπτικού μας πεδίου. Δεν ξαφνιάστηκα καθόλου με τις κινητοποιήσεις των κατοίκων, ακόμα και των σχολείων. Το αντίθετο θα με ξάφνιαζε. Παρακολούθησα όσα έλεγαν οι επικεφαλής επιτροπών αγώνα κατά των hotspots.

Πανομοιότυπες εκφράσεις και επιχειρήματα. Δεν είμαστε ρατσιστές, ισχυρίζονταν. Τους αγαπάμε τους πρόσφυγες. Και οι γονείς μας πρόσφυγες ήταν από τη Μικρά Ασία. Και άλλοι ήταν μετανάστες στη Δυτική Ευρώπη και αλλού. Ξέρουμε τι σημαίνει προσφυγιά και μετανάστευση. Αλλά. Υπήρχε πάντα ένα αλλά που αναιρούσε τα ρηθέντα.

Το σημείο δεν είναι κατάλληλο, η εγκατάσταση χωλαίνει, η περιοχή είναι ήδη υποβαθμισμένη, έχει Ρομά και ούτω καθεξής. Και η κατάληξη, η στερεότυπη «αγωνιστική» αποστροφή: «Από το πτώμα μας θα περάσει». Η χωματερή, το κέντρο επεξεργασίας λυμάτων, το γραφείο βοήθειας για εξαρτημένα σε ουσίες άτομα, το σημείο ελέγχου των προσφύγων. Ολα από το πτώμα μας.

Η επαγγελματική μου ιδιότητα με έστρεψε εκτός από την Αγωγή του Πολίτη και στην Ιστορία που διδάσκονται οι αυριανοί πολίτες στα ελληνικά σχολεία. Στο μεγάλο εθνικιστικό αφήγημα που παπαγαλίζουν στο σχολείο.

Μεγαλώνουν με την πεποίθηση πως έχουμε πάντα δίκιο, πως ό,τι καταφέραμε το πετύχαμε με τους αγώνες μας, πως ό,τι κακό μάς συνέβη στην Ιστορία μας έφταιγαν πάντα ή οι Αλλοι ή οι Προδότες, πως όταν εμείς χτίζαμε την Ακρόπολη, οι Ευρωπαίοι ήταν στα δέντρα και έτρωγαν κουκουνάρια, πως εμείς δώσαμε τα φώτα σε όλο τον κόσμο, πως οι Αλλοι είναι ή εχθροί ή οφειλέτες μας.

Πως εμείς μπορούμε να μεταναστεύουμε αναζητώντας ένα καλύτερο αύριο. Πως όταν οι άλλοι το κάνουν στη χώρα μας είναι εισβολείς.

Πώς να χειριστεί αυτή η άμοιρη χώρα τα προβλήματά της, κυρίως σήμερα στην εποχή των μεγάλων, απρόσμενων ροών, της αστάθειας και των αλλαγών, τώρα που οι βεβαιότητες γίνονται αλυσίδες και τα στερεότυπα καταρρέουν εμπρός στις πραγματικότητες, τώρα που η συνεργασία, όχι ο αφορισμός του Αλλου, γίνεται ανάγκη επιτακτική, όταν η εκπαίδευσή της κινείται στην τροχιά της απόλυτης αλήθειας, του άσπρου και του μαύρου, του τσαμπουκά χωρίς ευθύνη.

Ποιος πολιτικός θα τολμήσει να προχωρήσει ένα βήμα προς την επίλυση των προβλημάτων μας με γειτονικές χώρες όταν τα σχολεία είναι μπολιασμένα με αυτά τα κλισέ; Οταν φουρνιές ολόκληρες εξακολουθούν και βγαίνουν από τα σχολεία με ασυνειδητοποίητες εθνικιστικές και ρατσιστικές νοοτροπίες;

Ποια πολιτική δύναμη θα επιχειρήσει να μιλήσει μια άλλη γλώσσα; Αλίμονο σε όποιο πολιτικό κόμμα βρίσκεται στην εξουσία και χρειάζεται όχι να καταγγείλει αλλά να πράξει. Θα βρεθεί αντιμέτωπο με τους πολίτες που διαμόρφωσε. Με την ατολμία του να αγγίξει τον σκληρό πυρήνα των εθνικιστικών και ρατσιστικών αντιλήψεων που οικειοποιούνται οι πολίτες της χώρας αυτής και μέσα από την εκπαίδευση που τους παρέχει το κράτος.

---

* Καθηγήτρια Ιστορίας στο ΑΠΘ

Θέματα επικαιρότητας: Προσφυγικό-μεταναστευτικό

Η πραγματικότητα της μετανάστευσης

Λευτέρης Παπαγιαννάκης, 2024-01-09

Η μετανάστευση παραμένει πολύ ψηλά στην πολιτική ατζέντα...

