Ο αδύναμος κρίκος

Γιάννης Παπαθεοδώρου, dim/art, Δημοσιευμένο: 2016-02-22

Στην περίοδο της μακράς μεταπολίτευσης, η Ελλάδα είχε επιτύχει τρεις μείζονες οικονομικές και πολιτικές συμφωνίες που εξασφάλιζαν την αταλάντευτη ευρωπαϊκή προοπτική της: η πρώτη ήταν η ένταξή της στην ΕΟΚ, η δεύτερη ήταν η ένταξή της στη συνθήκη Σέγκεν και η τρίτη ήταν την ένταξή της στην ΟΝΕ. Η πρώτη συμφωνία δεν σηματοδοτούσε απλώς την ένταξη της χώρας σε μια ενιαία οικονομική αγορά αλλά την ιστορική επιλογή μιας ευρωπαϊκής ταυτότητας. Την επιλογή αυτή την περιέγραφε καλά ο Κωνσταντίνος Καραμανλής στη σχετική αγόρευσή του: «Η Ελλάς από σήμερα αποδέχεται οριστικά την ιστορική πρόκληση και την ευρωπαϊκή της μοίρα, διατηρώντας την εθνική της ταυτότητα. Έχουμε εμπιστοσύνη και στην Ευρώπη και στην Ελλάδα». Την ίδια ιστορική επιλογή υποστήριξε και ο Λεωνίδας Κύρκος, κλείνοντας τα αυτιά του στις σειρήνες του λαϊκισμού που φώναζαν συνθήματα: «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο». Ήταν άλλωστε η πρώτη φορά που το ΚΚΕ εσ. αναλάμβανε συμβολικά αλλά και έμπρακτα το ρόλο του ως δύναμη εθνικής και δημοκρατικής ευθύνης, υπερβαίνοντας, κατά τη γνώμη μου, οριστικά το βάρος του εμφύλιου τραύματος.

Η δεύτερη συμφωνία αφορούσε την προοδευτική κατάργηση των ελέγχων στα κοινά σύνορα, την καθιέρωση της ελεύθερης κυκλοφορίας για όλα τα πρόσωπα και τα αγαθά, ανάμεσα στα κράτη που υπέγραψαν τη Συμφωνία Σένγκεν. Η εν λόγω συμφωνία ωστόσο δεν ήταν απλώς μια συνθήκη διευκόλυνσης των διαβατηρίων αλλά κυρίως μια εγγύηση ασφάλειας, καθώς ρύθμιζε την αστυνομική και δικαστική συνεργασία μεταξύ των χωρών, που είχαν συναποφασίσει να ενισχύσουν το νομικό πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ενοποίησης. Η τρίτη συμφωνία αφορούσε την ΟΝΕ. Και πάλι, όποιος νόμιζε ότι η συμφωνία αφορούσε την κυκλοφορία ενός νέου νομίσματος, συρρίκνωνε απελπιστικά το ευρύτερο σχέδιο της οικονομικής συνεργασίας. Ο Κώστας Σημίτης, γνωρίζοντας λεπτομερειακά την ανισομέρεια των συμβαλλόμενων μερών, έχει περιγράψει με ενάργεια το μεγάλο κάδρο: «Η ΟΝΕ δεν είναι όμως µια παρέα προηγμένων χωρών που έχουν κοινά συμφέροντα αντίθετα προς εκείνα των χωρών που υστερούν. Είναι ένα εξελικτικό στάδιο της Ένωσης, ώστε να διευκολυνθεί η οικονομική συνεργασία των µελών της, να δημιουργηθούν σχέσεις οι οποίες θα ενδυναμώνουν την κοινή προσπάθεια ανάπτυξης, να επιτευχθεί βαθμιαία σύγκλιση των οικονομιών και καλύτερη εκμετάλλευση των δυνατοτήτων που παρέχουν η κατάργηση των συνόρων και οι κοινές επιδιώξεις. Είναι κοινό σχέδιο προόδου».

Αν σταθεί κανείς στη «μακρά διάρκεια», καταλαβαίνει αμέσως ότι η ευρωπαϊκή επιλογή της χώρας δεν ήταν ένας συγκυριακός τακτικισμός αλλά ένα στρατηγικό σχέδιο που αφορούσε τη θωράκιση των δημοκρατικών θεσμών, την τόνωση της οικονομίας και της ανάπτυξης, και κυρίως την ενίσχυση του γεωπολιτικού της ρόλου. Εδώ και ένα χρόνο όλα τα δεδομένα του «ευρωπαϊκού κεκτημένου» κινδυνεύουν: η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ επικαιροποίησε το GREXIT, οι μπαρούφες του κ. Βαρουφάκη καλλιέργησαν το έδαφος για ένα άλλο «παράλληλο νόμισμα», ενώ οι επικίνδυνοι ερασιτεχνισμοί της κ. Χριστοδουλοπούλου και του κ. Καμμένου έφεραν πιο κοντά από ποτέ το ενδεχόμενο για τα «κλειστά σύνορα». Το συμβολικό κεφάλαιο της χώρας μας απομειώνεται «ανεπαισθήτως», την ίδια στιγμή που η Ευρώπη κλυδωνίζεται συθέμελα, μέσα από την αντιφατική στάση της απέναντι στις καταστατικές αρχές της. Ξαφνικά «(ξε)μένουμε Ελλάδα», περισσότερο εκτεθειμένοι στην οικονομική κρίση, στη γεωπολιτική αστάθεια, στη γενικευμένη ανασφάλεια.

