...Η ιθαγένεια στους νόμιμους μετανάστες που μεταφέρει το κέντρο των βιοτικών τους σχέσεων στην Ελλάδα και που το επιθυμούν είναι ζήτημα δημοκρατίας. Το κατώφλι της ιδιότητας του πολίτη είναι πάντα εκκρεμές μεταξύ συμπερίληψης και αποκλεισμού. Κατεξοχήν κριτήρια αποκλεισμού αποτέλεσαν το ταξικό, η ηλικία, τα πολιτικά φρονήματα, το φύλο και προφανώς η καταγωγή και η πρότερη ιθαγένεια.

Aν κάποιος μου έλεγε, στα μέσα Ιανουαρίου, όταν δημιούργησα στο Facebook την ομάδα «1η Μαρτίου 2010 - 24 ώρες χωρίς εμάς», ότι σήμερα, 45 μέρες μετά, θα έχουμε γίνει περίπου 6.000 μέλη, ότι για την πρωτοβουλία αυτή θα μιλάει τόσος κόσμος και θα γίνει τόσος θόρυβος, το λιγότερο που θα του έλεγα είναι πως δεν ξέρει από διαδικτυακό ακτιβισμό. Έχω δημιουργήσει και άλλες ομάδες στον συγκεκριμένο ηλεκτρονικό κόμβο.

Tο προσχέδιο νόμου για την ιθαγένεια, το οποίο πρόκειται να κατατεθεί στη Βουλή, αποτελεί προϊόν διαδικασιών που οφείλονται σε μια ιδιότυπη ιδεολογική ηγεμονία της Αριστεράς στο συγκεκριμένο πεδίο. H Αριστερά, η ανανεωτική και ριζοσπαστική Αριστερά, είναι εκείνη που καλλιέργησε το κλίμα, απαίτησε και αγωνίστηκε και τελικά επέβαλε τη θεματική και την κατεύθυνση των λύσεων. Eίναι αυτή η Αριστερά που «στρίμωξε» και τις δυνάμεις που τελικά το υιοθέτησαν.

Εδώ και δύο μήνες μια μεγάλη ιδεολογική και πολιτική μάχη εξελίσσεται στην ελληνική κοινωνία. Μια μάχη με σημασία, ενδιαφέρον, αλλά και μια ιδιοτυπία. Σ’ αυτήν πολεμάει μονάχα μία πλευρά: η ακροδεξιά.

Μιλάω, ίσως το καταλάβατε, για το νομοσχέδιο που αφορά την ιθαγένεια και την ψήφο των μεταναστών.

Ο προπάππος μου, παππούς της μάνας μου, είχε ξενιτευθεί στην Αμερική, στις ΗΠΑ, στις αρχές του προηγούμενου αιώνα. Δούλεψε στην κατασκευή σιδηροδρομικών γραμμών -δέκα και τόσα χρόνια δεν είδε τίποτε άλλο από δάση, λιβάδια, λίμνες, την απεραντοσύνη της αμερικανικής ενδοχώρας. Δεν πάτησε το πόδι του σε πόλη, δεν συναναστράφηκε άλλους ανθρώπους, εκτός από τους εργάτες του εργοταξίου όπου δούλευε. Οι περισσότεροι απʼ αυτούς ήταν Κινέζοι, οι υπόλοιποι Έλληνες από την ορεινή Αρκαδία· ο προπάππος έλεγε πως δεν αισθανότανε ξένος, είχε πατριωτάκια να μιλήσει.

Για το σχέδιο νόμου που αναφέρεται στην ιθαγένεια έχουν γραφτεί ήδη πολλά, αρνητικά και θετικά. Το μεγαλύτερο μέρος της αρνητικής κριτικής που ασκείται στο Σχέδιο Νομοθετικής Πρωτοβουλίας εξαντλείται είτε σε ενστάσεις περί αλλοίωσης του εκλογικού σώματος της χώρας είτε σε κινδυνολογίες εθνικιστικού περιεχομένου σχετικά με την παραμόρφωση της ομοιογένειας και της καθαρότητας του ελληνικού πληθυσμού (ελληνικότητα).

