...Στις ιστορικά σημαδιακές μέρες όπως η αυριανή, επαναλαμβάνουμε συνήθως το στερεότυπο «για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νεώτεροι». Μπορεί 57 χρόνια μετά η 21η Απριλίου να λέει κάτι περισσότερο και στους παλιότερους και στους νεώτερους; Ίσως ναι, αν ξεκινήσουμε από την ιστορική διαπίστωση ότι η δικτατορία δεν ήταν μοιραίο να συμβεί, δεν ήταν νομοτελειακή κατάληξη της πολιτικής κρίσης που είχε προηγηθεί. Σήμερα η ιστορική έρευνα έχει φωτίσει επαρκώς τα γεγονότα, ξέρουμε πώς, ποιοί και γιατί. Η εικόνα που προκύπτει είναι η αποτυχία ενός ολόκληρου πολιτικού-κομματικού συστήματος να αποφύγει το χειρότερο...

Πότε τέλειωσε ο παλαιός διπολικός Κόσμος του 20ου αιώνα; Το 1989 με την πτώση του Τείχους του Βερολίνου ή έστω το 1991 με τη διάλυση της ΕΣΣΔ, θα απαντούσαμε σχεδόν όλοι. Σωστό; Λάθος; Κατά βάση σωστό, αρκεί να είχαμε στο μυαλό μας και μια προηγούμενη παραγνωρισμένη ημερομηνία. Το 1979.Τότε ο κινέζος ηγέτης Τενγκ Σιαοπίνγκ επέβαλε τη στροφή της παραπαίουσας κόκκινης αυτοκρατορίας προς τη διεθνή αγορά. Τέσσερις δεκαετίες αργότερα η Κίνα έχει γίνει μια φιλόδοξη υπερδύναμη. Τότε το 1979, ο Αγιατολάχ Χομεϊνί ανέτρεψε τον Σάχη με όπλο το Ισλάμ και κλόνισε τις ισορροπίες στη Μέση Ανατολή.Έκτοτε η περιοχή αποτελεί μόνιμη πηγή εντάσεων και συγκρούσεων.

Η «επιστροφή στην κανονικότητα» ήταν το φάντασμα που πλανιόταν πάνω από την Ελλάδα μετά τη χρεοκοπία. Σαν μια συλλογική επιθυμία να τελειώνουμε με την ελληνική «ιδιαιτερότητα» που μας ταλαιπώρησε στη διάρκεια της κρίσης της ευρωζώνης. Οι πολυκρίσεις που ακολούθησαν έδειξαν ότι δεν ζήσαμε ένα κακό όνειρο αλλά μια νέα πλανητική κατάσταση που μας περιλαμβάνει. Δεν επιστρέφουμε στα γνωστά αλλά αναγκαζόμαστε να προσαρμοστούμε και να αντέξουμε το ανησυχητικό άγνωστο που ήδη έχει έλθει.

Σήμερα γίνεται η κηδεία του μέσα σε κλίμα αμηχανίας του ρωσικού κράτους και απουσίας της ρωσικής κοινωνίας. Στην ουσία, ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ κείτεται σαν άταφος νεκρός στην ίδια την πατρίδα του. Σαν σύγχρονος Πολυνείκης σε μια χώρα που οι Αντιγόνες δολοφονήθηκαν ή ξενιτεύτηκαν για να γλιτώσουν τη φυλακή. Μια χώρα που δεν ξέρει πώς να θάψει τον νεκρό της γιατί η ίδια δεν μπόρεσε να τα βρει με τον εαυτό της.

Λόγω ηλικίας, πολιτικής διαδρομής και μνήμες της δικτατορίας, κάποιες φορές την ΕΥΠ τη λέω ακόμα ΚΥΠ και αποφεύγω τις πολλές κουβέντες στο τηλέφωνο όταν μιλώ με δημόσια πρόσωπα.

Κλασικό σύμπτωμα που κάποια βιώματα ξεπηδούν αυθόρμητα σε πείσμα των ριζικών αλλαγών που έχουν επέλθει. Στην περίπτωση της ΕΥΠ η αλλαγή είναι αυταπόδεικτη.