Το χειρότερο είναι πως ο ΣΥΡΙΖΑ, τόσο ως αντιπολίτευση όσο και ως κυβέρνηση συνεχίζει το ίδιο τροπάρι του αντιευρωπαϊσμού, καλλιεργώντας διαρκώς στην κοινωνία την ιδέα του «εξωτερικού εχθρού», των «κακών ξένων», των «ανάλγητων δανειστών» κλπ, προκειμένου να καλύψει τις δικές του αυταπάτες, ψευδαισθήσεις και εμμονές. Σταδιακά, η πιο σημαντική κατάκτηση της μεταπολίτευσης χάνεται, επειδή κάποιοι, στο όνομα πάντα μιας «άλλης Ευρώπης» των λαών και των εργαζομένων, αποφάσισαν πως μπορούμε να γίνουμε ο πιο αδύναμος κρίκος σε μια αλυσίδα που κινδυνεύει να σπάσει. Κάπως έτσι φτάσαμε στην τελευταία απόφαση των Βρυξελλών στην οποία τονίζεται ότι στόχος της ΕΕ «πρέπει να είναι η ταχεία μείωση των προσφυγικών ροών, η προστασία των εξωτερικών μας συνόρων, η μείωση της παράνομης μετανάστευσης και η διαφύλαξη της ακεραιότητας του Σένγκεν». Σύμφωνα με το ρεπορτάζ μάλιστα, στο ίδιο κείμενο τονίζεται πως οι «28» χαιρετίζουν «την απόφαση του ΝΑΤΟ να βοηθήσει στη διεξαγωγή αναγνώρισης, επιτήρησης και παρακολούθησης των παράνομων διελεύσεων στο Αιγαίο και επισημαίνουν πως η FRONTEX θα πρέπει να συνεργαστεί στενά με το ΝΑΤΟ». Όποιος δεν καταλαβαίνει τι σημαίνουν αυτές οι δηλώσεις, καλό είναι να ρίξει μια ματιά στις διακηρύξεις για την «πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική» του κ. Κοτζιά καθώς και στο κομματικό πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ για τις σχέσεις της χώρας με το ΝΑΤΟ.

Ήδη όμως από την Κυριακή, οι εξελίξεις είναι δυσοίωνες. Η παραβίαση της πρόσφατης συμφωνίας των Βρυξελλών από μια σειρά κρατών δημιουργεί νέα δεδομένα. Για πρώτη φορά, ορισμένα κράτη όχι μόνο αμφισβητούν τις πολιτικές αποφάσεις της Ευρώπης αλλά, με αφορμή το προσφυγικό και το μεταναστευτικό ζήτημα, αποδυναμώνουν την ίδια την ιδέα του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Αν κλείσει ωστόσο η λεγόμενη «διαδρομή των Βαλκανίων», η Ελλάδα θα μεταβληθεί σε μια αποθήκη ανθρώπινων ψυχών, ενώ ταυτόχρονα θα δημιουργηθεί μια έκτακτη κατάσταση κοινωνικής ανάγκης και ανθρωπιστικής κρίσης στην Ελλάδα. Δίπλα στην οικονομική κρίση, θα εξελιχτεί μια νέα κρίση, προσθέτοντας το ρατσισμό ως επικίνδυνο συμπλήρωμα στην υπερήφανη αντιμνημονιακή αντίσταση. Ο αδύναμος κρίκος του ευρωσκεπιτικισμού που καλλιέργησε συνειδητά ο ΣΥΡΙΖΑ θα δοκιμάζεται πλέον πολλαπλά στη δύσκολη καθημερινότητα της νέας εθνικής μας απομόνωσης και της «λιγότερης» Ευρώπης. Η μόνη λύση είναι μια νέα συμμαχία μεταξύ Γερμανίας, Γαλλίας και Ελλάδας για να σπάσει το «περιφερειακό λόμπι» του αντιευρωπαϊσμού. Λέτε να ακούσουμε τον πρωθυπουργό να ζητάει το «come back» της Μέρκελ;

Θέματα επικαιρότητας: Ελληνικά Κόμματα

Ο καχεκτικός νέος δικομματισμός

Νίκος Μαραντζίδης, 2021-04-18

Οι εκλογές του 2019 ξανάβαλαν το κομματικό σύστημα σε ράγες...

