Η ανάδειξη του Ντ. Τραμπ στην ηγεσία των ΗΠΑ προκαλεί αναταράξεις και ανακατατάξεις σε όλο τον κόσμο, αναπόφευκτα και καθ’ ημάς. Ήταν εντυπωσιακά -κι όχι για καλό- ορισμένα από τα πιο νωπά δημοσκοπικά ευρήματα: Κατέγραψαν ότι στην πλευρά των συστημικών κομμάτων επικρατεί ορισμένη σταθερότητα, κάτι, λες, σαν μια παγιωμένη κατάσταση, ενώ στην άλλη πλευρά, των λεγόμενων αντισυστημικών κομματικών σχημάτων εμφανίζεται έντονη κινητικότητα: Έτσι, μέσα σε ελάχιστο χρόνο, σε λίγο πάνω από ένα μήνα αφότου εκλέχτηκε ο Τραμπ, ο κομματικός χώρος δεξιότερα της ΝΔ κέρδισε 4 ποσοστιαίες μονάδες (περίπου τόσες, όσες έχασε ο χώρος αριστερά του ΠΑΣΟΚ), με αποτέλεσμα αθροιστικά να ξεπεράσει το 20%.

Το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) υποτίθεται ότι ήταν το πολύτιμο εργαλείο που θα άλλαζε την Ελλάδα, χρηματοδοτώντας συγκεκριμένες δράσεις και προτεραιότητες: Πράσινη μετάβαση, ψηφιακό μετασχηματισμό, οικονομίες κλίμακας μέσω συνεργασιών, εξαγορών και συγχωνεύσεων και εξωστρέφεια. Τα ευρωπαϊκά κεφάλαιά του, 36 δισ. ευρώ, μαζί με τα αντίστοιχα κεφάλαια του ΕΣΠΑ και της νέας ΚΑΠ, με συνήθη μόχλευση άθροιζαν πάνω από 100 δισ. ευρώ, αρκετά για να καλυφθεί το επενδυτικό κενό της χώρας και, υπό προϋποθέσεις, να ανασυγκροτηθεί η παραγωγική βάση της οικονομίας της.

...Η υποψηφιότητα της Λούκας Κατσέλη είναι η πιο κατάλληλη για τον θεσμό και υπερβαίνει τα κομματικά όρια. Η πορεία της χαρακτηρίζεται από δημοκρατικές αξίες και δημοκρατικό ήθος, έχει μεγάλο πολιτικό και κοινωνικό αποτύπωμα, αλλά και μια διεθνή και ακαδημαϊκή δράση που προσθέτει και αντιστοιχεί στον ανώτατο θεσμό. Επιμείναμε ότι δεν πρέπει η διαδικασία εκλογής να γίνει ευκαιρία για εντυπώσεις και κομματικά παιχνίδια. Για όλους αυτούς τους λόγους η υποψηφιότητα της κυρίας Κατσέλη έχει ήδη ένα πολύ θετικό πολιτικό και κοινωνικό αποτύπωμα. Και αποτελεί και σήμερα τη μόνη υποψηφιότητα που μπορεί και να ενώσει.

Ανήμερα τα Χριστούγεννα έγινε δολιοφθορά σε ένα υποβρύχιο καλώδιο μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ Φινλανδίας και Εσθονίας –άλλο ένα κρούσμα προστέθηκε στα «δυστυχήματα» που τελευταία πυκνώνουν σε καλώδια επικοινωνιών κι αγωγούς ενέργειας στη Βαλτική. Ίσως το πιο σημαντικό, όμως, είναι αυτό που –για πρώτη φορά- ακολούθησε: Την επομένη, οι φινλανδικές αρχές απαλλοτρίωσαν πλοίο με σημαία των Νήσων Κουκ, που υποψιάζονταν (ενδεχομένως ορθώς) ότι ανήκει στο ρωσικό σκιώδη στόλο δεξαμενοπλοίων και προκάλεσε τη δολιοφθορά, κόβοντας το καλώδιο με τις άγκυρές του. Ποιο είναι το νέο και σημαντικό;

Το 2024 υπήρξε ένας έντονος χρόνος με γεωπολιτικές μεταβολές μικρού έως μεγάλου βεληνεκούς. Στην ουσία, το 2024 συνεχίστηκαν γεγονότα τα οποία είχαν ξεκινήσει τον προηγούμενο χρόνο (όπως οι πόλεμοι στην Ουκρανία και στην Παλαιστίνη), αλλά υπήρξαν και εξελίξεις σημαντικές, όπως η κατάρρευση του καθεστώτος Άσαντ και η αναμενόμενη εκλογική επιτυχία στις ΗΠΑ, του κ. Τραμπ, τα καθοριστικά γεγονότα του χρόνου που μας αφήνει. Από ελληνικής πλευράς και πάλι το ‘24 συνεχίζει το ‘23, τόσο στα ελληνοτουρκικά, όσο και στο Κυπριακό.

Το 2024 οι ανεπτυγμένες οικονομίες της Ευρώπης μεγεθύνονταν με ασθενείς ρυθμούς. Στο τρίμηνο Ιούλιος -Σεπτέμβριος 2024, η μεγέθυνση στους 20 της Ευρωζώνης κατά μέσο όρο ήταν αυξημένη 0,9% συγκριτικά με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2023. Τη μεγαλύτερη αύξηση ΑΕΠ πέτυχε η Κύπρος με 3,8%, ακολουθούσαν η Ισπανία με 3,4%, η Λιθουανία με 2,3%, η Ελλάδα με 2,4%. Ότι η καθ΄ ημάς οικονομική μεγέθυνση ήταν υπερδιπλάσια από το μέσο όρο, εξηγείται εν πολλοίς από τις μεγάλες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι πιο ανεπτυγμένες, αφενός για να «χωνέψουν» το υψηλότερο κόστος ενέργειας, αφετέρου για να εκσυγχρονιστούν για να σταθούν απέναντι σε έναν πανίσχυρο ανταγωνιστή, την Κίνα.