Τα πράγματα στην Ευρώπη είναι μαύρα και τον χειμώνα θα γίνουν χειρότερα, λένε πολλοί ειδήμονες, αναλυτές και προφήτες. Ο πόλεμος συνεχίζεται, οι τιμές ανεβαίνουν, το αέριο λιγοστεύει, ο κορωνοϊός παραμονεύει. Δεν είναι και λίγα! Επιπλέον, η μία μετά την άλλη οι ευρωπαϊκές χώρες δοκιμάζονται από πολιτικές εντάσεις, κυβερνητική αστάθεια ή κυριολεκτικές κυβερνητικές κρίσεις. Ιταλία, Γαλλία, Γερμανία, Βρετανία, η κάθε μία με τον δικό της τρόπο, ανάλογα με τις ιδιαίτερες εθνικές καταστάσεις, όλες όμως αντιμέτωπες με τις τεράστιες προκλήσεις που θέτει η αλλαγή της ιστορικής εποχής. Ιδίως για την Ευρώπη, όπου προϋπήρχαν δομικές και μακρόχρονες τάσεις παρακμής: δημογραφικές, μειωμένης ανταγωνιστικότητας, περιορισμένου δυναμισμού στην καινοτομία, κλπ.

Από τον φούρνο στην κατάψυξη και τανάπαλι. Αυτή την αντιφατική εικόνα συνάγει ο πολίτης που παρακολουθεί τις διεθνείς και εγχώριες αναλύσεις για τον πόλεμο στην Ουκρανία και τον νέο ψυχρό πόλεμο. Τη μία η Δύση συσπειρώνεται για να αντεπεξέλθει στην πίεση των αυταρχισμών, την άλλη η Δύση διχάζεται και συμβιβάζεται με την αδυναμία της. Πίσω από αυτό το πηγαινέλα δεν βρίσκονται μόνο αναμενόμενες διαφορετικές απόψεις, αλλά και η ανησυχία για τις επιπτώσεις που έχει η παράταση του πολέμου στην εσωτερική κοινωνική και πολιτική ζωή των δυτικών χωρών.

Το πιθανότερο σενάριο, αν αποκλείσουμε την ολοσχερή επικράτηση του ενός ή του άλλου αντιμαχόμενου, είναι να παγώσει η σύγκρουση σε μια de facto ρωσική κατοχή εδάφους της Ουκρανίας, χωρίς να υπάρξει de jure αναγνώριση στο ορατό μέλλον

Ένα δραματικό γεγονός όπως ο πόλεμος της Ουκρανίας σπάει τις ρουτίνες των κοινωνιών, της πολιτικής ζωής, των σχολιαστών. Στο χάσμα της συνέχειας που κόβεται, γίνονται συνήθως πιο φανερές οι αλλαγές αντιλήψεων που έχουν επέλθει σε μια κοινωνία, οι οποίες αλλιώς παραβλέπονται μέσα στην αργή εξέλιξή τους. Το ζούμε τώρα μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία

Οποια και αν είναι η εξέλιξη στην Ουκρανία στο προσεχές διάστημα, η 21η Φεβρουαρίου 2022 θα θυμίζει άλλο ένα σημείο καμπής στην ιστορία του κόσμου μετά το τέλος του διπολισμού το «1989». Η μεταδιπολική εποχή είχε αρχίσει με την ψευδαίσθηση, όπως γρήγορα αποδείχτηκε, ότι ο δημοκρατικός καπιταλισμός θα διαχεόταν σε όλο τον κόσμο υπό την αδιαμφισβήτητη ηγεμονία των ΗΠΑ.

Η τύχη το έχει φέρει δύο από τις πιο σημαδιακές αλλά και τόσο διαφορετικές επετείους της εθνικής μας ιστορίας να διαδέχονται η μία την άλλη. Τα διακόσια χρόνια της Επανάστασης του 1821, τα εκατό χρόνια της Μικρασιατικής Καταστροφής. Διαφορετικά ιστορικά γεγονότα, διαφορετικές εκβάσεις, διαφορετικά συναισθήματα. Από τη μια το έπος της ανεξαρτησίας, από την άλλη το τραύμα της ήττας.

Αν τα σχόλια και τα άρθρα ήταν ψήφοι το ΚΙΝΑΛ θα ήταν τώρα αυτοδύναμη κυβέρνηση! Τόση συζήτηση για ένα κόμμα μικρομεσαίου μεγέθους είναι εντυπωσιακή και ενδεικτική. Πράγματι, παρά τις διαφορές, υπήρξαν κάποιοι κοινοί τόποι στη συζήτηση που συνοψίζονται σε τέσσερα σημεία. Πρώτον, το παρελθόν του κόμματος ΠΑΣΟΚ, με τη μακρόχρονη ηγεμονία και την απότομη κατάρρευση, εξηγεί το ευρύτερο ενδιαφέρον.