Περισσότερα
Νίκος Μπίστης

Τίνος παιδιά είναι η ΝΔ και το ΚΙΝΑΛ;

Νίκος Μπίστης, 2020-07-13

Σε ένα ενδιαφέρον άρθρο του στα ΝΕΑ στις 5/7/2020 με τίτλο «Τίνος...

Περισσότερα

Ποιες είναι ειδήσεις και ποιες όχι;

Τάσος Παππάς, 2020-07-06

Στην παρούσα φάση δεν έχει καμιά σημασία ποιος είναι μπλεγμένος...

Περισσότερα
Στέργιος Καλπάκης

Εθνική συνεννόηση, όχι μονομερής συνεργασία με ΝΔ ή ΣΥΡΙΖΑ

Στέργιος Καλπάκης, 2018-10-21

...Διαφωνώ με τη λογική μετώπων που φέρουν το πρόθεμα “αντί”....

Περισσότερα
Θανάσης Θεοχαρόπουλος

Ψήφιση της Συμφωνίας των Πρεσπών και μετά εκλογές

Θανάσης Θεοχαρόπουλος, 2018-10-21

H σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό erga omnes με...

Περισσότερα
Νίκος Μπίστης

Περί πατριωτικού ΠΑΣΟΚ

Νίκος Μπίστης, 2018-02-05

Ή όπως αρέσει σε κάποιους «περί της κοινωνικής βάσης του...

Περισσότερα

Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗ δεν θα ψηφίσει ποτέ τον "ΥΠΟΥΡΓΟ της ΖΑΡΝΤΙΝΙΕΡΑΣ"

2016-10-29

Η Δημοκρατική Συμπαράταξη παραμένει σταθερή στην θέση...

Περισσότερα
Γιώργος Σιακαντάρης

Η «Αυγή», η Νεοελληνική Ηθική και το Πνεύμα του ΣΥΡΙΖΑ

Γιώργος Σιακαντάρης, 2016-08-21

Η «Αυγή», πάλι δια της «γραφίδος» του Θανάση Καρτερού, αφού...

Περισσότερα

Άρθρα

Σωκράτης Φάμελλος

Πολύ λίγα και πολύ αργά κύριε Μητσοτάκη....

Σωκράτης Φάμελλος, 2025-04-26

Οι εσπευσμένες ανακοινώσεις του κ. Μητσοτάκη, για τη διάθεση...

Γιώργος Σιακαντάρης

Ο Πάπας της νεωτερικότητας

Γιώργος Σιακαντάρης, 2025-04-22

Ο Πάπας Φραγκίσκος άφησε την επίγεια πόλη ίσως για την ουράνια,...

Δημήτρης Λιάκος

Η αντιμετώπιση της δημογραφικής πρόκλησης

Δημήτρης Λιάκος, 2025-05-07

Ο πληθυσμός της χώρας αναμένεται να μειωθεί έως το 2050 κατά...

Σταμάτης Μαλέλης

Τι φταίει στην Κεντροαριστερά

Σταμάτης Μαλέλης, 2025-05-06

...Εάν τα βασικά κόμματα της Κεντροαριστεράς δεν εκσυγχρονιστούν...

Κώστας Καλλίτσης

Ο προπομπός

Κώστας Καλλίτσης, 2025-05-04

Η πολιτική ζωή σήμερα έχει δύο χαρακτηριστικά που ίσως...

Κώστας Ζαχαριάδης*

Γιατί η Αριστερά αγάπησε τον Πάπα;

Κώστας Ζαχαριάδης*, 2025-04-28

Τον Πάπα Φραγκίσκο δεν τον θρηνούν µόνο οι καθολικοί χριστιανοί...

Κώστας Καλλίτσης

Μειώσεις φόρων;

Κώστας Καλλίτσης, 2025-04-27

...Δεν χρειάζονται γενικά μειώσεις φόρων –και τί θα γίνει,...

Οι περιστάσεις

Τάσος Παππάς, 2025-04-22

Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Σωκράτης Φάμελλος μιλώντας στο ΜEGA...

Δημήτρης Χατζησωκράτης

Οι προοδευτικές δυνάμεις σε κοινό ψηφοδέλτιο

Δημήτρης Χατζησωκράτης, 2025-04-20

…Ας σκεφτούμε και την προοπτική για την πρόοδο της χώρας,...

Κώστας Καλλίτσης

Αδύναμη κυβέρνηση

Κώστας Καλλίτσης, 2025-04-19

Διάχυτη είναι η πεποίθηση ότι τα πράγματα δεν πάνε καλά....

Κώστας Καλλίτσης

Δασμοί, συνέπειες και αντιδράσεις

Κώστας Καλλίτσης, 2025-04-13

Τα τύμπανα του δασμολογικού πολέμου δεν φαίνεται να σιγούν...

Διαφάνεια Ποτέμκιν

Πάσχος Μανδραβέλης, 2025-04-10

Θεσμοί υπάρχουν», που θα ‘λεγε και ο Γιώργος Παπανδρέου,...

×
×