Κορδέλες

Πρόσφατα ο πρωθυπουργός εγκαινίασε, κόβοντας ακόμα μια κορδέλα, τα 20 χιλιόμετρα της νέας εθνικής οδού Αθηνών – Πατρών, υπό την υποχρεωτική παρουσία των τοπικών αρχών και την εθελοντική παρουσία λίγων ψηφοφόρων, που επιμένουν να χειροκροτούν την «Πρώτη Φορά» — άνευρα, αυτή τη φορά. Το έργο είχε προκηρυχθεί το 2007 και επρόκειτο να παραδοθεί το 2011, εάν δεν είχε μεσολαβήσει η κρίση, και βέβαια, το ανεκδιήγητο συριζαϊκό κίνημα του «Δεν Πληρώνω», που κόστισε πολύ σε χρόνο και σε χρήμα, κυρίως όμως στην αξιοπιστία του ελληνικού κράτους για την διεκπεραίωση των «μεγάλων έργων». Το έργο είχε ξεκινήσει από την προηγούμενη κυβέρνηση και έχει μια ιδιαιτερότητα: πρόκειται, όπως σημειώνει το σχετικό ρεπορτάζ της Καθημερινής, «για το μόνο από τα πέντε παραχωρημένα σε ιδιώτες οδικά έργα που ανακατασκευάζεται παράλληλα με την κυκλοφορία (όχι δηλαδή σε νέα χάραξη, όπως η Ιονία Οδός)», και παραδίδεται τμηματικά σε λειτουργία. Με βάση λοιπόν αυτή την «τμηματική λειτουργία» μερικών χιλιομέτρων σε έναν από τους πιο επικίνδυνους δρόμους του εθνικού οδικού δικτύου, ο κ. Τσίπρας επέλεξε να στήσει ένα επικοινωνιακό show για το πώς θα μοιράσει τα λεφτά από τις νέες τηλεοπτικές άδειες. (Ειρήσθω εν παρόδω πως τελικά τις άδειες τις πήρανε δύο από τα παλιά «βοθροκάναλα της διαπλοκής», σύμφωνα πάντα με τους χαρακτηρισμούς του νταή υπουργού κ. Πολάκη, και δύο επιχειρηματίες που θα τρέχουν για πολύ καιρό στα δικαστήρια για διάφορες νομικές εκκρεμότητες).

Δεν έχουν όμως τόσο σημασία οι διακηρύξεις του κ. Τσίπρα στο Κιάτο (εδώ δεν είχαν άλλες κι άλλες), όσο η ίδια η παλαιοκομματική πρακτική των «εγκαινίων». Από μια άποψη, δηλώνουν απλώς μια μόνιμη παθολογία του ελληνικού πολιτικού συστήματος: την ασυνέχεια του κράτους. Γιατί άραγε μια κυβέρνηση πρέπει να πανηγυρίζει για την αυτονόητη ολοκλήρωση ενός έργου, που το έχουν πληρώσει ακριβά οι πολίτες (ενίοτε όχι μόνο με τα διόδια αλλά και με τη ζωή τους;) Από την άλλη μεριά, τα «εγκαίνια» δηλώνουν και μια αισθητική προτίμηση για το ύφος και το ήθος μιας εξουσίας. Ποιος σοβαρός πρωθυπουργός, σε οποιαδήποτε ευρωπαϊκό κράτος, θα έτρεχε να εγκαινιάσει «20 χιλιόμετρα» και κάνα-δυο τούνελ, σε ένα δρόμο που διαθέτει τις περισσότερες φονικές παγίδες, από οποιονδήποτε άλλο δρόμο της Ελλάδας (την ίδια ώρα μάλιστα που το σιδηροδρομικό δίκτυο της Πελοποννήσου βρίσκεται σε πλήρη διάλυση και ανυπαρξία); Όποιος διασχίζει συχνά οδικώς αυτό τον δρόμο ξέρει πως το κύριο μέλημα του οδηγού δεν είναι το «σε πόσες ώρες» θα φτάσει στον προορισμό του, αλλά το «αν θα φτάσει» τελικά στον προορισμό του. Είναι, άλλωστε, ο μόνος δρόμος σε όλη την Ευρώπη με τόσες πολλές προειδοποιητικές πινακίδες θανατηφόρων δυστυχημάτων.

Η θλιβερή υπενθύμιση του θανάτου εκατοντάδων συμπολιτών μας δεν αντέχει τη μικροπολιτική κορδέλα των εγκαινίων. Και είναι ντροπή για τον πρωθυπουργό της χώρας να εγκαινιάζει μερικά χιλιόμετρα, λίγες μέρες αφότου ο ίδιος επέλεξε να μετακινηθεί με το ελικόπτερο του κ. Καμμένου για την επιστροφή του στην Αθήνα, μετά τον περήφανο «καγκελάρη» χορό του στο χωριό του, έξω από την Άρτα. Τα «μεγάλα έργα», όπως συνηθίσαμε να ονοματίζουμε το αυτονόητο δικαίωμα των πολιτών στην ασφαλή και εκσυγχρονισμένη μετακίνηση ανθρώπων και αγαθών, δεν μπορούν σήμερα πια να είναι αντικείμενο ευκαιριακών πανηγυρισμών. Οι ανθοδέσμες μαράθηκαν, τα χειροκροτήματα σταμάτησαν και τα χαμόγελα πάγωσαν. Βουλιαγμένη στον επαρχιωτισμό της κορδέλας, η κυβέρνηση αδυνατεί να καταλάβει ότι τα έργα υποδομών δεν ανήκουν στα κόμματα αλλά στους πολίτες αυτής της χώρας. Το οικονομικό όφελος και η ενδεχόμενη ανάπτυξη που μπορεί να επιτευχθεί από την ολοκλήρωση τους δεν μπορεί να είναι το πεδίο ενός μικροκομματικού ανταγωνισμού αλλά το προϊόν ενός κεντρικού κρατικού σχεδιασμού με διάρκεια και εγγυήσεις για το δημόσιο συμφέρον.

Με άλλα λόγια, θέλουμε αυτοκινητοδρόμους, σιδηροδρόμους, αεροδρόμια, λιμάνια και δίκτυα μεταφορών. Δεν θέλουμε εγκαίνια και κορδέλες. Στο κάτω-κάτω, λίγα χιλιόμετρα πιο πέρα, στον οδικό άξονα της Δυτικής Ελλάδας, παραμένει ακόμη όρθια, σταθερή και παραγωγική η γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου. Τουλάχιστον, ο τότε πρωθυπουργός που την εγκαινίασε θεωρούσε πως η γέφυρα δεν ένωνε μόνο το Ρίο με το Αντίρριο αλλά την Ελλάδα με την Ευρώπη. Είναι ένα όραμα που δε χωράει στο τούνελ των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, ιδίως τώρα που διανύουν τα τελευταία χιλιόμετρα της κυβερνητικής πορείας τους.