Έχουν πλέον περάσει είκοσι χρόνια από τότε που η Ελλάδα μετατράπηκε με τρόπο αμετάκλητο σε χώρα υποδοχής μεταναστών. Η μαζική είσοδος των μεταναστών τροφοδότησε εχθρικά αντανακλαστικά και δεν έλειψαν οι συγκρούσεις, αλλά σε γενικές γραμμές διαψεύστηκαν οι φοβικές τοποθετήσεις που αναγόρευαν σε μείζονα απειλή την έλευση των μεταναστών, καθώς και όσοι υπερεκτιμούσαν την απήχηση των ρατσιστικών αντιλήψεων μιας δραστήριας ακροδεξιάς μειονότητας.

Η ταυτότητα του μετανάστη βρίσκεται σε κρίση με συνέπεια να γίνεται σχεδόν αδύνατη η κοινωνική του ένταξη. Η αρνητική ή αντιφατική αυτο-εικόνα χειροτερεύει από τα μηνύματα που στέλνουν διάφοροι πολιτικοί. Ετσι δημιουργούνται ακούσιες/κατ’ επιβολή μειονότητες ως ενδο-αποικίες, αλλά και «εσωτερικοί εχθροί», που πρέπει να «θυσιάζονται» -μέσω του ιδεολογικού εμποτισμού και της παραπληροφόρησης για το κοινό καλό.

Η πρόταση του ΛΑΟΣ να γίνει δημοψήφισμα για την κύρωση του νομοσχεδίου για τους μετανάστες έχει μεγάλη απήχηση στην ελληνική κοινωνία.

Οπως προκύπτει από τη δημοσκόπηση της GPO για λογαριασμό του «Mega», περίπου το 60% των πολιτών τάσσεται υπέρ. Προκαλεί πάντως εντύπωση ότι η τάση είναι πλειοψηφική σε όλα τα κομματικά ακροατήρια.

Το ποιοι είναι και ποιοι δεν είναι πολίτες μιας χώρας, όπως γίνεται σήμερα γενικότερα δεκτό, ιδίως στο διεθνές δίκαιο και την πολιτική θεωρία των διεθνών σχέσεων, είναι θέμα που ανήκει στον πυρήνα της κυριαρχίας του κάθε κράτους. Κι αυτό επειδή η απάντηση στο ερώτημα προσδιορίζει το ίδιο το πολιτικό υποκείμενο του κράτους, τον λαό (Michael Walzer, Spheres of Justice, Νέα Υόρκη 1983, σ. 31 κ.ε.).

Ωστε λοιπόν υπάρχει λόγος να αναζητήσουμε τι σημαίνει για τον καθένα «ελληνική ταυτότητα». Η ιδέα είναι φυσικά ξενόφερτη. Από τη Γαλλία του Σαρκοζί. Ετοιμάζονται εκεί για τις πολύ σημαντικές εκλογές των οργάνων τοπικής αυτοδιοίκησης: περιφέρειες, νομοί, δημαρχίες. Πώς μπορεί να επαναληφθεί το κόλπο γκρόσο των προεδρικών εκλογών, δηλαδή η υφαρπαγή των ψήφων της άκρας Δεξιάς;

ΓΙΑ ΝΑ ΜΗ ΧΑΝΟΜΑΣΤΕ στις λεπτομέρειες και βυθιζόμαστε στα επουσιώδη, η κόντρα για το μεταναστευτικό δεν έχει σχέση μόνο με το συγκεκριμένο πρόβλημα και με το αν καλώς ρυθμίζεται έτσι όπως ρυθμίζεται, αλλά με κάτι κατά πολύ ευρύτερο. Οπως συνέβη και προ ετών με την υπόθεση των ταυτοτήτων, οι υποστηρικτές και οι πολέμιοι της απόδοσης ιθαγένειας στα παιδιά των νομίμων μεταναστών εκπροσωπούν δύο ρεύματα που διασταυρώνονται στο εσωτερικό της ελληνικής κοινωνίας.