Περισσότερα

«Να σηκώσουμε τείχος απέναντι στον λαϊκισμό και στα άκρα»

Μαρία Βασιλείου, 2023-10-01

Η Ελλάδα δεν πρέπει να αφεθεί μόνη της απέναντι στην κλιματική...

Περισσότερα

Ακόμη μία πληγή

Πάσχος Μανδραβέλης, 2023-09-02

Δεν θέλουμε να φανταστούμε τι κλίμα οδύνης και οργής θα...

Περισσότερα

Οι μετανάστες ήταν αθώοι, αλλά η δουλίτσα είχε γίνει

Γιάννης Αλμπάνης, 2023-08-30

Προχτές με σύμφωνη γνώμη ανακριτή και εισαγγελέα αφέθησαν...

Περισσότερα

Η αλήθεια είναι πατριωτικό καθήκον

Ξένια Κουναλάκη, 2023-06-22

Οσοι µετά το ναυάγιο στην Πύλο ζητούν επίμονα απαντήσεις...

Περισσότερα

Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων: η διαφύλαξη της ανθρώπινης ζωής να μπει στο επίκεντρο

Στέλλα Νάνου, 2023-06-20

Η σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων τιμάται στη σκιά του...

Περισσότερα

Η συμφωνία για το μεταναστευτικό στην ΕΕ κι ένα ακόμη ναυάγιο

Λευτέρης Παπαγιαννάκης, 2023-06-15

Είναι η συμφωνία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για το Σύμφωνο...

Περισσότερα

Νέος Κώδικας Μετανάστευσης, διατήρηση των ίδιων προβλημάτων

Βασίλειος Παπαδόπουλος, 2023-03-27

Συζητείται ήδη στη Βουλή ο νέος Κώδικας Μετανάστευσης....

Περισσότερα

Άρθρα

Σωτήρης Βαλντέν

Ελληνοτουρκικά: ο Μητσοτάκης, ο Σαμαράς και η αντιπολίτευση

Σωτήρης Βαλντέν, 2024-10-29

Οι πρωτοβουλίες της κυβέρνησης για αποκλιμάκωση και διάλογο...

Κώστας Καλλίτσης

Το 40% της στέρησης

Κώστας Καλλίτσης, 2024-10-27

Η φτώχεια δεν οφείλεται πλέον, όπως παλιότερα, στην ανεργία,...

Μαριλένα Κοππά

Κάποιες σκέψεις για τον ελληνοτουρκικό διάλογο

Μαριλένα Κοππά, 2024-10-26

Χρειάζεται αποφασιστικότητα, σχεδιασμός και εξαιρετικά...

Δειλά βήματα στο Κυπριακό

Κυριάκος Πιερίδης, 2024-10-20

Η «διευρυμένη συνάντηση» που προανήγγειλε ο Γκουτέρες...

Κώστας Καλλίτσης

Πριν πέσει το σπίρτο…

Κώστας Καλλίτσης, 2024-10-20

Ένα μεγάλο μέρος της ελληνικής κοινωνίας -συνδυάζοντας...

Τα μίλια και η θάλασσα

Παύλος Τσίμας, 2024-10-19

Συμπληρώνονται, αυτές τις ημέρες, 51 χρόνια από τότε που...

Εκφασισμός ελληνικής κοινωνίας

Ξένια Κουναλάκη, 2024-10-17

Οσοι πίστεψαν ότι επειδή μπήκε στη φυλακή η Χρυσή Αυγή,...

Κώστας Καλλίτσης

Το κράτος λάφυρο

Κώστας Καλλίτσης, 2024-10-13

Έχει, άραγε, ακούσει κάτι η κυβέρνηση για τον αναβαθμισμένο...

Γιάννης Βούλγαρης

Πολιτικές νοσταλγίες σε σκληρούς καιρούς

Γιάννης Βούλγαρης, 2024-10-12

Το ότι το κομματικό μας σύστημα εμφανίζει «ασυμμετρία»...

Θόδωρος Τσίκας

Ελλάδ, Ισραήλ και κρίση στη Μέση Ανατολή

Θόδωρος Τσίκας, 2024-10-12

Στη χώρα μας ο δημόσιος διάλογος διεξάγεται μεταξύ δύο...

Δημήτρης Χατζησωκράτης

Εξωφρενικό το εξώδικο Κασσελάκη

Δημήτρης Χατζησωκράτης, 2024-10-12

...Το χάσμα είναι υπαρκτό, καθώς ο πρώην πρόεδρος και όσοι/ες...

Θανάσης Θεοχαρόπουλος

Bing bang στην Κεντροαριστερά

Θανάσης Θεοχαρόπουλος, 2024-10-06

...Ο ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία οφείλει να συμμετέχει...

×
×