Μάγισσες και σκουπόξυλα
Γιάννης Παπαθεοδώρου, dim/art, Δημοσιευμένο: 2016-08-22
Στο επόμενο δεκαήμερο —έτσι ισχυρίζεται η κυβέρνηση—, θα έχει ξεκαθαρίσει το τηλεοπτικό τοπίο με την ολοκλήρωση της πλειοδοτικής διαδικασίας για την έκδοση των νέων «νόμιμων αδειών», για τέσσερα (;) κανάλια πανελλαδικής εμβέλειας. Η νομοθετική ρύθμιση συνοδεύτηκε με την ανάλογη κυβερνητική καταγγελία της «διαπλοκής» και την αντίστοιχη ρητορεία για την «εξυγίανση» στην αγορά της ενημέρωσης. Είναι προφανές, ωστόσο, ότι μετά τη διαδικασία θα ακολουθήσει μια νέα δικαστική διαμάχη για τους αποκλεισμούς υποψηφίων, ενώ παράλληλα θα κριθεί, ενδεχομένως και από τα αρμόδια ευρωπαϊκά όργανα, η αφαίρεση της αδειοδοτικής αρμοδιότητας του ΕΣΡ από τον υπουργό κ. Παππά, τα ποιοτικά κριτήρια αδειοδότησης, καθώς και η τελική «αριθμητική» χορήγηση των τεσσάρων αδειών. Μέχρι να ολοκληρωθούν όλες αυτές οι διαδικασίες, το νέο τηλεοπτικό θα λειτουργεί ξανά σε μια γκρίζα ζώνη, με υπόγειους πολέμους ανάμεσα σε παλιά και νέα τζάκια της ενημέρωσης και, κυρίως, με εκατοντάδες απολυμένους.
Αναμφισβήτητα, το τηλεοπτικό τοπίο έπρεπε, εδώ και καιρό, να εκσυγχρονιστεί θεσμικά και βέβαια να ακολουθήσει τους κανόνες που ρυθμίζουν τη δημοκρατική λειτουργία του: νομιμότητα, πολυφωνία, εταιρική ευθύνη. Στους καιρούς μάλιστα που τα ΜΜΕ μεταλλάχθηκαν σε «κόμματα νέου τύπου», όπως σωστά παρατηρούσε κάποτε ο Άγγελος Ελεφάντης, ο δημοκρατικός έλεγχος οφείλει όχι μόνο να διασφαλίζει το δημόσιο αγαθό της ενημέρωσης αλλά και να περιορίζει τον πειρασμό της εξάρτησής της από το «μαύρο πολιτικό χρήμα». Τα εργαλεία των ανεξάρτητων αρχών θα μπορούσαν να ενισχύσουν αυτή την προσπάθεια, λαμβάνοντας υπόψη και τις νέες τεχνολογικές δυνατότητες, που προσφέρει η αξιοποίηση του ψηφιακού τηλεοπτικού φάσματος. Φοβάμαι, ωστόσο, ότι τον τελευταίο καιρό παρακολουθούμε μια πορεία που επιβεβαιώνει την αντίστροφη τροχιά: οι τηλεοπτικές άδειες τείνουν να γίνουν ένα ακόμη σύμπτωμα της αυταρχικής διακυβέρνησης των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, με εμφανή ίχνη καθεστωτισμού και κομματικού ελέγχου.
Είναι σαφές ότι η κυβέρνηση δεν προσπαθεί να εκσυγχρονίσει το πλαίσιο λειτουργίας των σταθμών αλλά να αντικαταστήσει τα κανάλια με «μικρές ΕΡΤ», που θα διεκδικούν το δικό τους μονοπώλιο στην ενημέρωση. Την πρόθεση της κυβέρνησης επιβεβαίωσε με το δικό του χαρακτηριστικό τρόπο ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ κ. Συρμαλένιος, αναβαθμίζοντας την ιδέα της «μιντιακής δημοκρατίας» σε κυβερνητικό οχυρό: «αυτή τη στιγμή ο καθένας έχει ένα οχυρό στο οποίο δίνει τη μάχη του, η κυβέρνηση δεν έχει πολλά οχυρά στα ΜΜΕ». Η θεωρία του κ. Συρμαλένιου δεν είναι πρωτότυπη. Εντάσσεται μέσα στη γενικότερη «θεωρία πολέμου» του ΣΥΡΙΖΑ∙ μόνο που δίνει έμφαση στα χαρακώματα, στα οχυρά, στις στρατηγικές θέσεις της αναμέτρησης. Η άστοχη διατύπωση ξυπνάει τις χειρότερες μνήμες της δογματικής αριστεράς και, κυρίως, προμηνύει ένα νέο «κυνήγι μαγισσών», στο όνομα πάντα της αντικειμενικής και ελεύθερης ενημέρωσης. Γιατί, αν κάποιος βλέπει τα κανάλια ως οχυρό, τότε το μόνο που του μένει είναι η πολεμική επιχείρηση της κατάληψής τους.
Η προηγούμενη κυβέρνηση πλήρωσε ακριβά το «μαύρο στην ΕΡΤ» επειδή ακριβώς ήταν μια πράξη αναντίστοιχη με το επίπεδο της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας μας. Η σημερινή κυβέρνηση επιχειρεί, με έναν εντελώς ανορθόδοξο τρόπο, να ανατάξει το ραδιοτηλεοπτικό τοπίο, «μοιράζοντας» άδειες με άρωμα μακαρθισμού. Όποιος παρακολούθησε τις ερωτήσεις και τα σχόλια που έγιναν προς τους ενδιαφερόμενους επιχειρηματίες, σίγουρα θα παρατήρησε την πολιτική χροιά της εξέτασης τους. «Αυτό είναι το ευρωπαϊκό σύστημα που υποστηρίζετε ιδεολογικά, το φιλοευρωπαϊκό, το φιλελεύθερο; Είναι αυτό; […] Έχω την αίσθηση ότι τη συνέχιση αυτού του συστήματος, ας πούμε, υπερασπιστήκατε στο δημοψήφισμα», έλεγε ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ κ. Θεοφύλακτος απευθυνόμενος στον κ. Αλαφούζο, στη σχετική συζήτηση της αρμόδιας επιτροπής της Βουλής∙ υπονοώντας βέβαια ότι ο ΣΚΑΙ πήρε ανοιχτά θέση υπέρ του «Ναι» στο περσινό δημοψήφισμα-παρωδία.
Από τα παλιά χρόνια, οι μάγισσες διαθέτουν σκουπόξυλα, που ενίοτε τους επιτρέπουν να διανύουν πιο εύκολα τις αποστάσεις στο μυθικό χρόνο και χώρο της επικράτειας τους. Στη σύγχρονη εποχή, αρκούν τέσσερις περιφερειακοί αναμεταδότες για να εκπέμψει ένα «κομμένο» κανάλι το σήμα του από την Κύπρο ή από οποιοδήποτε άλλη γωνιά του Διαδικτύου. Η τελευταία τηλεοπτική μάγισσα (η Φρειδερίκη) εμφανίστηκε στο «Κάτω Παρτάλι» του MEGA. Σε κάποιο επεισόδιο όταν η υποκριτική χήρα του Διαμαντή τη ρωτάει αν της πάει η πλερέζα, η μάγισσα απαντάει: «Eίσαι τρελή ; Δημιουργείς τάση στη μόδα! Κάτσε να δεις πόσα like θα πάρεις!» Ας περιμένουμε, λοιπόν, τα like των ψηφοφόρων για να δούμε σε ποιον ταιριάζει το «μαύρο».