Ακούγοντας την τελευταία ομιλία του Αντώνη Σαμαρά (12/12), αναλογίζεται κανείς με τρόμο ποιος άνθρωπος υπήρξε πρωθυπουργός της χώρας για δυόμισι χρόνια και υπουργός Εξωτερικών για άλλα τόσα. Η πλατφόρμα που ξεδίπλωσε για τα Ελληνοτουρκικά, την Κύπρο, το Μακεδονικό, αποτελεί έκφραση ενός ακραίου ελληνικού εθνικισμού. Ψευτοδίλημμα το «πόλεμος ή ειρήνη», μας είπε. «Κατευνασμό» χαρακτήρισε τον διάλογο με την Τουρκία. Εθνική επιτυχία την απόρριψη του σχεδίου Ανάν. Η Μακεδονία είναι μία και ελληνική, προσέθεσε, για να μην ξεχνιόμαστε.

Οι ρυθμοί οικονομικής μεγέθυνσης ξεθυμαίνουν όσο πλησιάζει η λήξη του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας: Το κυβερνητικό μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα 2025-28 προβλέπει μεγέθυνση 2,3% το νέο έτος, 2% το 2026, 1,5% το 2027 και 1,3% το 2028. Βεβαίως, αυτοί οι ρυθμοί είναι από τους υψηλότερους στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αλλ’ είναι αυτό βάσιμος λόγος να νιώθουμε ικανοποίηση; Πιστεύω όχι. Γιατί αυτή η διαφορά τίποτα σημαντικό δεν λέει για την τροχιά της ελληνικής οικονομίας ούτε, πολύ περισσότερο, υποδηλώνει κάτι για την αναβάθμιση της θέσης της στον διεθνή καταμερισμό εργασίας.

Ο «ανεμοστρόβιλος» Τραμπ-Μασκ με τις δηλώσεις που έγιναν τις προηγούμενες ημέρες και οι οποίες έχουν προκαλέσει σοκ, προοιωνίζει τις «αναταράξεις» που θα ακολουθήσουν μετά την ορκωμοσία Τραμπ.

Ο Μασκ έχει μια τεράστια επιρροή πάνω στον Τραμπ. Δεν θυμόμαστε στην αμερικανική Ιστορία άλλον σύμβουλο, που να έχει τόσο μεγάλη επιρροή πάνω στον πρόεδρο. Ο μελλοντικός αντιπρόεδρος, Τζέϊ Ντι Βανς, είναι εξαφανισμένος, έχει εντελώς επικαλυφθεί από τον Μασκ.

Dita e Pavarësisë. Ημέρα της Αλβανικής Ανεξαρτησίας! Στις 28 Νοεμβρίου το βράδυ, χιλιάδες Αλβανοί είχαν ξεχυθεί στους δρόμους των Αθηνών, πεζοί, στα αυτοκίνητα και στα μηχανάκια να γιορτάσουν την εθνική επέτειο της πατρίδας τους. H άρτι φωταγωγημένη για τις γιορτές πόλη έλαμψε με τρόπο πρωτόφαντο: και χριστουγεννιάτικα λαμπιόνια και δικέφαλοι αετοί!

Στις 28 Νοέμβρη του 1912, υπεγράφη η Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας της Αλβανίας στην Αυλώνα. Βέβαια, θα χρειαζόταν να περάσει αρκετός καιρός ώστε να γίνει πραγματικά κράτος η Αλβανία.

Πριν μια βδομάδα η Εποχή είχε φιλοξενήσει άρθρο μου για τα ελληνοτουρκικά με τίτλο «Σταθεροί στην αντιεθνικιστική μας γραμμή». Εκεί υπήρχε η πρόβλεψη ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη, και αν υποθέσουμε ότι θέλει, δεν μπορεί να προχωρήσει στην επίλυση των Ελληνοτουρκικών διαφορών. Το σχετικό σημείο: « …η βούληση και οι αντοχές της κυβέρνησης Μητσοτάκη δεν την οδηγούν σε ριζική επίλυση των διαφορών με την γείτονα αλλά σε επιδίωξη διατήρησης ενός καλού – πλην εύθραυστου – κλίματος».

Κάθε μέρα που περνά, τα «ήρεμα νερά» στις ελληνοτουρκικές σχέσεις κινδυνεύουν να δώσουν τη θέση τους σε νέες φουρτούνες. Η έλλειψη προόδου στην επίλυση των ζητημάτων ουσίας απειλεί την ύφεση.

Όταν όλοι επαναλαμβάνουν καθημερινά και δημόσια πως δεν υποχωρούν ούτε σπιθαμή από καμία θέση τους, ενώ ταυτόχρονα δεν έχουμε και ένδειξη προόδου επί της ουσίας, είναι ζήτημα χρόνου οι διακηρύξεις αδιαλλαξίας να αρχίσουν πάλι να αντιμετωπίζονται εκατέρωθεν ως «προκλήσεις» και για μια ακόμη φορά να μπει σε κίνηση το σπιράλ της έντασης.